– Å, så godt dei blomane luktar, sa syskenbarnet mitt då ho handla i ein blomebutikk.

– Blomar luktar ikkje! Dei duftar, kom det kvast frå ein annan kunde.

Syskenbarnet mitt, som òg er sunnmøring, stod tvilrådig og undra seg over den skarpe reaksjonen. På Sunnmøre luktar vi både godt og vondt. Og som de sikkert har fått med dykk, kallar vi ikkje ein spade for ein gravereiskap.

Mange meiner altså at ei god lukt er ei duft, medan ei lukt aldri kan vere god. Dei om det. Eit krevjande kvinnfolk som meg slit med å ta ordet duft i kjeften, sjølv om det står i Nynorskordboka med tydinga «3 (god)lukt, ange (I); eim (I); dåm, preg parfymeduft».

Somme ser ut til å ha stor glede av å rette på språket til andre. Då ei veninne av meg sa at ho aldri kunne tenkje seg å få ungar, var det ikkje synspunktet som vart tema, men ordvalet.

– Ja, det er då innlysande. Menneske får born. Det er berre dyr som får ungar, påstod ein mann med hendene skulemeisteraktig kvilande over bringa (les: den store magen).

Nynorskordboka gjev ikkje dei som held på slike hardnakka påstandar, rett: «unge m1 (norrønt ungi; av ung) 1 avkom av dyr eller menneske (...) katta har fått (fire) ungar / nabokona fekk unge i går (...)». Slik sett er det heilt i orden at ei kvinne ikkje ynskjer å setje ungar til verda.

Eit anna ord i same kategori, altså påstanden om at eit ord berre skal nyttast om dyr, ikkje menneske, er ordet daud. Somme påstår at menneske berre kan vere døde. Dyr, derimot, er daude. Nynorskordboka skriv følgjande: «II daude v1 1 om dyr eller sjeldnare om folk: døy, krepere eg trur eg daudar». Ordboka ymtar altså om at det er vanlegare å bruke ordet om dyr enn om folk, men det er ikkje absolutt.

Den dagen eg kreperer, er iallfall noko klinkande klart: Då er eg daud.

Tiriltunga