Blokkjedeteknologi – ord for ord
jesper@dagogtid.no
Blokkjedeteknologien kan samanliknast med ei storstilt offentleg bokføring der alle har tilgang til den same rekneskapsboka. Kvar gong nokon vil kjøpe ein bitcoin, får andre på nettverket – såkalla «gravarar» – beskjed om å bokføre transaksjonen. Dette gjer ein ved å løyse ei avansert matematisk likning, kalla mining. Når ein har samla eit par tusen transaksjonar, vert dei lagra på ei såkalla blokk. Førstemann til å ferdigstille ei blokk stikk av med heile fortenesta.
For tida får ein gravar 6,25 nye bitcoin for kvar ny blokk. Etter kvart som tilførselen av nye bitcoin vert redusert, må transaksjonsgebyra stå for ein stadig større del av godtgjersla om nettverket skal haldast like sikkert som i dag.
Dette er den såkalla proof-of-work-metoden, arbeidsprovmetoden, som er metoden bak både bitcoin og ether. Ethereum-blokkjeda har likevel i lang tid planlagt å gå over til proof-of-stake-metoden. I staden for at mange «gravarar» hiv seg over same oppgåve, satsar ein i kryptovaluta i ein bodrunde for å få lov til å bokføre ei blokk. Algoritmen vel så ut berre éin person til å gjere jobben.
Fordelen med innsatsmetoden er at han er mykje meir effektiv med tanke på ressursbruk. Likevel meiner Svein Ølnes ved Vestlandsforsking at mykje av det opphavlege poenget forsvinn med denne metoden:
– Det er meir som det finanssystemet me kjenner i dag. Jo meir kryptovaluta du har, desto større er sjansen for å verte vald ut. Kort sagt: Dei rike vert rikare.
Fordelen ved systemet er at ingen kan sjå kva som skjuler seg bak kodane. Mange peikar difor på at kryptovalutaer er tryggare enn vanleg nettbanking. Ingen mellomledd, som til dømes ein bank, kan gripe inn i transaksjonen. I tillegg kan ingen blokker fjernast frå systemet. Difor er heile transaksjonshistoria i teorien opent tilgjengeleg for alle i heile nettverket.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
jesper@dagogtid.no
Blokkjedeteknologien kan samanliknast med ei storstilt offentleg bokføring der alle har tilgang til den same rekneskapsboka. Kvar gong nokon vil kjøpe ein bitcoin, får andre på nettverket – såkalla «gravarar» – beskjed om å bokføre transaksjonen. Dette gjer ein ved å løyse ei avansert matematisk likning, kalla mining. Når ein har samla eit par tusen transaksjonar, vert dei lagra på ei såkalla blokk. Førstemann til å ferdigstille ei blokk stikk av med heile fortenesta.
For tida får ein gravar 6,25 nye bitcoin for kvar ny blokk. Etter kvart som tilførselen av nye bitcoin vert redusert, må transaksjonsgebyra stå for ein stadig større del av godtgjersla om nettverket skal haldast like sikkert som i dag.
Dette er den såkalla proof-of-work-metoden, arbeidsprovmetoden, som er metoden bak både bitcoin og ether. Ethereum-blokkjeda har likevel i lang tid planlagt å gå over til proof-of-stake-metoden. I staden for at mange «gravarar» hiv seg over same oppgåve, satsar ein i kryptovaluta i ein bodrunde for å få lov til å bokføre ei blokk. Algoritmen vel så ut berre éin person til å gjere jobben.
Fordelen med innsatsmetoden er at han er mykje meir effektiv med tanke på ressursbruk. Likevel meiner Svein Ølnes ved Vestlandsforsking at mykje av det opphavlege poenget forsvinn med denne metoden:
– Det er meir som det finanssystemet me kjenner i dag. Jo meir kryptovaluta du har, desto større er sjansen for å verte vald ut. Kort sagt: Dei rike vert rikare.
Fordelen ved systemet er at ingen kan sjå kva som skjuler seg bak kodane. Mange peikar difor på at kryptovalutaer er tryggare enn vanleg nettbanking. Ingen mellomledd, som til dømes ein bank, kan gripe inn i transaksjonen. I tillegg kan ingen blokker fjernast frå systemet. Difor er heile transaksjonshistoria i teorien opent tilgjengeleg for alle i heile nettverket.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.