Julestrid
Det stundar mot jul.
Vel, nei, det gjer eigentleg ikkje det heilt enno. Men det er lett å la seg lure i desse tider.
Sidan tidleg i oktober har daglegvarebutikkane vore fulle av påminningar om den kommande høgtida, med julemarsipan og julebrus, julesylte og julepølser. For ikkje å snakke om såkalla «kakemenn», nokre bleike, dvaske figurar som eg grøssar ved tanken på å skulle setje tennene i.
Ikkje misforstå. Eg er svært glad i jula, ikkje minst den kulinariske delen av julefeiringa. Men taiminga må stemme. Ikkje for tidleg, ikkje for seint. Det skal vere akkurat tidsnok til at ein rekk å områ seg, men ikkje går lei mot slutten. Det er dette handelsstanden ikkje har skjønt.
Dottera mi og eg har alltid funne saman i felles moralsk forarging over det kommersielle køyret i månadene før jul. Særleg hissar vi oss opp over den påtrengjande premature framvisinga av marsipanstenger og marsipangriser. Vi har inngått ei pakt med éin klar, ufråvikeleg regel: aldri julemarsipan før 1. desember.
Vi kan ikkje nekte for at vi kastar lengselsfulle blikk mot dei raude posane med freistande griser når vi står i kø til kassa, og kjenner eit svakt sug i magen ved tanken på dei bleikgule kaloribombene. Men vi stålset oss og står imot, og det ville aldri falle oss inn å mistenkje den andre for å smugsmake på godsakene.
Når så adventstida endeleg tek til, er vi mentalt heilt klare og kan setje oss ned for å nyte den etterlengta julegrisen.
Og no har dette ritualet blitt ei dobbel glede. For det første har vi opparbeidd ein solid appetitt på marsipanfigurane (dei er jo eigentleg ikkje så gode: dei inneheld altfor mykje sukker, og mandlane er altfor finmalne). For det andre – og det er ikkje minst viktig – sit vi med ei kjensle av moralsk siger fordi vi har greidd å stå imot freistinga i to lange månader.
Eigentleg burde vi takke handelsstanden som gir oss denne sjansen til å vise karakterstyrke.
OBO
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det stundar mot jul.
Vel, nei, det gjer eigentleg ikkje det heilt enno. Men det er lett å la seg lure i desse tider.
Sidan tidleg i oktober har daglegvarebutikkane vore fulle av påminningar om den kommande høgtida, med julemarsipan og julebrus, julesylte og julepølser. For ikkje å snakke om såkalla «kakemenn», nokre bleike, dvaske figurar som eg grøssar ved tanken på å skulle setje tennene i.
Ikkje misforstå. Eg er svært glad i jula, ikkje minst den kulinariske delen av julefeiringa. Men taiminga må stemme. Ikkje for tidleg, ikkje for seint. Det skal vere akkurat tidsnok til at ein rekk å områ seg, men ikkje går lei mot slutten. Det er dette handelsstanden ikkje har skjønt.
Dottera mi og eg har alltid funne saman i felles moralsk forarging over det kommersielle køyret i månadene før jul. Særleg hissar vi oss opp over den påtrengjande premature framvisinga av marsipanstenger og marsipangriser. Vi har inngått ei pakt med éin klar, ufråvikeleg regel: aldri julemarsipan før 1. desember.
Vi kan ikkje nekte for at vi kastar lengselsfulle blikk mot dei raude posane med freistande griser når vi står i kø til kassa, og kjenner eit svakt sug i magen ved tanken på dei bleikgule kaloribombene. Men vi stålset oss og står imot, og det ville aldri falle oss inn å mistenkje den andre for å smugsmake på godsakene.
Når så adventstida endeleg tek til, er vi mentalt heilt klare og kan setje oss ned for å nyte den etterlengta julegrisen.
Og no har dette ritualet blitt ei dobbel glede. For det første har vi opparbeidd ein solid appetitt på marsipanfigurane (dei er jo eigentleg ikkje så gode: dei inneheld altfor mykje sukker, og mandlane er altfor finmalne). For det andre – og det er ikkje minst viktig – sit vi med ei kjensle av moralsk siger fordi vi har greidd å stå imot freistinga i to lange månader.
Eigentleg burde vi takke handelsstanden som gir oss denne sjansen til å vise karakterstyrke.
OBO
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.