Vellukka vri
Freiburger Barockorchester piffar opp Corellis Concerti grossi med oboar og trompetar.
Den italienske komponisten Arcangelo Corelli (1653–1713).
CD
Arcangelo
Corelli:
Concerti Grossi; Sinfonia Santa Beatrice d’Este
Gottfried von der Goltz og Petra Müllejans, fiolin; Guido Larisch, cello; Freiburger Barockorchester. Aparte 2019
Me høyrer det alt i dei fyrste taktane på albumet, i «Grave»-satsen som opnar Arcangelo Corellis Sinfonia Santa Beatrice d’Este: Freiburger Barockorchesters typiske vibratolause strykarklang, med kraftig bass og barokklutten som liksom forsyner dei tette akkordane med perlande kolsyrebobler. Lutten, som her blir spelt av norske Thomas Boysen, gjev liv til dei litt statiske strykarklangane som er så typiske ved Corellis langsame orkestersatsar.
Klassikar
Corelli, som blei fødd i nærleiken av Ravenna i Nord-Italia i 1653, men budde mesteparten av livet i Roma, rakk å bli ein klassikar medan han levde. Livsverket hans er spesielt på fleire måtar, og vel regissert: Han skreiv berre instrumentalmusikk, noko som er uvanleg for barokkomponistar, og han publiserte berre seks opus, kvart av desse med tolv einskildstykke.
Dei tre besetningsformene han nytta, skulle alt i samtida bli kanoniserte som det reinaste av italiensk instrumentalmusikk for strykarar: Opus 1 til 4 er triosonatar for to fiolinar og basso continuo (ei besifra bassline), som er den mest lærde av formene hans. Opus 5, som er datert til 1. januar 1700, er den typen virtuose solosonatar for fiolin og basso continuo som både G.F. Händel og J.S. Bach seinare imiterte. Og opus 6 er såkalla concerti grossi, store orkesterverk, der ein trio av to fiolinar og cello strir mot resten av orkesteret – Bach nytta denne forma mellom anna i «Brandenburgkonsertane» sine.
Meir naturleg
Det er stykke frå sistnemnde opus Freiburger Barockorchester spelar på CD-en sin. Sjølv om tolkinga er god, somme stader jamvel superb, kan ein spørja seg: Kva er vitsen? Det finst då alt eit tital gode innspelingar av Corellis concerti grossi på marknaden? (For å nemna to av dei beste: den til Les Arts Florissants frå 1995 og Il Giardino Armonico frå 2008.) Det avgjerande her er besetninga. For medan Corelli berre skreiv for strykarar, har Freiburger Barockorchester lagt til blåseinstrument som oboar og trompetar. Og dette er ikkje gjort på slump, men tilpassa tonearten og den musikalske grunnsubstansen i satsane.
Særleg likar eg bruken av trompetar, dei som briljerer i den sjuande konserten i D-dur. I den opnande «Vivace»-satsen lèt Corelli i originalen dei to solofiolinane imitera trompetar gjennom flotte fanfarar. Ved å nytta ekte trompetar blir dette uttrykket forsterka – ja, det høyrest faktisk meir naturleg ut enn i Corellis originalversjon. Måten Freiburger Barockorchester gjennomfører denne typen vriar på, med ypparlege solistar, gjer plata til eit interessant tilskot til den rike Corelli-diskografien.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
CD
Arcangelo
Corelli:
Concerti Grossi; Sinfonia Santa Beatrice d’Este
Gottfried von der Goltz og Petra Müllejans, fiolin; Guido Larisch, cello; Freiburger Barockorchester. Aparte 2019
Me høyrer det alt i dei fyrste taktane på albumet, i «Grave»-satsen som opnar Arcangelo Corellis Sinfonia Santa Beatrice d’Este: Freiburger Barockorchesters typiske vibratolause strykarklang, med kraftig bass og barokklutten som liksom forsyner dei tette akkordane med perlande kolsyrebobler. Lutten, som her blir spelt av norske Thomas Boysen, gjev liv til dei litt statiske strykarklangane som er så typiske ved Corellis langsame orkestersatsar.
Klassikar
Corelli, som blei fødd i nærleiken av Ravenna i Nord-Italia i 1653, men budde mesteparten av livet i Roma, rakk å bli ein klassikar medan han levde. Livsverket hans er spesielt på fleire måtar, og vel regissert: Han skreiv berre instrumentalmusikk, noko som er uvanleg for barokkomponistar, og han publiserte berre seks opus, kvart av desse med tolv einskildstykke.
Dei tre besetningsformene han nytta, skulle alt i samtida bli kanoniserte som det reinaste av italiensk instrumentalmusikk for strykarar: Opus 1 til 4 er triosonatar for to fiolinar og basso continuo (ei besifra bassline), som er den mest lærde av formene hans. Opus 5, som er datert til 1. januar 1700, er den typen virtuose solosonatar for fiolin og basso continuo som både G.F. Händel og J.S. Bach seinare imiterte. Og opus 6 er såkalla concerti grossi, store orkesterverk, der ein trio av to fiolinar og cello strir mot resten av orkesteret – Bach nytta denne forma mellom anna i «Brandenburgkonsertane» sine.
Meir naturleg
Det er stykke frå sistnemnde opus Freiburger Barockorchester spelar på CD-en sin. Sjølv om tolkinga er god, somme stader jamvel superb, kan ein spørja seg: Kva er vitsen? Det finst då alt eit tital gode innspelingar av Corellis concerti grossi på marknaden? (For å nemna to av dei beste: den til Les Arts Florissants frå 1995 og Il Giardino Armonico frå 2008.) Det avgjerande her er besetninga. For medan Corelli berre skreiv for strykarar, har Freiburger Barockorchester lagt til blåseinstrument som oboar og trompetar. Og dette er ikkje gjort på slump, men tilpassa tonearten og den musikalske grunnsubstansen i satsane.
Særleg likar eg bruken av trompetar, dei som briljerer i den sjuande konserten i D-dur. I den opnande «Vivace»-satsen lèt Corelli i originalen dei to solofiolinane imitera trompetar gjennom flotte fanfarar. Ved å nytta ekte trompetar blir dette uttrykket forsterka – ja, det høyrest faktisk meir naturleg ut enn i Corellis originalversjon. Måten Freiburger Barockorchester gjennomfører denne typen vriar på, med ypparlege solistar, gjer plata til eit interessant tilskot til den rike Corelli-diskografien.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.