Folkemusikk

Aslak Brimi (redaktør/produsent):

Fel-Jakup – ferdamann med fele

Ta:lik

Det er i år 200 år sidan ein av våre viktigaste spelemenn på vanleg fele vart fødd. Han vart kalla så mangt, men er i dag mest kjend som Loms-Jakob eller Fel-Jakup. Han vidareførte det gamle slåttespelet frå Ottadalen, samstundes som han hadde mykje å seia for spreiinga av det som den gongen var nytt og populært, nemleg runddansmusikken (vals, polka og så bortetter).

Dessutan var han teknisk virtuos og høgt respektert, av mellom andre Ole Bull. Han var ofte på reise og fekk dermed stor påverknad på folkemusikken i andre område, som Røros-traktene, søre Sunnmøre og Nordfjord. Han døydde relativt ung – berre 55 år gamal – men fekk likevel sett djupe spor etter seg.

Mykje har vore skrive om Fel-Jakup tidlegare, og slåttane lever vidare i mange ulike versjonar. Dette CD- og bokprosjektet er ein freistnad på å samla den skriftlege og historiske informasjonen om Fel-Jakup, og å presentera eit klingande døme på korleis musikken kan lyda i dag.

Hovuddelane av boka er sette saman av ein biografisk artikkel av Ivar Teigum og ein artikkel der Rolv Brimi går nærare inn på sjølve slåttemusikken. Her er det òg tatt med ei rekke eldre og nyare noteoppskrifter av slåttar som kan sporast attende til Fel-Jakup.

CD-en kan nærast karakteriserast som ei samleplate, for her er det framføringar av Lom spelemannslag, gruppene Tufskrøkjun, Atterljomen og Rolf Roys, og ni felespelarar og trekkspelarar som spelar anten solo eller duo.

Slik sett spriker produksjonen litt, og det er nok tenkt meir på dokumentasjonsverdien enn på at plata skal framstå som «kunstverk». Men det fine med denne massemønstringa av eit prosjekt er at det viser kor livskraftig denne musikken er, to hundreår etter at opphavsmannen vart fødd.

Sigbjørn Apeland

Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.