Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Ei årsak skal døden ha

Om vi ser på 13 ulike europeiske land, har 49 prosent fleire døydd i år så langt, samanlikna med eit normalt år.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
2388
20200430
2388
20200430

Vi veit ikkje kor dødeleg covid-19-sjukdomen er. Men om vi reknar på tala som Folkehelseinstituttet har lagt fram, ser det ut til at dei landar på vel 0,3 for vår del. Vi har rett nok eit betre utgangspunkt enn nesten alle andre av di vi ikkje er så overvektige, bur spreidd og har eit godt helsevesen. Eit anna problem med den såkalla letaliteten er at ulike land måler ulikt, særleg mellom dei eldre som ikkje hamnar på sjukehuset av di dei er så sjuke i utgangspunktet at intensivhjelp ikkje kan berga dei.

Når alt er over, vil demografane kunne fortelja oss noko interessant: Kor mange fleire som døydde medan koronaepidemien herja. Sidan regjeringa sette inn tiltaka her i Noreg, har langt færre enn normalt døydd. Det er fleire grunnar til det, men vi har mellom anna stogga influensaen, folk hamnar i færre ulukker enn vanleg, og ein god del stress har vorte unngått. Det som gjeld for Noreg, gjeld òg for Danmark. Men så endrar biletet seg. Financial Times har undersøkt ei rekkje land og korleis stoda var der måndag denne veke.

Tala er nokså sterke, men hugs då at dei inkluderer folk som sannsynlegvis ville døydd i løpet av relativt kort tid. Grunnen til at fleire har døydd i dei fleste landa Financial Times har sett på, kan vera at mange eldre som normalt ville ha fått behandling for til dømes slag eller hjarteinfarkt, ikkje har fått det. Her er tala og dei går frå 1. januar: I Austerrike har 500, 12 prosent fleire enn vanleg, døydd. I Belgia er det 5200 «fleirdøde», 60 prosent meir enn normalt. England og Wales ligg på 15.600, 37 prosent fleire. Frankrike har 34 prosent fleire, som er 16.500. I Italia 90 prosent, som svarar til 21.500. Nederland har 6200 fleire, 42 prosent meir enn vanleg. Portugal ligg på 1000 og 10 prosent fleire. Spania på 51 prosent og 27.600. Sverige, som vi trur har forferdeleg tal, er på 1300 fleirdøde og 18 prosent, og Sveits er på 1500 som er 29 prosent. I dei europeiske byane og landa Financial Times har sett på, har i gjennomsnitt 49 prosent fleire døydd hittil i år enn i tilsvarande periode dei fem siste åra.

Kva konklusjon kan vi trekkja av dette? At tala sjølvsagt er triste, men også at i Noreg vil covid-19 vara mykje lenger enn i andre land. I røynda har ikkje smitten byrja i Noreg.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Vi veit ikkje kor dødeleg covid-19-sjukdomen er. Men om vi reknar på tala som Folkehelseinstituttet har lagt fram, ser det ut til at dei landar på vel 0,3 for vår del. Vi har rett nok eit betre utgangspunkt enn nesten alle andre av di vi ikkje er så overvektige, bur spreidd og har eit godt helsevesen. Eit anna problem med den såkalla letaliteten er at ulike land måler ulikt, særleg mellom dei eldre som ikkje hamnar på sjukehuset av di dei er så sjuke i utgangspunktet at intensivhjelp ikkje kan berga dei.

Når alt er over, vil demografane kunne fortelja oss noko interessant: Kor mange fleire som døydde medan koronaepidemien herja. Sidan regjeringa sette inn tiltaka her i Noreg, har langt færre enn normalt døydd. Det er fleire grunnar til det, men vi har mellom anna stogga influensaen, folk hamnar i færre ulukker enn vanleg, og ein god del stress har vorte unngått. Det som gjeld for Noreg, gjeld òg for Danmark. Men så endrar biletet seg. Financial Times har undersøkt ei rekkje land og korleis stoda var der måndag denne veke.

Tala er nokså sterke, men hugs då at dei inkluderer folk som sannsynlegvis ville døydd i løpet av relativt kort tid. Grunnen til at fleire har døydd i dei fleste landa Financial Times har sett på, kan vera at mange eldre som normalt ville ha fått behandling for til dømes slag eller hjarteinfarkt, ikkje har fått det. Her er tala og dei går frå 1. januar: I Austerrike har 500, 12 prosent fleire enn vanleg, døydd. I Belgia er det 5200 «fleirdøde», 60 prosent meir enn normalt. England og Wales ligg på 15.600, 37 prosent fleire. Frankrike har 34 prosent fleire, som er 16.500. I Italia 90 prosent, som svarar til 21.500. Nederland har 6200 fleire, 42 prosent meir enn vanleg. Portugal ligg på 1000 og 10 prosent fleire. Spania på 51 prosent og 27.600. Sverige, som vi trur har forferdeleg tal, er på 1300 fleirdøde og 18 prosent, og Sveits er på 1500 som er 29 prosent. I dei europeiske byane og landa Financial Times har sett på, har i gjennomsnitt 49 prosent fleire døydd hittil i år enn i tilsvarande periode dei fem siste åra.

Kva konklusjon kan vi trekkja av dette? At tala sjølvsagt er triste, men også at i Noreg vil covid-19 vara mykje lenger enn i andre land. I røynda har ikkje smitten byrja i Noreg.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.

Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.

Foto frå filmen

FilmMeldingar
Håkon Tveit

Filmglede

Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.

Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.

Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.

Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund

UtdanningSamfunn
Sigurd Arnekleiv Bækkelund

Framandspråka forsvinn

Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis