Sofie May Rånes

sofie@dagogtid.no

I framlegget til statsbudsjett for 2023 vil regjeringa auke barnetrygda for einslege forsørgjarar, men den ordinære barnetrygda blir som før. Kjersti Toppe (Sp) er barne- og familieminister.

– Kvifor vil de ikkje auke barnetrygda i takt med dei auka utgiftene?

– Me har ikkje funne rom til å auke dei vanlege satsane for barnetrygd. Satsane for born under seks år har blitt styrkte dei siste åra, og me har gjort andre prioriteringar når det gjeld barn og unge, til dømes å redusere maksprisen for barnehage og innføre gratis kjernetid i skulefritidsordninga, gratis barnehage til det tredje barnet og lokale fritidskassar som kan dekke kostnadar til deltaking i fritidsaktivitetar. Dette er tiltak som vil ha positiv innverknad for ein familieøkonomi. I tillegg til å auke barnetrygda for einslege forsørgjarar har me òg sikra at dei som tek imot sosialhjelp, ikkje får kutt i denne, sjølv om vedkomande får barnetrygd.

– Er du redd ei god barnetrygd kan føre til at folk ikkje vil i arbeid?

– Eg meiner nei. Barnetrygd i seg sjølv vil ikkje kunne bidra til det, men får ein barnetrygd saman med andre ytingar, kan det nok vere noko å diskutere. Men først og fremst hindrar barnetrygda fattigdom, og for meg er det viktig at me ikkje skal gjere folk fattige for å få dei ut i arbeid. Då er me altfor harde. Ein trygg og god oppvekst er verd å satse på. Då er det ikkje minst viktig at foreldra er i arbeid og har ei inntekt å leve av. Det er heilt grunnleggjande. Ein snakkar om barnefattigdom, eg meiner det ikkje finst fattige barn i Noreg, men fattige foreldre.

– Hadia Tajik vil at Ap skal vurdere å skattleggje barnetrygda gjennom inntektsskatten. Dette vil auke barnetrygda frå 12.648 kroner i året til 20.157 kroner. Kva tenkjer du om denne ordninga?

– Skattlegging og behovsprøving har vore debattert dei siste 20–30 åra, og temaet kjem stadig opp. I Senterpartiet har me hatt det oppe til diskusjon ved kvart stortingsvalprogram som eg har vore med på å behandle, men me har alltid landa på at det har vore ein dårleg idé. Behovsprøving kan føre til mykje byråkrati.

– Kva trur du slike framlegg som dei Tajik har kome med, kan få å seie for regjeringssamarbeidet?

– Eg har eit heilt avslappa forhold til det, eg ser meir på det som ein diskusjon Arbeidarpartiet har rundt kva politikk dei skal gå inn for seinare. Me er jo tydelege i Hurdalsplattforma, som er det eg styrer etter som barne- og familieminister.

– Kva seier Hurdalsplattforma?

– At me skal styrkje det universelle tilbodet og prioritere velferds­tenester som når ut til alle barn. Eg er ein ivrig forsvarar for barnetrygda og ønskjer ikkje at me skal inn på det sporet som Tajik føreslår. Hugs på kva barnetrygd eigentleg skal vere; det er ei ordning som skal redusere økonomiske ulikskapar mellom dei som har barn, og dei som ikkje har barn. Å ha barn er ei ekstra økonomisk byrde. Så har ein valt å gi støtte i form av kontant­yting, ikkje skattefridrag. Dersom ein vil minske ulikskapane mellom barnefamiliar, er eg overtydd om at det er feil å bruke barnetrygda til dette føremålet, det kan ein gjere gjennom skattesetelen.

– Staten skal støtte dei som treng det aller mest. Når ein ser på utgiftene som aukar no, hadde det ikkje vore betre å gje endå meir barnetrygd til dei som treng det aller mest? Altså behovsprøving?

– Nei, eg meiner ikkje det. Alle er jo påverka av dei tidene me lever i, men så blir det verst for dei som har minst frå før. Det er jo ikkje verdt å gå vekk frå ei universell ordning som går ut til alle, når alle merkar tidene me lever i. Poenget er nettopp å verne om ei ordning som når ut til alle på ein enkel måte. Då blir det urimeleg å ta stønad frå nokre barnefamiliar og gi til andre, i ein situasjon der mange har ein risiko for å få det særs vanskeleg. Då må me klare å prioritere dei gjennom andre verkemiddel i velferdsstaten – slik me har gjort i budsjettframlegget vårt.

– Vil det å gjere barnetrygda behovsprøvd undergrave legitimiteten til velferdsstaten?

– Eg fryktar det. Det er ein viktig verdi at me lagar nokre minimumsordningar for alle, og så veit me at det er dei som treng det mest, som nyttiggjer seg av det mest. Då slepp ein å måtte bevise at ein treng det, det er ikkje stigmatiserande, alle er i same båt.

– Barnetrygda stod stille frå 1996–2019. Senterpartiet sat i regjering frå 2005 til 2013 utan at barnetrygda auka. Kva tenkjer du om det?

– Det er ikkje noko å skryte av, men det har jo vore skiftande regjeringar som ikkje har prioritert barnetrygda med tanke på prisvekst, og ordninga har blitt svekt over tid. Førre regjering løfta satsane, og no er ein ny debatt om barnetrygd i gang. Mange parti prioriterer no auka barnetrygd etter at me la fram budsjettet vårt, blant anna Høgre. Det er gjort mange og tunge løft for barnefamiliane i åra me sat i regjering sist. Det er ikkje det at ein ikkje har brukt pengar på barn og unge, men ein har ikkje i tillegg auka barnetrygda. Slik er det. Ein har heller ikkje innført noka behovsprøving eller skattlegging. Men eg er glad for at barnetrygda har blitt bevart som ei universell ordning.