JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Noregs kamp for meir gift

Mattilsynet har fleire oppgåver enn å sikre at maten er trygg.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
2463
20181130
2463
20181130

Når grenseverdiar for giftstoff i mat skal fastsetjast, handlar det ikkje berre om vitskap og omsynet til folkehelsa. Det handlar òg om næringsinteresser, politikk og lobbyverksemd. Og i EU-systemet har norske styresmakter gong på gong kjempa for å heve grensene for giftstoff i laksefôr og fisk, synte ein artikkel i Morgenbladet og Harvest i juni i år.

I 2001 tilrådde EUs vitskaplege komité for mat ei grense for inntak av dioksin og dioksinliknande PCB på sju pikogram per kilo kroppsvekt i veka. Komiteen vurderte òg å setje ei grense for lovleg giftinnhald i mat, og dette skapte uro i fiskelandet Noreg.

«Maksimalgrenser for miljøgifter kan bli svært vanskelig å etterleve når det gjelder fet fisk. Det er klart det kan få betydelige konsekvenser for fiskeeksporten», sa avdelingsoverlege Erik Dybing ved ved Statens institutt for folkehelse til Aftenposten i mars 2001. Noreg mobiliserte eigne ekspertar for å vise at det ikkje var naudsynt med så strenge grenser for dioksin og PCB, og lukkast eit stykke på veg: EU-komiteen heva den tilrådde grensa for inntak til 14 pikogram i veka per kilo kroppsvekt, og slik var det heilt til sist veke.

Norske styresmakter har òg kjempa mange kampar for å heve grensene for ulike giftstoff i laksefôret. I 1999 vurderte fôrkomiteen i EU å setje strenge grenser for dioksin i fiskefôr. «Hvis EU i dag vedtar lave grenser for dioksin-innhold i fiskefôr, står fiskeeksport for milliarder av kroner i fare», skreiv Aftenposten. Noreg arbeidde for ei dioksingrense som var sju og ein halv gong høgare enn EU-forslaget, og vann fram i allianse med land med fiskeriinteresser kring Nordsjøen og Austersjøen.

På same vis har norsk sjømatnæring og det norske Mattilsynet gong på gong kjempa i EU for å hindre strenge grenser for andre giftstoff i laksefôret, synte Morgenbladet og Harvest i juni i år. I 2007 ville fleire land i fôrkomiteen til EU ha strengare grense for kvikksølv i fiskemjøl og fiskeolje. Noreg ville i staden tredoble grenseverdien. Grensa vart dobla. På same vis har Noreg òg arbeidd for å heve grenseverdiane for toksafen, arsen, endosulfan og ethoxyquin i fiskefôret.

Da Morgenbladet/Harvest i juni spurde Mattilsynet om arbeidet for å få EU til å tillate meir miljøgifter var gjort med tanke på trygg mat, svarte Elisabeth Wilmann, direktør for fisk og sjømat: «Alt vi gjør er ut ifra hensynet til trygg mat.»

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Når grenseverdiar for giftstoff i mat skal fastsetjast, handlar det ikkje berre om vitskap og omsynet til folkehelsa. Det handlar òg om næringsinteresser, politikk og lobbyverksemd. Og i EU-systemet har norske styresmakter gong på gong kjempa for å heve grensene for giftstoff i laksefôr og fisk, synte ein artikkel i Morgenbladet og Harvest i juni i år.

I 2001 tilrådde EUs vitskaplege komité for mat ei grense for inntak av dioksin og dioksinliknande PCB på sju pikogram per kilo kroppsvekt i veka. Komiteen vurderte òg å setje ei grense for lovleg giftinnhald i mat, og dette skapte uro i fiskelandet Noreg.

«Maksimalgrenser for miljøgifter kan bli svært vanskelig å etterleve når det gjelder fet fisk. Det er klart det kan få betydelige konsekvenser for fiskeeksporten», sa avdelingsoverlege Erik Dybing ved ved Statens institutt for folkehelse til Aftenposten i mars 2001. Noreg mobiliserte eigne ekspertar for å vise at det ikkje var naudsynt med så strenge grenser for dioksin og PCB, og lukkast eit stykke på veg: EU-komiteen heva den tilrådde grensa for inntak til 14 pikogram i veka per kilo kroppsvekt, og slik var det heilt til sist veke.

Norske styresmakter har òg kjempa mange kampar for å heve grensene for ulike giftstoff i laksefôret. I 1999 vurderte fôrkomiteen i EU å setje strenge grenser for dioksin i fiskefôr. «Hvis EU i dag vedtar lave grenser for dioksin-innhold i fiskefôr, står fiskeeksport for milliarder av kroner i fare», skreiv Aftenposten. Noreg arbeidde for ei dioksingrense som var sju og ein halv gong høgare enn EU-forslaget, og vann fram i allianse med land med fiskeriinteresser kring Nordsjøen og Austersjøen.

På same vis har norsk sjømatnæring og det norske Mattilsynet gong på gong kjempa i EU for å hindre strenge grenser for andre giftstoff i laksefôret, synte Morgenbladet og Harvest i juni i år. I 2007 ville fleire land i fôrkomiteen til EU ha strengare grense for kvikksølv i fiskemjøl og fiskeolje. Noreg ville i staden tredoble grenseverdien. Grensa vart dobla. På same vis har Noreg òg arbeidd for å heve grenseverdiane for toksafen, arsen, endosulfan og ethoxyquin i fiskefôret.

Da Morgenbladet/Harvest i juni spurde Mattilsynet om arbeidet for å få EU til å tillate meir miljøgifter var gjort med tanke på trygg mat, svarte Elisabeth Wilmann, direktør for fisk og sjømat: «Alt vi gjør er ut ifra hensynet til trygg mat.»

Emneknaggar

Fleire artiklar

Tyske langdistansetog har vorte 20 prosent mindre punktlege på ti år. No får dei ikkje lenger køyre inn i Sveits om dei er forseinka. Sveitsarane fryktar at tyske tog vil skape forseinkingar på eige jarnbanenett.

Tyske langdistansetog har vorte 20 prosent mindre punktlege på ti år. No får dei ikkje lenger køyre inn i Sveits om dei er forseinka. Sveitsarane fryktar at tyske tog vil skape forseinkingar på eige jarnbanenett.

Foto via Wikimedia Commons

Samfunn

Den rustne kjempa

Tyskland treng strategiske investeringar, men både politikarar og veljarar har angst for risiko. No blir det nyval i Europas største økonomi.

Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Tyske langdistansetog har vorte 20 prosent mindre punktlege på ti år. No får dei ikkje lenger køyre inn i Sveits om dei er forseinka. Sveitsarane fryktar at tyske tog vil skape forseinkingar på eige jarnbanenett.

Tyske langdistansetog har vorte 20 prosent mindre punktlege på ti år. No får dei ikkje lenger køyre inn i Sveits om dei er forseinka. Sveitsarane fryktar at tyske tog vil skape forseinkingar på eige jarnbanenett.

Foto via Wikimedia Commons

Samfunn

Den rustne kjempa

Tyskland treng strategiske investeringar, men både politikarar og veljarar har angst for risiko. No blir det nyval i Europas største økonomi.

Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.

Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.

Foto: Sebastian Dalseide

TeaterMeldingar
Jan H. Landro

Beckett-klassikar av godt merke

Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.

Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.

Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.

Foto: Merete Haseth

BokMeldingar
Hilde Vesaas

Våren over mannalivet

Ingrid Storholmen gjer tørre helsedata om til levande liv i Bloddråpetall.

Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».

Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».

Foto: Another World Entertainment

FilmMeldingar
Håkon Tveit

Djevelen i detaljane

By mot land er eit sentralt tema i endå ein framifrå film av Ryusuke Hamaguchi.

Ein brannmann arbeider i eit bustadområde i Odesa, som vart råka av ein sverm av russiske rakettar 17. november i år.

Ein brannmann arbeider i eit bustadområde i Odesa, som vart råka av ein sverm av russiske rakettar 17. november i år.

Foto: Bergingstenesta i Ukraina

KrigSamfunn

Putin og fullmånen

Trump har lova å få slutt på Russlands krigføring 21. januar. Spørsmålet er kor Musk og Orbán står då, og kor sint Putin er.

Andrej Kurkov
Ein brannmann arbeider i eit bustadområde i Odesa, som vart råka av ein sverm av russiske rakettar 17. november i år.

Ein brannmann arbeider i eit bustadområde i Odesa, som vart råka av ein sverm av russiske rakettar 17. november i år.

Foto: Bergingstenesta i Ukraina

KrigSamfunn

Putin og fullmånen

Trump har lova å få slutt på Russlands krigføring 21. januar. Spørsmålet er kor Musk og Orbán står då, og kor sint Putin er.

Andrej Kurkov

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis