INNVANDRING

JAN INGE SØRBØ

VOLDA

I Dag og Tid 11. august har Per Steinar Runde ein merknad til det eg skreiv om verdidebatten i Dag og Tid veka før. Runde skriv: «Sørbø går også langt i å frådøme folk som er skeptiske til islam og innvandring, ekte sans for kristen kultur». Poenget i min kommentar var at innvandringsmotstandarane ikkje utan vidare kan ta på seg rolla som vernar av norske eller kristne verdiar, og så å seia ta Meisteren til inntekt for sitt syn når dei vil stengja grensene. Eg har eit par merknader til Runde.

Først: Det å ta ideane om kristen nestekjærleik alvorleg, tyder ikkje at ein skal ha fri innvandring. Innvandringskritikarane framstiller det ofte som at berre dei vil avgrensa innvandringane, medan alle politiske parti – kanskje unntatt Frp – vil opna grensene. Dette er rett og slett ikkje sant. Det er brei semje om ein restriktiv politikk, og det er heilt minimale skilnader på dei store partia på dette punktet. Eg trur heller ikkje at vi kan ta imot altfor mange flyktningar, det vil ikkje hjelpa verken dei eller oss. Men dette er eit smerteleg etisk kompromiss, ikkje eit uttrykk for at vi forsvarer «kristne verdiar». Innvandringsskeptikarane lever høgt på førestillinga om at norsk innvandringspolitikk er svært liberal, medan realitetane er at den er restriktiv, og vil bli det uansett regjering.

For det andre: Vi må kunna føra ein balansert innvandringspolitikk utan å demonisera dei som vil koma hit. I innlegget til Runde skjer det ei glidning frå det å argumentere for ein restriktiv politikk, til svært unyanserte karakteristikkar av store grupper. Innvandrarane (dei muslimske) toppar all kriminalstatistikk, fyller fengsla og er overrepresentert ved alle krisesenter, hevdar Runde. Dette er ein type generalisering som nærmar seg hets, og dersom det skal forklarast med islam, blir det ei farleg ein-faktorsforklaring. Det stemmer at det finst kriminalitet der innvandrargrupper er overrepresenterte, men det gjeld ikkje all kriminalitet og ikkje alle innvandrarar. Og det kan ikkje sjåast isolert verken frå landet dei kjem frå eller miljøet dei lever i her. Og den store majoriteten av muslimske innvandrarar er lovlydige.

For det tredje: Det er viktig med ein sakleg diskusjon og kritikk av islam. Men generaliseringar som dei Runde leverer her, gjer det vanskeleg å få til. Ein må skilja mellom islam og islamisme. I islam er det problematiske element, knytt til forbod med konvertering og kvinners rolle, og dei bør diskuterast. I islamismen, som dei fleste muslimar forkastar, finst ein totalitær, fascistisk ideologi som låner omgrep og argument frå islam, men som muslimar flest er redde for. I England nekta til dømes imamane å gravleggja terroristane for å markera denne skilnaden.

Listhaug har i det siste teke til orde for å stoppa hatpredikantane, med det eineståande argumentet at ytringsfridomen gjeld først og fremst for oss. Skal vi greia å tenkja klårt og handla rett i desse sakene, treng vi ikkje hatpredikantar frå nokon av sidene, og Listhaug står sjølv i fare for å bli landets fremste hatpredikant. Dersom Runde generaliserer og gjer alle muslimar til brotsmenn, går han i same fella.