Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Blokkjedeteknologi – ord for ord

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
1907
20220211
1907
20220211

jesper@dagogtid.no

Blokkjedeteknologien kan samanliknast med ei storstilt offentleg bokføring der alle har tilgang til den same rekneskapsboka. Kvar gong nokon vil kjøpe ein bitcoin, får andre på nettverket – såkalla «gravarar» – beskjed om å bokføre transaksjonen. Dette gjer ein ved å løyse ei avansert matematisk likning, kalla mining. Når ein har samla eit par tusen transaksjonar, vert dei lagra på ei såkalla blokk. Førstemann til å ferdigstille ei blokk stikk av med heile fortenesta.

For tida får ein gravar 6,25 nye bitcoin for kvar ny blokk. Etter kvart som tilførselen av nye bitcoin vert redusert, må transaksjonsgebyra stå for ein stadig større del av godtgjersla om nettverket skal haldast like sikkert som i dag.

Dette er den såkalla proof-of-work-metoden, arbeidsprovmetoden, som er metoden bak både bitcoin og ether. Ethereum-blokkjeda har likevel i lang tid planlagt å gå over til proof-of-stake-metoden. I staden for at mange «gravarar» hiv seg over same oppgåve, satsar ein i kryptovaluta i ein bodrunde for å få lov til å bokføre ei blokk. Algoritmen vel så ut berre éin person til å gjere jobben.

Fordelen med innsatsmetoden er at han er mykje meir effektiv med tanke på ressursbruk. Likevel meiner Svein Ølnes ved Vestlandsforsking at mykje av det opphavlege poenget forsvinn med denne metoden:

– Det er meir som det finanssystemet me kjenner i dag. Jo meir kryptovaluta du har, desto større er sjansen for å verte vald ut. Kort sagt: Dei rike vert rikare.

Fordelen ved systemet er at ingen kan sjå kva som skjuler seg bak kodane. Mange peikar difor på at kryptovalutaer er tryggare enn vanleg nettbanking. Ingen mellomledd, som til dømes ein bank, kan gripe inn i transaksjonen. I tillegg kan ingen blokker fjernast frå systemet. Difor er heile transaksjonshistoria i teorien opent tilgjengeleg for alle i heile nettverket.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

jesper@dagogtid.no

Blokkjedeteknologien kan samanliknast med ei storstilt offentleg bokføring der alle har tilgang til den same rekneskapsboka. Kvar gong nokon vil kjøpe ein bitcoin, får andre på nettverket – såkalla «gravarar» – beskjed om å bokføre transaksjonen. Dette gjer ein ved å løyse ei avansert matematisk likning, kalla mining. Når ein har samla eit par tusen transaksjonar, vert dei lagra på ei såkalla blokk. Førstemann til å ferdigstille ei blokk stikk av med heile fortenesta.

For tida får ein gravar 6,25 nye bitcoin for kvar ny blokk. Etter kvart som tilførselen av nye bitcoin vert redusert, må transaksjonsgebyra stå for ein stadig større del av godtgjersla om nettverket skal haldast like sikkert som i dag.

Dette er den såkalla proof-of-work-metoden, arbeidsprovmetoden, som er metoden bak både bitcoin og ether. Ethereum-blokkjeda har likevel i lang tid planlagt å gå over til proof-of-stake-metoden. I staden for at mange «gravarar» hiv seg over same oppgåve, satsar ein i kryptovaluta i ein bodrunde for å få lov til å bokføre ei blokk. Algoritmen vel så ut berre éin person til å gjere jobben.

Fordelen med innsatsmetoden er at han er mykje meir effektiv med tanke på ressursbruk. Likevel meiner Svein Ølnes ved Vestlandsforsking at mykje av det opphavlege poenget forsvinn med denne metoden:

– Det er meir som det finanssystemet me kjenner i dag. Jo meir kryptovaluta du har, desto større er sjansen for å verte vald ut. Kort sagt: Dei rike vert rikare.

Fordelen ved systemet er at ingen kan sjå kva som skjuler seg bak kodane. Mange peikar difor på at kryptovalutaer er tryggare enn vanleg nettbanking. Ingen mellomledd, som til dømes ein bank, kan gripe inn i transaksjonen. I tillegg kan ingen blokker fjernast frå systemet. Difor er heile transaksjonshistoria i teorien opent tilgjengeleg for alle i heile nettverket.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis