Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Ordskifte

Barn og liv

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
2578
20241004
2578
20241004

Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no

Abort

Feministar, kom på banen! Ein ideologi med «femi» i namnet kan ikkje la vere å fremje det mest feminine av alt, nemleg å bere fram barn. Me som er så modige og sterke, må prioritere barnefødslar no i ei tid der det kommersielle presset for å ha god økonomi og sjå vellukka ut er so stort at ein ikkje rekk å ta seg av dei barna som vert danna i den vellystige livsførselen.

Kan me då kalle eit foster for «barn»?

Ja. Det har snike seg inn ei oppfatning om at foster ikkje er liv laga før etter ei viss tid. Det er medisinsk feil og må tilbakevisast fort. Eit uttrykk me må vurdere korleis me brukar, er «ikkje levedyktig». Ein høyrer og les at eit til dømes ti veker gamalt foster ikkje er levedyktig. Ikkje levedyktig? Sjekk kva som skjer, då, viss det får vere i fred – etter nokre månader kjem det ut som ein sprell levande baby. Har det då ikkje levd i mellomtida? Eit lite foster er så levedyktig som det går an å vere. Det til og med veks og utviklar seg. Kven elles kan klare å leve viss nokon hindrar mattilførselen deira?

Ein meiner «ikkje levedyktig utanfor livmora». Og når ein i den daglege samfunnsdebatten utelet den presiseringa, «utanfor livmora», vil det feste seg eit inntrykk av at dei små fostera enno ikkje har livets rett.

Nokon døyr av seg sjølv i mors liv, og nokon døyr etter at dei er fødd, den sorga må me ta når ho kjem.

Det er altså barn som vert hindra i å få leve opp fordi samfunnet ikkje har den hjelpa som trengst for mora.

Den maskuline, nødvendige delen av graviditeten er allereie fortid, men mannen kan sjølvsagt vere med for fullt når barnet kjem ut. Å passe, mate og stelle barnet kan han til og med greie åleine, men nett den tida frå då fosteret vert avla til det kjem ut som baby, er det berre kvinna som står for.

«Me må rette opp maktbalansen mellom kjønna», vert det sagt. Derfor har ikkje kvinnene tid til barna. Andre kulturar ville sagt at dei tvert imot gjev frå seg sjansen til å rette opp maktbalansen når dei skuslar bort høvet til å ha ein barneflokk dei kan oppdra til samkjensle, sjølvkjensle, pågangsmot og rettferd, i ein lun heim der ein styrer tida sjølv.

Viss dette vekkjer assosiasjonar til mellomalderen, er det heilt greitt. Det er, trass alt, mykje bra med mellomalderen, som tid til å leve, respekt, glede og takksemd over å få barn.

Eg vonar at folk no framover må få rett opplysing og oppfatning av kva tid menneskelivet byrjar. Eg vonar òg at me i vanskelege situasjonar kan hjelpe kvarandre med å passe dei barna som vert til.

Anne Gunn Pettersen er pensjonert lærar.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no

Abort

Feministar, kom på banen! Ein ideologi med «femi» i namnet kan ikkje la vere å fremje det mest feminine av alt, nemleg å bere fram barn. Me som er så modige og sterke, må prioritere barnefødslar no i ei tid der det kommersielle presset for å ha god økonomi og sjå vellukka ut er so stort at ein ikkje rekk å ta seg av dei barna som vert danna i den vellystige livsførselen.

Kan me då kalle eit foster for «barn»?

Ja. Det har snike seg inn ei oppfatning om at foster ikkje er liv laga før etter ei viss tid. Det er medisinsk feil og må tilbakevisast fort. Eit uttrykk me må vurdere korleis me brukar, er «ikkje levedyktig». Ein høyrer og les at eit til dømes ti veker gamalt foster ikkje er levedyktig. Ikkje levedyktig? Sjekk kva som skjer, då, viss det får vere i fred – etter nokre månader kjem det ut som ein sprell levande baby. Har det då ikkje levd i mellomtida? Eit lite foster er så levedyktig som det går an å vere. Det til og med veks og utviklar seg. Kven elles kan klare å leve viss nokon hindrar mattilførselen deira?

Ein meiner «ikkje levedyktig utanfor livmora». Og når ein i den daglege samfunnsdebatten utelet den presiseringa, «utanfor livmora», vil det feste seg eit inntrykk av at dei små fostera enno ikkje har livets rett.

Nokon døyr av seg sjølv i mors liv, og nokon døyr etter at dei er fødd, den sorga må me ta når ho kjem.

Det er altså barn som vert hindra i å få leve opp fordi samfunnet ikkje har den hjelpa som trengst for mora.

Den maskuline, nødvendige delen av graviditeten er allereie fortid, men mannen kan sjølvsagt vere med for fullt når barnet kjem ut. Å passe, mate og stelle barnet kan han til og med greie åleine, men nett den tida frå då fosteret vert avla til det kjem ut som baby, er det berre kvinna som står for.

«Me må rette opp maktbalansen mellom kjønna», vert det sagt. Derfor har ikkje kvinnene tid til barna. Andre kulturar ville sagt at dei tvert imot gjev frå seg sjansen til å rette opp maktbalansen når dei skuslar bort høvet til å ha ein barneflokk dei kan oppdra til samkjensle, sjølvkjensle, pågangsmot og rettferd, i ein lun heim der ein styrer tida sjølv.

Viss dette vekkjer assosiasjonar til mellomalderen, er det heilt greitt. Det er, trass alt, mykje bra med mellomalderen, som tid til å leve, respekt, glede og takksemd over å få barn.

Eg vonar at folk no framover må få rett opplysing og oppfatning av kva tid menneskelivet byrjar. Eg vonar òg at me i vanskelege situasjonar kan hjelpe kvarandre med å passe dei barna som vert til.

Anne Gunn Pettersen er pensjonert lærar.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis