Hat
Det er eit underleg ord å smaka på no, men eg trur likevel at hat best skildrar kjenslene eg i ein mannsalder hyste for han som før jul blei gravlagd på statens kostnad frå Ullern kirke i hovudstaden. Trass i at eg aldri hadde møtt mannen før me hamna i same sjukehusavdeling.
Kvifor hata eg Kåre Willoch? Av di han nekta PLO å opna informasjonskontor i Noreg i 1986? Neppe, det var truleg av di det var Willoch som gav andlet til den høgrebølgja som skylde over Noreg i dei formative åra då eg for det meste loffa rundt i heilt andre land.
Så bortreist kan eg ha vore i 1980-åra at Noreg mest berre var ein fantasi, med Willoch som slange i mitt forlorne paradis. «Om Margaret Thatcher vart gravid med Ronald Reagan, ville fosteret sjå ut om lag som statsministeren vår», som eg pleidde seia.
Slik dreiv eg på lenge etter at eg burde vita betre. Til dømes ved å leggja vekt på at Willochs Høgre var systerparti til general Francos gamle Partido Popular i Spania, og så bortetter med Pinochet og Reagans Iran/Contras, og på same tid som eg oversåg det kloke og gode som mennesket Willoch faktisk meinte og gjorde, ikkje minst for palestinarane.
Og ikkje berre Kåre. Eg hata sjølvsagt også Gro, for Alta-utbygginga, i skort på betre påskot.
Dessutan hata eg jo Jens: Stakk han ikkje av etter å ha rygga på ein bil i 1990-åra? Det fekk meg til å setja himmel og jord i rørsle for å finna eigaren til den parkerte bilen eg sjølv rygga på i Stoa ved Arendal. Eg skulle aldri søkka så lågt som den komande generalsekretæren i Nato, og eventuelt den komande sentralbanksjefen.
I dag innser eg at kjenslene for Kåre, Gro og Jens hadde fint lite med politikarane å gjera. Dei var tilfeldige offer for ein ungdomleg trong til å ordna verda på enklaste vis i heltar og skurkar – og indianarar, som i ein gamal cowboyfilm. Med åra ser ein nyansar og innser at heltane og skurkane kan vera dei same, og at det er ungdomen som er utilrekneleg.
Jox
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det er eit underleg ord å smaka på no, men eg trur likevel at hat best skildrar kjenslene eg i ein mannsalder hyste for han som før jul blei gravlagd på statens kostnad frå Ullern kirke i hovudstaden. Trass i at eg aldri hadde møtt mannen før me hamna i same sjukehusavdeling.
Kvifor hata eg Kåre Willoch? Av di han nekta PLO å opna informasjonskontor i Noreg i 1986? Neppe, det var truleg av di det var Willoch som gav andlet til den høgrebølgja som skylde over Noreg i dei formative åra då eg for det meste loffa rundt i heilt andre land.
Så bortreist kan eg ha vore i 1980-åra at Noreg mest berre var ein fantasi, med Willoch som slange i mitt forlorne paradis. «Om Margaret Thatcher vart gravid med Ronald Reagan, ville fosteret sjå ut om lag som statsministeren vår», som eg pleidde seia.
Slik dreiv eg på lenge etter at eg burde vita betre. Til dømes ved å leggja vekt på at Willochs Høgre var systerparti til general Francos gamle Partido Popular i Spania, og så bortetter med Pinochet og Reagans Iran/Contras, og på same tid som eg oversåg det kloke og gode som mennesket Willoch faktisk meinte og gjorde, ikkje minst for palestinarane.
Og ikkje berre Kåre. Eg hata sjølvsagt også Gro, for Alta-utbygginga, i skort på betre påskot.
Dessutan hata eg jo Jens: Stakk han ikkje av etter å ha rygga på ein bil i 1990-åra? Det fekk meg til å setja himmel og jord i rørsle for å finna eigaren til den parkerte bilen eg sjølv rygga på i Stoa ved Arendal. Eg skulle aldri søkka så lågt som den komande generalsekretæren i Nato, og eventuelt den komande sentralbanksjefen.
I dag innser eg at kjenslene for Kåre, Gro og Jens hadde fint lite med politikarane å gjera. Dei var tilfeldige offer for ein ungdomleg trong til å ordna verda på enklaste vis i heltar og skurkar – og indianarar, som i ein gamal cowboyfilm. Med åra ser ein nyansar og innser at heltane og skurkane kan vera dei same, og at det er ungdomen som er utilrekneleg.
Jox
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.