Stalin og Vest-Europa
Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no
Historie
I Dag og Tid 31. mars spør Hallvard Hegna meg om det var målet til Stalin å erobra Vest-Europa etter den andre verdskrigen.
Spørsmålet er interessant. Det korte svaret er at me ikkje veit. Dei sovjetiske troppane stod sommaren 1945 midt i Tyskland. Dei kontrollerte Polen, Tsjekkoslovakia, Ungarn, Romania og Bulgaria. Finland var innanfor den sovjetiske sona. Sett bort frå at Stalin ikkje hadde kontroll over Alaska, var imperiet hans like stort som under tsarane midt på 1800-talet.
På denne måten hadde Stalin sikra det som dei siste 500 åra har vore målet til alle herskarar i Moskva og St. Petersburg: Utanfor det russiske kjernelandet, som ligg mellom Uralfjella og ei line som går frå Finskebukta til Azovhavet, kontrollerte diktatoren ei lang rekkje med land og nasjonar. Fordi målsetjinga var å sikra det russiske kjernelandet, blei nær sagt alle grannelanda (med unnatak av Noreg, som i 1945 var i den britiske sona, og som i 1949 kom seg inn i Nato) haldne som liveigne slavar. Dette systemet levde heilt fram til Mikhail Gorbatsjov kom til makta. Han fortalde dei austeuropeiske vasallane at dei ikkje kunne ropa på sovjetiske tanks den dagen dei fekk problem med eige folk.
Så er det klart at det eksisterte sovjetiske planar om ein militær invasjon av Vest-Europa heilt fram til samanbrotet kring 1990. Alle militære stabar lagar planar for krig i framtida. Det einaste me veit, er at Stalin, Khrusjtsjov og Brezjnev aldri henta fram desse planane, heldigvis.
Halvor Tjønn er forfattar, journalist og skribent i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no
Historie
I Dag og Tid 31. mars spør Hallvard Hegna meg om det var målet til Stalin å erobra Vest-Europa etter den andre verdskrigen.
Spørsmålet er interessant. Det korte svaret er at me ikkje veit. Dei sovjetiske troppane stod sommaren 1945 midt i Tyskland. Dei kontrollerte Polen, Tsjekkoslovakia, Ungarn, Romania og Bulgaria. Finland var innanfor den sovjetiske sona. Sett bort frå at Stalin ikkje hadde kontroll over Alaska, var imperiet hans like stort som under tsarane midt på 1800-talet.
På denne måten hadde Stalin sikra det som dei siste 500 åra har vore målet til alle herskarar i Moskva og St. Petersburg: Utanfor det russiske kjernelandet, som ligg mellom Uralfjella og ei line som går frå Finskebukta til Azovhavet, kontrollerte diktatoren ei lang rekkje med land og nasjonar. Fordi målsetjinga var å sikra det russiske kjernelandet, blei nær sagt alle grannelanda (med unnatak av Noreg, som i 1945 var i den britiske sona, og som i 1949 kom seg inn i Nato) haldne som liveigne slavar. Dette systemet levde heilt fram til Mikhail Gorbatsjov kom til makta. Han fortalde dei austeuropeiske vasallane at dei ikkje kunne ropa på sovjetiske tanks den dagen dei fekk problem med eige folk.
Så er det klart at det eksisterte sovjetiske planar om ein militær invasjon av Vest-Europa heilt fram til samanbrotet kring 1990. Alle militære stabar lagar planar for krig i framtida. Det einaste me veit, er at Stalin, Khrusjtsjov og Brezjnev aldri henta fram desse planane, heldigvis.
Halvor Tjønn er forfattar, journalist og skribent i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen
Mircea Cărtărescu kastar eit fortrolla lys over barndommen i Melankolien
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?
Papiravisa