Per Anders Todal

peranders@dagogtid.no

Planane om å lage ein eigen liga for tolv av dei største fotballklubbane i Europa kollapsa denne veka. Dei fem engelske klubbane som skulle vere med, har alle trekt seg. Håvard Melnæs er redaktør i fotballbladet Josimar.

– Forsøket på å starte ein superliga mislukkast, men ønsket om å lage ein slik liga forsvinn neppe. Kva drivkrefter ligg bak?

–?Hovudmotivasjonen var at dei store klubbane ville ha ein større del av inntektskaka, men eigarane hadde litt ulike motiv. For dei amerikanske eigarane handlar det om å maksimere inntektene. Eigarar frå Dei arabiske emirata er ikkje så opptekne av å tene pengar, for dei handlar det om glamour og å skape eit positivt image av seg sjølve. Og Roman Abramovitsj i Chelsea har politiske motiv for eigarskapen. Men det alle eigarane har sams, er ein total mangel på forståing for fotballkulturen.

– Eigarane ønskjer seg sikrare inntekter. Det er vanskeleg å lage budsjett når du ikkje veit om klubben din kjem med i Champions League.

– Ja. Men ei lukka turnering ville ha brote heilt med ånda til fotballen. Om du og eg startar ein fotballklubb i Oslo, kan den klubben i teorien kome seg til Champions League om 15 år. Draumen om at litlebror kan slå storebror, er noko av magien i fotballen. Og superligaen ville blitt ein blåkopi av seriane til dei amerikanske lagidrettane på toppnivå: eit lukka system, der dei same klubbane spelar mot kvarandre år etter år.

– Fotballen konkurrerer òg mot andre typar underhaldning. Superligaen skulle maksimere underhaldningsverdien ved at dei beste laga spela mot kvarandre heile tida?

– Men fotballen er alt i førarsetet. Fotballindustrien omset for tre gonger så mykje som Hollywood, og dei største fotballspelarane er større enn rocke- og filmstjernene. Det finst ikkje noko meir glamorøst i verda enn fotball.

– The Guardian har publisert eit internt dokument frå superligaen. Det syner uro over at «nye generasjonar søkjer underhaldning på nye måtar». Det er ei frykt for framtida her?

– Det er ingen tvil om at mange klubbar har ein skakkøyrd økonomi fordi dei har brukt pengar dei ikkje har. Men dei løyser ikkje problema ved å bryte med ånda til fotballen.

– Florentino Pérez, president i Real Madrid og pådrivar for superligaen, har sagt at fotballkampar kanskje er for lange til å interessere dei unge. Har han eit poeng?

– Eg har sett at han har brukt det argumentet, men eg har ikkje sett tal som tyder på at han har rett. Det høyrest ut som eit vikarierande argument. Poenget er at storklubbane vil ha ein garanti for at dei forblir storklubbane.

– Å vere fotballfan inneber liding. Å pine seg gjennom nitti minutt der laget ditt spelar ræva, er kanskje ikkje i tråd med det barn og unge ventar seg av moro no?

– Den kjensla kjenner alle fotballsupporterar. Og det er på grunn av den lidinga at oppturane smaker så godt. I superligaen ville det ikkje vere verkeleg spenning, for fotball handlar om at noko står på spel.

– Kan det likevel vere at fotballen på sikt vil slite med å konkurrere mot andre typar underhaldning?

– På tribunane i England har det nok blitt færre verkelege supporterar dei siste åra, og fleire forbrukarar som vil bli underhaldne. Det er sjeldan meir enn høfleg klapping når det skjer noko bra på banen. Men dei som stod bak ideen om superligaen, var meir opptekne av den enda større marknaden i Asia, og der er det mykje meir glamorøst med Manchester United mot Real Madrid enn Manchester United mot Burnley. Heldigvis har Europa framleis ein fotballkultur der du held med og lir med eit lag.

– Dei som stod bak superligaen, vurderte å endre spelereglane for å auke underhaldningsverdien. Ein kommentator i Wired foreslo å kaste fleire ballar inn på banen om det står uavgjort og er fem minutt att.

–?I superligaen kunne alt mogleg skje. Ein kunne gjere kampane kortare om folk slit med å konsentrere seg, eller innføre mikslag med både menn og kvinner. I ein lukka liga ville ein stå fritt til å lage reglane sjølv.

– Det har vore mange endringar for å gjere fotballen meir attraktiv før: tre poeng for siger, endra offsidereglar og så vidare?

– Ja, og eg trur dei fleste supporterar likte regelen om tilbakespel til keeperen da han kom: Du kunne ikkje lenger stå og sentre attende til keeper inn i æva. Men når nye grep er mislukka, må vi erkjenne det i staden for å tvihalde på dei. Den videoassisterte dømminga fungerer til dømes ikkje. Men i Australia blir VAR-pausane no sponsa av McDonald’s. Da blir det vanskeleg å slutte.