Men kontrollen Trump har over regjeringa, er trass alt framleis avgrensa; han var ikkje i stand til å hindre offentleggjering av den siste nasjonale klimarapporten, som går i detaljar om noverande og framtidige verknader av global oppvarming i USA.

Sant nok vart rapporten sleppt på Black Friday, openbert i eit håp om at han ville forsvinne i oppstyret. Den gode nyheita er at knepet ikkje verka.

Rapporten stadfester, med mange tilleggsdetaljar, det alle som følgjer med på klimaforskinga, alt visste: Klimaendringar er eit viktig trugsmål mot landet, og nokre av dei uheldige verknadene kan alt merkast. Til dømes framhevar rapporten, som vart skriven før den siste brannkatastrofen i California, den aukande risikoen for skogbrannar i sørvest: Global oppvarming, ikkje manglande raking av lauv i skogbotnen, er årsaka til at brannane vert stadig større og farlegare.

Men Trump-regjeringa og deira allierte i Kongressen vil sjølvsagt blåse i denne analysen. Å fornekte klimaendringar, utan omsyn til prov, er blitt eit republikansk kjerneprinsipp. Og det er vel verdt å freiste forstå både korleis det skjedde, og det reine moralske fordervet som ligg i å vere fornektar no.

Stopp ein hal, er ikkje moralsk forderv eit altfor sterkt omgrep? Har ikkje folk lov til å vere usamde i konvensjonell kunnskap, sjølv om den kunnskapen blir støtta av overveldande vitskapleg semje?

Jo, det har dei, så lenge dei set fram argumenta sine i god tru. Men det er nesten ingen som nektar for klimaendringar i god tru. Og det å fornekte vitskap til fordel for profitt, politisk vinst eller egodyrking er ikkje ok. Når det å late vere å handle i samsvar med vitskapen kan få forferdelege konsekvensar, er fornekting, som eg sa, moralsk forderveleg.

Den beste boka eg nettopp har lese om dette, er The Madhouse Effect av Michael E. Mann, ein leiande klimaforskar, med teikningar av Tom Toles. Mann peikar på at klimafornekting faktisk følgjer i fotspora til tidlegare fornekting av vitskap, som byrja med den langvarige kampanjen tobakksselskapa dreiv for å forvirre publikum om farane ved røyking.

Den sjokkerande sanninga er at desse selskapa på 1950-talet visste at røyking var årsak til lungekreft, men dei brukte store summar på å styrke inntrykket av at det var verkeleg usemje om denne samanhengen. Med andre ord var dei merksame på at produktet deira drap folk, men dei freista hindre at allmenta skjøna dette, slik at dei kunne halde fram med å tene pengar. Det kvalifiserer til å kallast moralsk forderv, eller kva?

Klimafornektinga liknar på mange vis kreft­fornektinga. Det er forretningsaktørar med økonomiske interesser i å forvirre publikum – i dette tilfellet selskap som driv med fossilt drivstoff – som set det heile i gang. Så langt eg kan sjå, har kvar einaste ein av dei fem–seks kjende vitskapsfolka som har gjeve uttrykk for klimaskepsis, motteke store pengesummar frå desse selskapa eller frå mørke pengekanalar som DonorsTrust – den same kanalen som støtta Matthew Whitaker, den nye fungerande justisministeren, før han gjekk inn i Trump-regjeringa.

Men klimafornekting stikk djupare politisk enn kreftfornekting nokon gong gjorde. I praksis kan du ikkje vere ein skikkeleg moderne republikanar med mindre du nektar for at global oppvarming er reell, hevdar at det har naturlege årsaker, eller insisterer på at ingen ting kan gjerast utan at det øydelegg økonomien. Dessutan må du godta eller tolerere ville påstandar om at dei overveldande prova på klimaendring er svindel, at dei er dikta opp av ein stor global konspirasjon av vitskapsfolk.

Kvifor vil nokon halde fram med slikt? Pengar er framleis det viktigaste svaret: Nesten alle prominente klimafornektarar får pengar frå kjelder knytte til fossilt drivstoff. Men ideologi er òg ein faktor: Dersom du tek miljøspørsmål på alvor, kjem du til at det er naudsynt med reguleringar av eit eller anna slag frå regjeringa. Difor vil ikkje ihuga frimarknadsideologar tru at det er grunn til å kjenne uro for miljøet (sjølv om det ser ut til å vere heilt i orden å tvinge forbrukarar til å subsidiere kol).

Til slutt har eg inntrykk av at det er tale om eit element av «tøff type»-haldning òg – ekte mannfolk brukar ikkje fornybar energi, eller noko i den duren.

Og desse motiva er viktige. Om sentrale aktørar motsette seg å gjere noko med klimaet på grunnlag av usemje med vitskapen i god tru, ville det vere trist, men inga synd, og krevje betre freistnader på å overtyde dei. Diverre er det slik at klimafornektinga er grunna på grådigskap, opportunisme og ego. Å vere mot å gjere noko ut frå desse grunnane, det er ei synd.

Det er umoral i ein målestokk som får kreftfornekting til å verke triviell. Tobakk drep folk, og tobakksselskapa som freista forvirre allmenta om den sanninga, var vonde. Men klimaendringar drep ikkje berre folk; dei kan kome til å drepe sivilisasjonen. Å freiste forvirre allmenta om det er vondskap på eit heilt anna nivå. Har ikkje nokon av desse folka born?

Og lat oss vere tydelege: Medan Donald Trump er eit førsteklasses døme på den moralske fordervinga i klimafornekting, er dette ei sak der heile partiet hans gjekk over til den mørke sida for fleire år sidan. Republikanarar held seg ikkje berre med dårlege idear; på dette punktet er dei, nødvendigvis, dårlege menneske.

Einerett: New York Times /
Dag og Tid

Omsett av Lasse H. Takle

Niall Ferguson og Paul Krugman vekslar på å skrive denne spalta.