På sotteseng – men ikkje utan livskraft
Språk
Arne Sølvberg er noko lite pessimist for nynorsken i Dag og Tid 30. november. Det kan vel hende at nynorsken er på sotteseng, og at sunnmøringen har mista hegemoniet i NRK. Men eg tykkjer Sølvberg er vel mykje pessimist når det gjeld ordtilfanget som dominerer nynorsken.
Til dømes er han noko dialektsentrert når han skal bøya adjektivet «liten» og strandar med «litle» og «lisle», medan dei fleste vil ha små vanskar med å velja «vesle», eit ord som kanskje ikkje høyrer heime i Sølvbergs eigen dialekt. Verre skal det ikkje vera.
Like eins vert han noko trong i steget når han snakkar om «bilens hjul» og gremmer seg over garpegenitiv og slikt. Eg vil nok ikkje vera åleine om å velja «bilhjula» i dei fleste samanhengar der genitiv elles kunne vore brukt.
Det han derimot har heilt rett i, er tanken om den vestlandske «tvangstrøya». Nynorsknettet snører seg stadig tettare omkring Sogn og Fjordane, som er det einaste fylket med skriftmålet solid planta i nynorsken. I dei andre vestlandsfylka, Rogaland, Hordaland og Møre og Romsdal, er nynorsken godt og vel i mindretal (Møre og Romsdal er omtrent på vippen) når det gjeld brukarar. Ti av dei noverande fylka har inga opplæring i nynorsk i grunnskulen i det heile.
Så, nynorskfolket har god grunn til å sjå noko mindre lyst på framtida. Eg tykkjer at vestlendingane bør gå inn for å sikra seg alle rettar til å nytta nynorsken i skuleverket også i framtida, før heile greia vert spadd ut med sidemålet i motstandsfylka.
Men ingen treng ha sut for ordtilfanget i nynorsken. Det er der, rikt og mangfaldig, med meir enn nok variasjon til å dekkja alle stilartar og fagområde, for den som vil.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Språk
Arne Sølvberg er noko lite pessimist for nynorsken i Dag og Tid 30. november. Det kan vel hende at nynorsken er på sotteseng, og at sunnmøringen har mista hegemoniet i NRK. Men eg tykkjer Sølvberg er vel mykje pessimist når det gjeld ordtilfanget som dominerer nynorsken.
Til dømes er han noko dialektsentrert når han skal bøya adjektivet «liten» og strandar med «litle» og «lisle», medan dei fleste vil ha små vanskar med å velja «vesle», eit ord som kanskje ikkje høyrer heime i Sølvbergs eigen dialekt. Verre skal det ikkje vera.
Like eins vert han noko trong i steget når han snakkar om «bilens hjul» og gremmer seg over garpegenitiv og slikt. Eg vil nok ikkje vera åleine om å velja «bilhjula» i dei fleste samanhengar der genitiv elles kunne vore brukt.
Det han derimot har heilt rett i, er tanken om den vestlandske «tvangstrøya». Nynorsknettet snører seg stadig tettare omkring Sogn og Fjordane, som er det einaste fylket med skriftmålet solid planta i nynorsken. I dei andre vestlandsfylka, Rogaland, Hordaland og Møre og Romsdal, er nynorsken godt og vel i mindretal (Møre og Romsdal er omtrent på vippen) når det gjeld brukarar. Ti av dei noverande fylka har inga opplæring i nynorsk i grunnskulen i det heile.
Så, nynorskfolket har god grunn til å sjå noko mindre lyst på framtida. Eg tykkjer at vestlendingane bør gå inn for å sikra seg alle rettar til å nytta nynorsken i skuleverket også i framtida, før heile greia vert spadd ut med sidemålet i motstandsfylka.
Men ingen treng ha sut for ordtilfanget i nynorsken. Det er der, rikt og mangfaldig, med meir enn nok variasjon til å dekkja alle stilartar og fagområde, for den som vil.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.