Blått
Kvantemekanikarane slår fast at fargen i seg sjølv ikkje påverkar farten på eit objekt. At blåe bilar er raskare enn raude, kjem av at dei raude oftare blir stoppa av politiet og såleis kan tapa mykje tid på det.
Kan det då vera sant at blå skeisedrakt er raskare enn raud?
Den historiske olympiske 500-meteren til Håvard Lorentzen her om dagen motseier slett ikkje denne påstanden som i haust lak frå det norske landslaget. Rett nok hadde sørkoreanaren Cha Min-kyu, som blei ein god nummer to, òg blå drakt, men han hadde eit kvitt parti under armane som godt kan ha kosta han 0,01 sekund, og med det gullet.
Eventuelt kan det sterke løpet til Lorentzen tilskrivast ein placeboeffekt. Når løparane berre er overtydde om at dei faktisk går fortare i blått, då kan dei gjera nett det. Eller omvendt, konkurrentane kan umedvite ha byrja tenkja at blåkledde skeiseløparar er uovervinnelege, og resignert.
Overtru kan flytta fjell. Takk då Gud for vitskapen, som seier det slik det er. Ein artikkel i vitskapsmagasinet Nature hadde såleis tittelen «Psychology: Red enhances human performance in contests».
Russell A. Hill og Robert A. Barton slår der fast at raudfarge i naturen signaliserer vitalitet, testosteron og dilikt – informasjon til stor nytte for potensielle makar og rivalar. Oppslaget er illustrert med bilete av ein cubansk boksar i den kjende raude landslagsdrakta som slår ned ein blåkledd og meir tafatt konkurrent. «Me har påvist at i fleire sportsgreiner er det å kle seg i raudt knytt til betre sjansar for siger. Desse resultata indikerer ikkje berre at seksuell utveljing har påverka utviklinga når det gjeld menneskeleg reaksjon på fargar, men òg at fargen på draktene må takast omsyn til for å sikra like vilkår i idrett.»
Dei raude slår altså hardast, og evolusjonen kan med det ha lært dei blåe å beinflyga for å koma seg unna, di før og snarare di betre. Er det så enkelt?
Jox
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Kvantemekanikarane slår fast at fargen i seg sjølv ikkje påverkar farten på eit objekt. At blåe bilar er raskare enn raude, kjem av at dei raude oftare blir stoppa av politiet og såleis kan tapa mykje tid på det.
Kan det då vera sant at blå skeisedrakt er raskare enn raud?
Den historiske olympiske 500-meteren til Håvard Lorentzen her om dagen motseier slett ikkje denne påstanden som i haust lak frå det norske landslaget. Rett nok hadde sørkoreanaren Cha Min-kyu, som blei ein god nummer to, òg blå drakt, men han hadde eit kvitt parti under armane som godt kan ha kosta han 0,01 sekund, og med det gullet.
Eventuelt kan det sterke løpet til Lorentzen tilskrivast ein placeboeffekt. Når løparane berre er overtydde om at dei faktisk går fortare i blått, då kan dei gjera nett det. Eller omvendt, konkurrentane kan umedvite ha byrja tenkja at blåkledde skeiseløparar er uovervinnelege, og resignert.
Overtru kan flytta fjell. Takk då Gud for vitskapen, som seier det slik det er. Ein artikkel i vitskapsmagasinet Nature hadde såleis tittelen «Psychology: Red enhances human performance in contests».
Russell A. Hill og Robert A. Barton slår der fast at raudfarge i naturen signaliserer vitalitet, testosteron og dilikt – informasjon til stor nytte for potensielle makar og rivalar. Oppslaget er illustrert med bilete av ein cubansk boksar i den kjende raude landslagsdrakta som slår ned ein blåkledd og meir tafatt konkurrent. «Me har påvist at i fleire sportsgreiner er det å kle seg i raudt knytt til betre sjansar for siger. Desse resultata indikerer ikkje berre at seksuell utveljing har påverka utviklinga når det gjeld menneskeleg reaksjon på fargar, men òg at fargen på draktene må takast omsyn til for å sikra like vilkår i idrett.»
Dei raude slår altså hardast, og evolusjonen kan med det ha lært dei blåe å beinflyga for å koma seg unna, di før og snarare di betre. Er det så enkelt?
Jox
Fleire artiklar
Den tyske fotografen og filmskaparen Leni Riefenstahl saman med blant andre Adolf Hitler.
Foto: NTB
Portrett av ei kvinne i flammar
Kvart år får eit knippe filmkritikarar presentera ein utvald film på Tromsø Internasjonale Filmfestival. Eg valde ein dokumentar som etter nok eit gjensyn gjer meg usikker og fascinert.
Bollar til alle – alltid: Her er det sjølvaste Slottet som deler ut 3400 bollar i høve eit kongeleg jubileum.
Foto: Lise Åserud / NTB
Kor mange syrer må til for å lage ein sjokoladebolle?
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Eit langt utdanningsløp kan by på store utfordringar for dei som har ADHD. Eit aukande antal vaksne oppsøker helsetenesta, inkludert dyre privatklinikkar, for å få ein diagnose.
Foto: Gorm Kallestad / AP / NTB
– ADHD-diagnosen skal henge høgt
Det har vore ein kraftig auke i talet på ADHD-diagnosar og bruken av ADHD-medisin dei siste åra. Blir diagnosen utvatna når kjendisar snakkar han opp?
Forfattar og siviløkonom Martin Bech Holte har vore både forskar i samfunnsøkonomi og leiar i næringslivet.
Foto: Agnete Brun
Når rikdom blir eit problem
Martin Bech Holte kjem med ein diskutabel analyse og friske fråspark i Landet som ble for rikt.