Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Kva vil du ha for å bli glad?

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Illustrasjon: May Linn Clement

Illustrasjon: May Linn Clement

3177
20180105

Fiktivt

Eit tenkt intervju med Magnus Carlsen

3177
20180105

Fiktivt

Eit tenkt intervju med Magnus Carlsen

Vi møtast i Riyadh, hovudstaden i kongedømet Saudi-Arabia, det lengste eg har vore heimanfrå. Vi sit i eit enno stille rom, som snart skal bli fylt med støy og mas fordi Magnus nettopp har blitt verdsmeister i lynsjakk.

– Og da er det kan hende dumt å spørje, seier eg og rekk han eit glas Coca-Cola, men kva vil du ha for å bli glad?

– Magnus er rask, som om han framleis sat ved brettet: Tre tusen ELO, seier han, før han forklarar at ELO må skrivast med store bokstvar, sjølv om det ikkje er ei forkorting, men eit poengsystem, kalla opp etter Arpad Elo, ein ungarskfødd professor i fysikk som fann det opp.

– ELO er Electric Light Orchestra for meg, seier eg.

– Kven, spør Magnus.

– Electric Light Orchestra, gjentar eg.

– Du har ikkje høyrt om dei? Engelsk popband frå 70-talet? «Shine a little love»? «Last Train to London»? «Xanadu»?

Magnus ristar stadig på hovudet, noko flirfull: Men eg blei fødd i 1990, seier han.

– Du var russ i 1990.

– Å, tei still, seier eg.

Før eg seier noko heilt anna, om kor mange det er der ute, eg nikkar mot verda utanfor vindauget, som likar å samanlikne store delar av livet generelt med eit parti sjakk. Trekk og mottrekk, og så bortetter. Og eg tenkte på nett det, seier eg, då du slo Levan Pantsulaia, den georgiske stormeisteren, hugsar du?

– Sjølvsagt, seier Magnus.

Då partiet tok til, kalla ekspertane i TV-studio Pantsulaia for ein systemspelar. Ein som gjerne gjer det same i kvart parti. Gjenta innlærte trekk, om mogleg. Som er uvanleg, la ekspertane til. I sjakkverda. Som kunne ikkje vere meir vanleg, tenkte eg. I verda elles. Vi står opp til det same. Vi går på skule, jobb eller kor som helst. Og gjentar oss sjølve. Ikkje sant?

Magnus trekkjer på skuldrene.

– Eg har ikkje vore i Riyadh før, seier han.

– Og eg har ikkje vunne åtte av ti parti tidlegare, heller. Har du?

Eg må le og sjå ned:

– Sjølvsagt ikkje. Eg er ikkje noko til sjakkspelar. Då eg var liten og fekk mitt første brett, trudde eg dei beste spelarane var dei som ikkje mista brikkene sine. Og i alle fall ikkje dronninga. Men eg skjønar jo no, etter å ha sett deg slå den eine stormeisteren etter den andre, at ein må byte, og nokre gongar ofre, for å sigre.

– Du kjem ingen veg om du ikkje vil gi frå deg noko, seier Magnus.

­– Nei, seier eg, som er motsett av det eg trudde som born. Og med det i mente kan ein sjå på verda som var i 2017, sjå på alle menneska som blei bytt ut, om ikkje ofra, på arbeidsplassar, i politiske parti, i venegjengar. Menneske med trekk som gav vinst for berre nokre månader sidan, men med klar tapt stilling i dag. Og motsett. Difor må vi lage nye opningar for det nye året og rekne med heilt andre sluttspel enn tidlegare.

– Ein må alltid gjere alt for å vinne, seier Magnus, men berre på brettet.

Så drikk han av glaset sitt. Isbitane klukkar så vidt. Gir meg ei litt trygg kjensle.

– Men kva pratar vi eigentleg om no, spør han.

– Om sjakk, vel, seier eg.

– Det er ikkje slik eg snakkar om sjakk, seier Magnus, før døra går opp og andre gratulantar renn inn.

Nils-Øivind Haagensen

Nils-Øivind Haagensen er forfattar og forleggjar.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Vi møtast i Riyadh, hovudstaden i kongedømet Saudi-Arabia, det lengste eg har vore heimanfrå. Vi sit i eit enno stille rom, som snart skal bli fylt med støy og mas fordi Magnus nettopp har blitt verdsmeister i lynsjakk.

– Og da er det kan hende dumt å spørje, seier eg og rekk han eit glas Coca-Cola, men kva vil du ha for å bli glad?

– Magnus er rask, som om han framleis sat ved brettet: Tre tusen ELO, seier han, før han forklarar at ELO må skrivast med store bokstvar, sjølv om det ikkje er ei forkorting, men eit poengsystem, kalla opp etter Arpad Elo, ein ungarskfødd professor i fysikk som fann det opp.

– ELO er Electric Light Orchestra for meg, seier eg.

– Kven, spør Magnus.

– Electric Light Orchestra, gjentar eg.

– Du har ikkje høyrt om dei? Engelsk popband frå 70-talet? «Shine a little love»? «Last Train to London»? «Xanadu»?

Magnus ristar stadig på hovudet, noko flirfull: Men eg blei fødd i 1990, seier han.

– Du var russ i 1990.

– Å, tei still, seier eg.

Før eg seier noko heilt anna, om kor mange det er der ute, eg nikkar mot verda utanfor vindauget, som likar å samanlikne store delar av livet generelt med eit parti sjakk. Trekk og mottrekk, og så bortetter. Og eg tenkte på nett det, seier eg, då du slo Levan Pantsulaia, den georgiske stormeisteren, hugsar du?

– Sjølvsagt, seier Magnus.

Då partiet tok til, kalla ekspertane i TV-studio Pantsulaia for ein systemspelar. Ein som gjerne gjer det same i kvart parti. Gjenta innlærte trekk, om mogleg. Som er uvanleg, la ekspertane til. I sjakkverda. Som kunne ikkje vere meir vanleg, tenkte eg. I verda elles. Vi står opp til det same. Vi går på skule, jobb eller kor som helst. Og gjentar oss sjølve. Ikkje sant?

Magnus trekkjer på skuldrene.

– Eg har ikkje vore i Riyadh før, seier han.

– Og eg har ikkje vunne åtte av ti parti tidlegare, heller. Har du?

Eg må le og sjå ned:

– Sjølvsagt ikkje. Eg er ikkje noko til sjakkspelar. Då eg var liten og fekk mitt første brett, trudde eg dei beste spelarane var dei som ikkje mista brikkene sine. Og i alle fall ikkje dronninga. Men eg skjønar jo no, etter å ha sett deg slå den eine stormeisteren etter den andre, at ein må byte, og nokre gongar ofre, for å sigre.

– Du kjem ingen veg om du ikkje vil gi frå deg noko, seier Magnus.

­– Nei, seier eg, som er motsett av det eg trudde som born. Og med det i mente kan ein sjå på verda som var i 2017, sjå på alle menneska som blei bytt ut, om ikkje ofra, på arbeidsplassar, i politiske parti, i venegjengar. Menneske med trekk som gav vinst for berre nokre månader sidan, men med klar tapt stilling i dag. Og motsett. Difor må vi lage nye opningar for det nye året og rekne med heilt andre sluttspel enn tidlegare.

– Ein må alltid gjere alt for å vinne, seier Magnus, men berre på brettet.

Så drikk han av glaset sitt. Isbitane klukkar så vidt. Gir meg ei litt trygg kjensle.

– Men kva pratar vi eigentleg om no, spør han.

– Om sjakk, vel, seier eg.

– Det er ikkje slik eg snakkar om sjakk, seier Magnus, før døra går opp og andre gratulantar renn inn.

Nils-Øivind Haagensen

Nils-Øivind Haagensen er forfattar og forleggjar.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
SKULE. Kring 1450 måla Isefjordmeisteren Jesu første skuledag i kalktaket i Tuse kyrkje på Jylland. Det ville vore historisk rettare med skriftrullar av papyrus enn bøker av pergament, som prega samtida til kunstnaren.

SKULE. Kring 1450 måla Isefjordmeisteren Jesu første skuledag i kalktaket i Tuse kyrkje på Jylland. Det ville vore historisk rettare med skriftrullar av papyrus enn bøker av pergament, som prega samtida til kunstnaren.

Foto: Kalkmalerier.dk

Kultur
Ottar Grepstad

Skriveskule ved Nilen

Skrifthistorier: Ottar Grepstad skriv om makta i skrift gjennom tusenår.

Den tyske fotografen og filmskaparen Leni Riefenstahl saman med blant andre Adolf Hitler.

Den tyske fotografen og filmskaparen Leni Riefenstahl saman med blant andre Adolf Hitler.

Foto: NTB

FilmMeldingar
Brit Aksnes

Portrett av ei kvinne i flammar

Kvart år får eit knippe filmkritikarar presentera ein utvald film på Tromsø Internasjonale Filmfestival. Eg valde ein dokumentar som etter nok eit gjensyn gjer meg usikker og fascinert.

Bollar til alle – alltid: Her er det sjølvaste Slottet som deler ut 3400 bollar i høve eit kongeleg jubileum.

Bollar til alle – alltid: Her er det sjølvaste Slottet som deler ut 3400 bollar i høve eit kongeleg jubileum.

Foto: Lise Åserud / NTB

Frå matfatetKunnskap
Siri Helle

Kor mange syrer må til for å lage ein sjokoladebolle?

Gina Tandberg er utdanna litteraturvitar og har no skrive sin første roman.

Gina Tandberg er utdanna litteraturvitar og har no skrive sin første roman.

Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss

BokMeldingar

Frisk debut

Litt forenkla kan ein seie at Gina Tandberg bygger opp eit heilt fagfelt, for så å rive det ned.

Ingvild Bræin
Gina Tandberg er utdanna litteraturvitar og har no skrive sin første roman.

Gina Tandberg er utdanna litteraturvitar og har no skrive sin første roman.

Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss

BokMeldingar

Frisk debut

Litt forenkla kan ein seie at Gina Tandberg bygger opp eit heilt fagfelt, for så å rive det ned.

Ingvild Bræin

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis