JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Mektige krefter

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
1147
20180914
1147
20180914

Det vore mange smeltevassflaumar frå norske brear gjennom åra, men ingen verkeleg store katastrofar. Ein av dei verste flaumane kom frå Demmevatna ved Hardangerjøkulen i 1937, da tok vatnet 20 hus i Simadalen. Løysinga vart å drenere desse vatna med ein tunnel.

I andre delar av verda har smeltevassflaumar frå isbreane vore årsak til ei rekkje store katastrofar. I Peru har flaumar og skred frå smeltande isbrear i Andesfjella teke over 25.000 menneskeliv sidan 1941, ifølgje den amerikanske breforskaren Mark Carey. Breane i Himalaya har truleg eit enda større skadepotensial enn dei i Andes, fordi det bur så umåteleg mange menneske nedstraums. I landa kring Himalaya tek smeltevassflaumar stadig liv og heimar, og trugsmålet veks med den aukande oppvarminga og bresmeltinga: Talet på oppdemde bresjøar i fjellkjeda stig for kvart år.

I eldre tider har breflaumar vore med på gjere verkeleg store endringar i landskap rundt i verda. Den engelske kanalen er truleg graven ut av flaumar etter at isdemningar eller moreneryggar brast, slik at kolossale mengder smeltevatn frå nordsjøkontinentet rann mot sørvest, meiner geologane.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Det vore mange smeltevassflaumar frå norske brear gjennom åra, men ingen verkeleg store katastrofar. Ein av dei verste flaumane kom frå Demmevatna ved Hardangerjøkulen i 1937, da tok vatnet 20 hus i Simadalen. Løysinga vart å drenere desse vatna med ein tunnel.

I andre delar av verda har smeltevassflaumar frå isbreane vore årsak til ei rekkje store katastrofar. I Peru har flaumar og skred frå smeltande isbrear i Andesfjella teke over 25.000 menneskeliv sidan 1941, ifølgje den amerikanske breforskaren Mark Carey. Breane i Himalaya har truleg eit enda større skadepotensial enn dei i Andes, fordi det bur så umåteleg mange menneske nedstraums. I landa kring Himalaya tek smeltevassflaumar stadig liv og heimar, og trugsmålet veks med den aukande oppvarminga og bresmeltinga: Talet på oppdemde bresjøar i fjellkjeda stig for kvart år.

I eldre tider har breflaumar vore med på gjere verkeleg store endringar i landskap rundt i verda. Den engelske kanalen er truleg graven ut av flaumar etter at isdemningar eller moreneryggar brast, slik at kolossale mengder smeltevatn frå nordsjøkontinentet rann mot sørvest, meiner geologane.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Ein brannmann arbeider i eit bustadområde i Odesa, som vart råka av ein sverm av russiske rakettar 17. november i år.

Ein brannmann arbeider i eit bustadområde i Odesa, som vart råka av ein sverm av russiske rakettar 17. november i år.

Foto: Bergingstenesta i Ukraina

KrigSamfunn

Putin og fullmånen

Trump har lova å få slutt på Russlands krigføring 21. januar. Spørsmålet er kor Musk og Orbán står då, og kor sint Putin er.

Andrej Kurkov
Ein brannmann arbeider i eit bustadområde i Odesa, som vart råka av ein sverm av russiske rakettar 17. november i år.

Ein brannmann arbeider i eit bustadområde i Odesa, som vart råka av ein sverm av russiske rakettar 17. november i år.

Foto: Bergingstenesta i Ukraina

KrigSamfunn

Putin og fullmånen

Trump har lova å få slutt på Russlands krigføring 21. januar. Spørsmålet er kor Musk og Orbán står då, og kor sint Putin er.

Andrej Kurkov
Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.

Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.

Foto: Sindre Deschington

ReportasjeFeature

Mikrobrikkene som formar framtida

Finst det ein snarveg til å forstå stormaktsspelet og teknologien bak dei viktige databrikkene? Ja, ein kan ta turen til Sintefs laboratorium på Blindern i Oslo.

Christiane Jordheim Larsen
Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.

Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.

Foto: Sindre Deschington

ReportasjeFeature

Mikrobrikkene som formar framtida

Finst det ein snarveg til å forstå stormaktsspelet og teknologien bak dei viktige databrikkene? Ja, ein kan ta turen til Sintefs laboratorium på Blindern i Oslo.

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis