Humor på ville vegar
Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no
Humor
Treng ein ikkje lenger vera morosam for å kalle seg komikar?
Den «nye» humoren, som Jan Inge Sørbø skriv så forvitneleg om i Dag og Tid 25. november, er ikkje allment morosam, men er blitt redusert til kjendiseri og urban kodesjargong. Dagens humor er å seia ting som er for frekke, ubehagelege og uanstendige til å framføra i vanlege settingar. «Sjikanen som før var humoristisk, er blitt sadistisk», seier professoren.
Humor er eit kraftig våpen, fordi dette verkemiddelet slår inn i breie målgrupper, samstundes som kritikarane blir avvæpna. Kvar gong nokon går over streken og einkvan i samfunnet kjem med kritikk, høyrer me omkvedet: «Vi mente det jo ikke bokstavelig, det var jo bare satire, og det bør man jo tåle…»
Slik utspekulert, sjølvdefinert ytringsfridom er perfekt for den og dei som i samspel vil fremja karriere, bankkonto og høge sjåartal. Dersom ein samstundes kan påverke opinionen og haldningar mot hevdvunne institusjonar og verdiar, dess betre? Kan ein såre eller øydeleggja utvalde menneske, vanære heilage symbol, gjera seg morosam på andre sin kostnad, drive politikk og sjølv gå skotfri ved å innføre ein spesialetikk for si eiga yrkesgruppe, er visst alt i orden.
Kontrollspørsmål om innhald: Sunn satire eller sjeleleg sadisme?
Frå vår folkelege synsstad var Wesenlund morosam og til allmenn glede. Nytt på nytt er tidvis morosamt, har ikkje lenger så eintydig venstreradikal vinkling, deltakarane ser mindre på dei utleverte strekpunkta og «improviserer» sjølve. Den artige gjengen i Side om side driv situasjonskomikk, til allmenn humring og ingen til skade. Sigrid Bonde Tusvik er, stikk motsett, truleg til samfunnsskade når ho får flåse i veg mot «mørkemenn» eller med openlys antisemittisme. «De jobber jo hundre prosent med å drepe palestinerne», sa ho i ei sending på Nytt på nytt. Det sårar mange. På same vis som då Otto Jespersen i si tid gjorde narr av menneske med fysiske og psykiske lyte, eller då han på gata i Ålesund sette fyr på Bibelen og etterpå nekta for at han hadde gjort det («det var da bare gamletestamentet!»).
Eg meiner som før: Humoren skal vera hjarteleg, ikkje hjartelaus!
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no
Humor
Treng ein ikkje lenger vera morosam for å kalle seg komikar?
Den «nye» humoren, som Jan Inge Sørbø skriv så forvitneleg om i Dag og Tid 25. november, er ikkje allment morosam, men er blitt redusert til kjendiseri og urban kodesjargong. Dagens humor er å seia ting som er for frekke, ubehagelege og uanstendige til å framføra i vanlege settingar. «Sjikanen som før var humoristisk, er blitt sadistisk», seier professoren.
Humor er eit kraftig våpen, fordi dette verkemiddelet slår inn i breie målgrupper, samstundes som kritikarane blir avvæpna. Kvar gong nokon går over streken og einkvan i samfunnet kjem med kritikk, høyrer me omkvedet: «Vi mente det jo ikke bokstavelig, det var jo bare satire, og det bør man jo tåle…»
Slik utspekulert, sjølvdefinert ytringsfridom er perfekt for den og dei som i samspel vil fremja karriere, bankkonto og høge sjåartal. Dersom ein samstundes kan påverke opinionen og haldningar mot hevdvunne institusjonar og verdiar, dess betre? Kan ein såre eller øydeleggja utvalde menneske, vanære heilage symbol, gjera seg morosam på andre sin kostnad, drive politikk og sjølv gå skotfri ved å innføre ein spesialetikk for si eiga yrkesgruppe, er visst alt i orden.
Kontrollspørsmål om innhald: Sunn satire eller sjeleleg sadisme?
Frå vår folkelege synsstad var Wesenlund morosam og til allmenn glede. Nytt på nytt er tidvis morosamt, har ikkje lenger så eintydig venstreradikal vinkling, deltakarane ser mindre på dei utleverte strekpunkta og «improviserer» sjølve. Den artige gjengen i Side om side driv situasjonskomikk, til allmenn humring og ingen til skade. Sigrid Bonde Tusvik er, stikk motsett, truleg til samfunnsskade når ho får flåse i veg mot «mørkemenn» eller med openlys antisemittisme. «De jobber jo hundre prosent med å drepe palestinerne», sa ho i ei sending på Nytt på nytt. Det sårar mange. På same vis som då Otto Jespersen i si tid gjorde narr av menneske med fysiske og psykiske lyte, eller då han på gata i Ålesund sette fyr på Bibelen og etterpå nekta for at han hadde gjort det («det var da bare gamletestamentet!»).
Eg meiner som før: Humoren skal vera hjarteleg, ikkje hjartelaus!
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.
Papiravisa