Andreas Hompland

hompland@online.no

Støre-regjeringa møtte raskt motvind frå alle kantar. Arbeidarpartiet mista det vesle løftet dei fekk i stortingsvalet. Dei fell i takt med vatnet i kraftmagasina og har lågare prosenttal i meiningsmålingar enn pumpeprisen på bensin. Det hjelper ikkje på basisen at lufta har gått ut av Senterpartiet, som er nede på grunnfjellet.

Stortingsmandata ligg fast til 2025, men for å ha veljarfleirtalet i ryggen, må Støre telja med både det krevjande SV og parti han ikkje liker. Høgre kan førebu seg på tilbod om breie forlik i åra framover.

HØGRE STURA sjølvsagt etter valnederlaget, men klarte overgangen til opposisjon godt. Dei gjekk ikkje i dvale og grov seg ikkje ned. Dei slipte ikkje knivane og gjekk i strupen på kvarandre for å fordela skuld. Det var liksom ikkje Erna sitt ansvar at regjeringsmakta gjekk tapt; det var småpartnarane som svikta. Erna bar fana vidare, og brikkene fall harmonisk på plass i personalpolitikken utan øydeleggande interne oppgjer. Nå er dei størst på meiningsmålingane, med god margin.

Høgre har klart det Arbeidar­partiet ikkje makta då dei var størst i Solbergs regjeringstid: å vera det klaraste, mest samlande, synlege og tydelege opposisjonspartiet. Framstegspartiet, Venstre og KrF jaktar på markeringssaker, men det blir mykje skrik og få svar i veljarskogen. Høgre står for den opposisjonelle kraftbalansen utan å sløsa med energi. I grunnen sit dei ganske stille i båten og plukkar opp flytande veljarar.

DET ER UÅR PÅ TALENT i Arbeidarpartiet. Slik har det har vore etter at ein generasjon direkte og indirekte blei ramma av Utøya. Sidan har fleire leiande kadrar fått skit på vengene etter uheldige private disposisjonar på hotellrom og pendlarhyblar.

I Høgre har dei meir å ta av. Rett nok har påleggskalven Torbjørn Røe Isaksen konvertert til kommentariatet, og dei har avla fram eit par kloningar av Linda Hofstad Helleland. Likevel har dei eit solid arbeids­lag og dyktige og taleføre stjerner som kan bygga bru til nye høgder. Og i tråd med det som har vore normalt i ein mannsalder, samla valnemnda seg om ein homofil nestleiar.

KVA SLAG PARTI er Høgre for tida? Truleg om lag der dei vil vera: eit sivilisert og ansvarleg styringsparti, blått med litt grønskjær, eit moderat og moderne liberal-konservativt folkeparti. Erling Norvik, som var Kåre Willochs folkelege makker under høgrebølgja på 1980-talet, var spesialist i å føya til stadig nye adjektiv: breitt, sosialt, pragmatisk, sentrum. Jan P. Syse toppa det med «fanatisk moderat». Redaktør Andresen i Minerva kallar seg «ekstremt moderat».

Kristin Clemet leier eit ideologiproduserande anneks. Civita er ikkje partiets eigedom, men etter som tidene skifter, leverer og prøver clemetinarane ut forteljingar som Høgre kan låna av og gjenfortelja. I tillegg er tenketanken eit oppdrettsanlegg for civitassande ungdomspolitikarar frå parti Høgre må vera på god fot med for å koma til makta att.

«ErindringsFORSKYV­-nING» er eit interessant fenomen og eit ord i norsk politikk frå Per Bortens tid. Det som har hendt eller er sagt, er ikkje sanning eller lygn, men kan brukast som råstoff i berekraftige forteljingar.

Det er 1. april i dag, så høgrefolk kan narra seg sjølve til å tru på den friserte forteljinga om at Solberg-regjeringa manøvrerte velberga gjennom kriser og pest. I hennar tid ved roret var det handlekraftig, stabil og stødig styring – av både landet og regjeringa. I motsetnad til Støre som nøler og fomlar, vinglar
og vaklar, seminarerer og bryt valløfte.

ALLE DEI MERKELEGE krumspringa frå Frp-statsrådar gjennom sju år er skuva ut av den nostalgiske og drøymande forteljinga. Gløymde er også regionale og andre forundringspakkar etter hestehandel mellom regjering og støtteparti slik at alle skulle få nokre sigrar å pynta seg med.

Den solbergske parlamentarismen var å halda koalisjonspartia i så lause taumar at dei kunne markera seg i hjartesaker. Erna bortforklarte tap og tok kvart nederlag med det same, usårlege smilet. Det lengste ho gjekk i sjefautoritet, utan å ty til lausgjengarlova, var å seia at ho ikkje ville ha brukt akkurat dei orda.

I HØGRE HAR DEI historisk tradisjon for å dolka kvarandre i ryggen, men Erna er varig verna. Dei som måtte tenka at det kunne gjera seg med eit nytt mannskap i 2025, og ikkje satsa på comeback med Erna som stjerna, har ikkje rom for å seia det høgt. Ho har stamina og kjem aldri til å bli kasta, men det finnes ei opning for at ho kan koma til å byta seg ut. Dronningar har abdisert før, med meir uklar arverekkefølge.

VERTINNA ER GLAD i trekkspelmusikk. Favorittsviska hennar er «Drømmen om Elin» med Freddy Kristoffersen, som gjekk på Ønskekonserten i alle år. (Det får våga vona at originalen heiter «Bergholmsvalsen», er komponert av den store Calle Jularbo og gjort til svensktopp av Tommy Körberg.)

Vertinna meiner det er for mange vemodige dikt i denne spalta, så det må vera på sin plass med eit populærmusikalsk innslag, i det minste eitt vers. Det kan også brukast som allsong på Høgres landsmøte, sjølv om det er på grensa i eit danna parti. Det ville vera ei folkeleg hylling av den draumen partiet ber på, draumen om at Erna kjem tilbake ei smilande valnatt og gjer livet til ein skjønn song.

Du er all min drøm

lille Elin, lys som vårens vind,

mild og varm og øm,

med brun og lubben kinn.

Gjennom alle år

har jeg drømt den vakre drømmen –

Drømmen om Elin

smilende under en blomstrende lind.

Andreas Hompland er sosiolog og skribent.