Eva Aalberg Undheim

eva@dagogtid.no

Denne veka la Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE) fram det dei kallar ei nasjonal ramme for vindkraft på land. Der peikar NVE ut dei 13 områda som direktoratet meiner er best eigna for å etablere vindkraftanlegg i Noreg, spreidde over alle fylke utanom Oppland, Troms, Oslo og Akershus.

Tre av områda ligg i Trøndelag, der planen alt har møtt kritikk. Frøya kommune er ikkje inkludert i områda, men der vart det alt i 2013 gjeve konsesjon til vindkraftverk, utan at det har vorte bygt enno. I 2005 sa eit knapt fleirtal av innbyggjarane ja til vindturbinar i ei folkerøysting. Denne veka var det ny folkerøysting der 78,5 prosent røysta nei. Kva no, spør vi Frøya-ordførar Berit Flåmo (Ap).

– Ja, kva skjer no? Ei folkerøysting er jo rådgjevande, så no skal vi ha eit kommunestyremøte der vi diskuterer vegen vidare. Der skal vi òg handsame ein klage på ein såkalla MTA – ein miljø-, transport- og anleggsplan for utbygginga, som NVE har godkjent. Vi gav høyringsinnspel som det ikkje er teke omsyn til.

– Kva innspel var det?

– Vi har hatt innspel til anleggsvegane og eit innspel om eit hubropar og varsla om at eit par av turbinane må flyttast for å ta vare på naturmangfaldet. Vi har òg sterke innvendingar mot høgda på vindturbinane, som er planlagd til 180 meter. Tidlegare vart det sagt 150 meter.

– Korleis vurderer du sjansen for å stoppe vindturbinane?

– Det vert opp til regjeringa å avgjere, for NVE har sagt sitt, og dei er tydelege på at ei folkerøysting ikkje kan endre på vedtaket. Det har dei vore tydelege på heile tida, så det har vi visst. Men folkerøystinga var eit innbyggjarinitiativ som kommunestyret gav løyve til.

– Kjem de til å be regjeringa om å gjere om saka?

– Vi ser det som mogleg.

– Kva er det som har snudd folk på Frøya frå ja til nei til vindturbinar sidan 2005?

– Det var eit knapt ja-fleirtal i 2005, så motstanden var der alt då. Det mange har reagert på, er høgda på turbinane som no er planlagde. Dei er høgare enn det som var planen då konsesjonen vart gjeven. Eg opplever òg at det er mange som er prinsipielt imot ein vindturbinpark, som dei meiner det er med på å øydeleggje for naturmangfald og har stor innverknad på naturen.

– Synest du sjølv det er ein god idé med vindturbinar på Frøya?

– Som ordførar har eg halde meg lojal til det politiske vedtaket som er gjort, naturleg nok. Skulle eg jobba imot vindturbinane, måtte eg ha gått imot kommunestyrevedtaket og utbyggjaravtalen kommunen har inngått med Trønderenergi. Det har eg ikkje gjort. Eg har stått for det og valt å ikkje gå ut med kva eg sjølv meiner om saka.

– Når konsesjonen vart gjeven i 2013, kvifor har frøyværingane venta til no med å protestere?

–?Eg vil ikkje seie dei har venta. Det var protestar i 2005, og det var nye protestar og underskriftskampanje i 2013, då konsesjonen vart gjeven. Så vakna demonstrantane att no i haust då dei såg at det vart lyst ut ei prosjektstilling knytt til Frøya vindmøllepark, og sidan har dei vore svært aktive.

– Demonstrantar frå aksjonsgruppa Nei til vindkraftverk på Frøya prøvde å stogge dei fyrste gravemaskinane som køyrde inn på anleggsområdet førre veke, og nokre av dei har kalla anlegget for «eit overgrep». Er du skremt av den sterke motstanden?

– Nei, det er eg ikkje. Aksjonsgruppa har vore aktiv lenge, det har vi merka oss, både fysisk og i media, lokalt, nasjonalt og på sosiale medium. Det har vore stor aktivitet og motstand heile tida.

– Kva får det å seie for stemninga i kommunen om det no likevel vert anlegg?

– Stemninga er delt, og kjem til å vere det. Det er spenningar mellom dei som seier ja og dei som nei til vindturbinar, og det merkar vi jo i eit lite lokalsamfunn med 5000 innbyggjarar.

– Kva råd vil du gje dei kommunane som no har vorte peika ut som «best eigna» for vindturbinutbygging framover?

– No skal den planen fyrst på høyring, men eg tenkjer vel at dersom det er kommunar som ikkje ønskjer vindturbinar, kan det vere lurt å leggje opp til folkerøystingar for å kartleggje, og det er lurt å kome ut med mykje fakta både for og imot utbygging i den prosessen. Det må ein gjere fyrst og ikkje når NVE er i gang med saka og skal gje konsesjon, då er løpet køyrt. I alle fall er det vanskelegare å få gjort noko med saka. Eg veit ikkje om nokon kommunar som har klart å snu eit slikt vedtak.

– Så eigentleg trur du ikkje det går å stoppe vindturbinar på Frøya?

– Vi må gå om regjeringa og statsrådar då, så det spørst.

– Kva får Frøya kommune ut av eit vindkraftanlegg?

–?Vi har ein avtale som gjev oss eigedomsskatt på eit par millionar kroner per år. I tillegg gjev det oss kanskje éin eller to arbeidsplassar, men ikkje meir enn det.