Mektige krefter
Det vore mange smeltevassflaumar frå norske brear gjennom åra, men ingen verkeleg store katastrofar. Ein av dei verste flaumane kom frå Demmevatna ved Hardangerjøkulen i 1937, da tok vatnet 20 hus i Simadalen. Løysinga vart å drenere desse vatna med ein tunnel.
I andre delar av verda har smeltevassflaumar frå isbreane vore årsak til ei rekkje store katastrofar. I Peru har flaumar og skred frå smeltande isbrear i Andesfjella teke over 25.000 menneskeliv sidan 1941, ifølgje den amerikanske breforskaren Mark Carey. Breane i Himalaya har truleg eit enda større skadepotensial enn dei i Andes, fordi det bur så umåteleg mange menneske nedstraums. I landa kring Himalaya tek smeltevassflaumar stadig liv og heimar, og trugsmålet veks med den aukande oppvarminga og bresmeltinga: Talet på oppdemde bresjøar i fjellkjeda stig for kvart år.
I eldre tider har breflaumar vore med på gjere verkeleg store endringar i landskap rundt i verda. Den engelske kanalen er truleg graven ut av flaumar etter at isdemningar eller moreneryggar brast, slik at kolossale mengder smeltevatn frå nordsjøkontinentet rann mot sørvest, meiner geologane.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det vore mange smeltevassflaumar frå norske brear gjennom åra, men ingen verkeleg store katastrofar. Ein av dei verste flaumane kom frå Demmevatna ved Hardangerjøkulen i 1937, da tok vatnet 20 hus i Simadalen. Løysinga vart å drenere desse vatna med ein tunnel.
I andre delar av verda har smeltevassflaumar frå isbreane vore årsak til ei rekkje store katastrofar. I Peru har flaumar og skred frå smeltande isbrear i Andesfjella teke over 25.000 menneskeliv sidan 1941, ifølgje den amerikanske breforskaren Mark Carey. Breane i Himalaya har truleg eit enda større skadepotensial enn dei i Andes, fordi det bur så umåteleg mange menneske nedstraums. I landa kring Himalaya tek smeltevassflaumar stadig liv og heimar, og trugsmålet veks med den aukande oppvarminga og bresmeltinga: Talet på oppdemde bresjøar i fjellkjeda stig for kvart år.
I eldre tider har breflaumar vore med på gjere verkeleg store endringar i landskap rundt i verda. Den engelske kanalen er truleg graven ut av flaumar etter at isdemningar eller moreneryggar brast, slik at kolossale mengder smeltevatn frå nordsjøkontinentet rann mot sørvest, meiner geologane.
Fleire artiklar
Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».
Foto: Another World Entertainment
Djevelen i detaljane
By mot land er eit sentralt tema i endå ein framifrå film av Ryusuke Hamaguchi.
Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.
Foto: Merete Haseth
Våren over mannalivet
Ingrid Storholmen gjer tørre helsedata om til levande liv i Bloddråpetall.
Finaste finnbiffen med grøne erter, potet og tyting.
Foto: Dagfinn Nordbø
Finaste finnbiffen
«Seier eg at eg skal invitere på finnbiff, blir folk berre glade. Dei veit at dei skal få smake noko av det beste landet vårt har å by på av ingrediensar, med reinkjøt som helten.»
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.