Trass i det seremonielle og høgtidelege preget er dei fleste multilaterale toppmøte keisame og lite viktige. Ein gong snakka eg med ein tilsett i utanriksdepartementet som var med på å arrangere desse møta. Han skildra oppgåva si som å «overvake nyansane», noko som gjev eit hint om kor mykje som normalt står på spel.

Men iblant har slike møte verkelege konsekvensar, gode eller dårlege. G20-møtet i 2009, der statane vart samde om å gje økonomisk stimulans og lån til land som var i store vanskar på grunn av finanskrisa, spela i det minste ei viss rolle for å hindre at verda skulle gå gjennom ein full repetisjon av 1930-åra. Toppmøtet i 2010 vart derimot ei godkjenning av innstrammingspolitikken som forseinka den økonomiske tilfriskninga, og kanskje bidrog til å setje scena for framveksten av politisk ekstremisme.

Likevel har ingen av dei tidlegare toppmøta vore så katastrofale som G7-møtet sist helg. Det kan varsle byrjinga på ein handelskrig, og kanskje tilmed ein kollaps for den vestlege alliansen. I det minste kjem møtet til å skade omdømet til USA som ein påliteleg alliert i fleire tiår, sjølv om Trump til slutt forlèt scena i skam, vil ingen gløyme at ein slik mann faktisk kunne kome til makta i landet.

Kva skjedde i Quebec? Eg har sett overskrifter som hevdar at Trump inntok ein konfronterande «USA først»-posisjon og kravde store innrømmingar frå våre allierte, noko som ville vore ille i seg sjølv. Men røyndomen var mykje verre.

Trump sette ikkje USA først; «Russland først» ville vore ei betre skildring. Og han kravde ikkje drastiske endringar av politikken til våre allierte, han kravde at dei slutta å gjere galne ting som dei ikkje gjer. Dette var ikkje eit barskt standpunkt for å forsvare interessene til USA, det var ei framvising av vankunne og politisk galskap.

Trump byrja med å ta til orde for å sleppe inn Russland i gruppa att, noko som ikkje gjev meining i det heile. Sanninga er at Russland, med eit BNP som er på storleik med det spanske og ein god del mindre enn Brasils, aldri var kvalifisert til å vere med i det som skulle vere ei gruppe for verkeleg store økonomiar. Russland fekk innpass av strategiske grunnar og vart sparka ut etter invasjonen av Ukraina. Det er ingen gode grunnar for å sleppe Russland inn att, anna enn det eventuelle taket som Putin kan ha på Trump personleg.

Så kravde Trump at dei andre G7-medlemene fjerna den «latterlege og uakseptable» tollen på amerikanske varer – noko som vil vere vanskeleg å gjere, sidan tollen faktisk er svært låg. EU har til dømes ein gjennomsnittleg toll på 3 prosent for varer frå USA. Kven seier dette? Regjeringa i USA, i informasjonen sin til amerikanske eksportbedrifter.

Det er sant at kvart land har særskilde handelshindringar for nokre sektorar. Canada har høg toll på visse meieriprodukt. Men det er urimeleg å hevde at desse spesialtilfella er verre enn til dømes tollen på 25 prosent som USA legg på import av små lastebilar. I det store og heile har alle G7-medlemene svært opne marknader.

Så kva i all verda var det Trump snakka om? Handelsrådgjevarane hans har gong på gong hevda at meirverdiavgift, som er viktig i mange land, er ei form for urimeleg proteksjonisme. Men det er rein vankunne: Meirverdiavgift gjev ingen konkurransefordelar, det er berre ein skatt på omsetnad, og det er difor det er lovleg etter WTO-reglane. Og resten av verda kjem ikkje til å endre heile skattesystemet sitt fordi presidenten i USA vel å lytte til rådgjevarar som ikkje forstår noko.

Men kanskje var det ikkje eingong meirverdiavgifta Trump sikta til. Kanskje babla han berre. Trass i alt snakkar han igjen og igjen om andre store vonde som ikkje eksisterer, som den enorme valdsbølgja som illegale innvandrarar står bak (dei som gav millionar av røyster til Hillary Clinton).

Var det nokon strategi bak oppførselen til Trump i Quebec? Vel, framferda var omtrent slik ein kunne vente om han faktisk er marionetten til Putin: Brøling til venlegsinna statar om synder dei ikkje har gjort, kjem ikkje til å bringe attende jobbar til USA, men det vil glede dei som ønskjer å bryte opp den vestlege alliansen

Ei anna forklaring på oppførselen kan vere at han ikkje tolte å tilbringe timar i selskap med mektige menneske som ikkje vil smigre han eller bestikke han ved å kaste pengar til familieføretaka hans – folk som ikkje prøvde særleg hardt å skjule forakta dei føler for mannen som leier det som framleis er ei stormakt.

Same kva som låg bak, var dette ein audmjukande og total kollaps. Og vi veit alle korleis Trump reagerer på audmjuking. Vi kan berre lure på kva det neste blir. Ein ting er sikkert: Det blir ikkje bra.

Einerett: New York Times /
Dag og Tid

Omsett av Per Anders Todal

Niall Ferguson og Paul Krugman skriv denne spalta
annakvar veke.