Fosen-saka

Arild Hermstad

I ein leiar i Dag og Tid skriv redaktør Svein Gjerdåker at det er tid for eit kompromiss i Fosen-saka, og at vi må finne ei løysing der vindturbinane får stå, samtidig som reindrifta på Fosen får fortsette, om enn ikkje heilt som før.

MDG er einig med Gjerdåker i at dette er ei vanskeleg sak med mange dilemma, til dømes mellom natur og rein energi, som vi treng meir av i framtida. Det er likevel ein farleg veg å gå dersom vi vel å ikkje følge menneskerettane fordi det får så store økonomiske eller praktiske følger.

At menneskerettane kan vere eit politisk problem, er heile poenget – det skal hindre fleirtalet i å krenke mindretalet sine rettar. Rettsgarantiar kan ikkje bygge på og verte avgrensa av fleirtalet sine oppfatningar.

I Fosen-saka inneber det at menneskerettane til den samiske befolkninga og deira rett til å drive reindrift på Fosen må trumfe storsamfunnet sitt behov for kraft frå akkurat denne vindparken. Dette omsynet må òg trumfe omsynet til dei sure kronene det vil koste å ta ned deler av eller heile vindparken.

Det er ikkje den samiske befolkninga som skal lide fordi det blei gitt konsesjon til å bygge vindpark, før spørsmålet om det krenkte reindriftsutøvarane sine menneskerettar, var avgjort i retten. Regjeringa tok den gongen ein råsjanse på at staten ville vinne i retten, men ho tapte. Kva for presedens vil det ha for seinare saker, dersom vi no godtek vindparken likevel?

Fosen-saka har vore utreda i meir enn ti år i rettsvesenet. Høgsterett har i handsaminga av saka sett på om det finst gode nok avbøtande tiltak for at reindriftsutøvarane skal kunne ha dyra på vinterbeite og utøve kulturen sin, samtidig som vindturbinane held frem med drifta som i dag, men har ikkje funne slike løysingar. Det er derfor aktivistane meiner at den einaste moglege konklusjonen er at vindturbinane må takast ned, sjølv om ikkje det står beint fram i dommen.

Vi står midt i ei naturkrise kor artar døyr ut i rekordtempo, og vi kan derfor ikkje lenger halde fram med å øydelegge meir og meir natur utan også å øydelegge moglegheitene for dei som kjem etter oss. Regjeringa har nettopp signert ein internasjonal avtale der Noreg har lova å verne 30 prosent av naturen vår.

Enten det er på Fosen eller i Amazonas, har urfolk ei heilt essensiell rolle i å forvalte naturen. Som storsamfunn er dette noko vi burde takke for, ikkje øydelegge for.

Arild Hermstad er partileiar i MDG.