Kvifor har me ikkje eit fredsdepartement i Noreg?
Eit F-35A fly på Evenes flystasjon.
Foto: Torbjørn Kjosvold / Forsvaret / NTB
Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no
Krig og fred
Me ynskjer då alle fred, no meir enn på lenge.
Me har departement for alle viktige politikkområde. Mellom dei eit klima- og miljødepartement, som skal syta for heilskapen i regjeringa sin klima- og miljøpolitikk, og eit forsvarsdepartement med ansvar for utforming og iverksetjing av norsk tryggleiks- og forsvarspolitikk.
Kvifor har me då ikkje eit fredsdepartement? Det mest nærliggjande svaret er at me lenge har teke freden i vårt eige land for gjeven. Men no kjenner me oss truga, og derfor rustar me no opp, på tradisjonelt vis.
Regjeringa føreslår eit forsvarsbudsjett på 110,1 milliardar kroner for 2025. Den største auken, 7 milliardar av total auke på 19,2 milliardar, skal gå til investeringar i nytt materiell, m.a. nye F-35 kampfly, nye ubåtar, maritim overvakingskapasitet, maritim helikopterkapasitet, artilleriammunisjon og sensorar for militær luftromsovervaking.
«Krig er forsøk på quick fix», seier John Y. Jones i eit intervju hjå Internasjonal kvinneliga for fred og frihet (IKFF), 24. oktober 2024 . «Fredsarbeid (derimot) er langsiktig arbeid. Det er å stoppe fiendebilder, øke kontakt og handel også med land som mange definerer som ’fiender’. Vi har ikke fred med Sverige fordi vi har tanks på grensen, men fordi vi har bygget respekt, forståelse, kontakt, handel og tillit over århundrer.»
Eit fredsdepartement med ein fredsminister skal vita at fred må byggast over tid. Målet for regjeringa må vera å koma krig og aggresjon i forkjøpet. Ulike samfunnsaktørar må vera aktive på tidspunkt då det enno går an å gjera noko.
Det me verkeleg må rusta opp no, er viljen til å bygga fred. Me må tenkja langsiktig. Det er ikkje nok å rusta opp med militære investeringar. Me må investera i fredsarbeid, på alle område og nivå i samfunnet.
Kvifor har me ikkje eit fredsdepartement i Noreg når me så sterkt ynskjer fred?
Noreg var tidleg ute med å få eit miljøverndepartement, til stor inspirasjon for mange andre land. Me blir ikkje fyrst i verda med å få eit fredsdepartement, men me vil vera til inspirasjon for fleire.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no
Krig og fred
Me ynskjer då alle fred, no meir enn på lenge.
Me har departement for alle viktige politikkområde. Mellom dei eit klima- og miljødepartement, som skal syta for heilskapen i regjeringa sin klima- og miljøpolitikk, og eit forsvarsdepartement med ansvar for utforming og iverksetjing av norsk tryggleiks- og forsvarspolitikk.
Kvifor har me då ikkje eit fredsdepartement? Det mest nærliggjande svaret er at me lenge har teke freden i vårt eige land for gjeven. Men no kjenner me oss truga, og derfor rustar me no opp, på tradisjonelt vis.
Regjeringa føreslår eit forsvarsbudsjett på 110,1 milliardar kroner for 2025. Den største auken, 7 milliardar av total auke på 19,2 milliardar, skal gå til investeringar i nytt materiell, m.a. nye F-35 kampfly, nye ubåtar, maritim overvakingskapasitet, maritim helikopterkapasitet, artilleriammunisjon og sensorar for militær luftromsovervaking.
«Krig er forsøk på quick fix», seier John Y. Jones i eit intervju hjå Internasjonal kvinneliga for fred og frihet (IKFF), 24. oktober 2024 . «Fredsarbeid (derimot) er langsiktig arbeid. Det er å stoppe fiendebilder, øke kontakt og handel også med land som mange definerer som ’fiender’. Vi har ikke fred med Sverige fordi vi har tanks på grensen, men fordi vi har bygget respekt, forståelse, kontakt, handel og tillit over århundrer.»
Eit fredsdepartement med ein fredsminister skal vita at fred må byggast over tid. Målet for regjeringa må vera å koma krig og aggresjon i forkjøpet. Ulike samfunnsaktørar må vera aktive på tidspunkt då det enno går an å gjera noko.
Det me verkeleg må rusta opp no, er viljen til å bygga fred. Me må tenkja langsiktig. Det er ikkje nok å rusta opp med militære investeringar. Me må investera i fredsarbeid, på alle område og nivå i samfunnet.
Kvifor har me ikkje eit fredsdepartement i Noreg når me så sterkt ynskjer fred?
Noreg var tidleg ute med å få eit miljøverndepartement, til stor inspirasjon for mange andre land. Me blir ikkje fyrst i verda med å få eit fredsdepartement, men me vil vera til inspirasjon for fleire.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.
Papiravisa