Tom Wolfe kunne ikkje ha skrive det betre. Ifølgje vitnemålet hennar framfor Senatets justiskomité torsdag 27. september vart Christine Blasey Ford utsett for eit seksuelt overfall av Brett Kavanaugh i 1982. Minnet hennar om denne hendinga vart delt og festa på teip for første gong i 2012 – 30 år etter at det skjedde – fordi ho ønskte at det nyoppussa huset hennar skulle ha to inngangsdører i front. Ettersom mannen hennar var usamd i dette ukonvensjonelle framlegget, søkte ekteparet råd. Det var under rådgjevinga ho skildra åtaket, men namnet Kavanaugh var ikkje nemnt i notata til terapeuten.

Seks år seinare, da det kom fram at Kavanaugh var ein aktuell kandidat til høgsterett, røpte ho historia si for Washington Post og kongresskvinna Anna Eshoo, og så for senator Dianne Feinstein. Seks veker etter å ha motteke brev frå Ford fortalde Feinstein andre medlemar av komiteen at brevet fanst. Gjennom ein eller annan mystisk prosess dukka namnet til Ford og skuldingane hennar opp i pressa.

Torsdag 27. i førre månad, etter mange forhandlingar, skjedde det endeleg: Ford versus Kavanaugh – personifiseringa av skismaet i hjartet av USA i dag. Ikkje så mykje kvinne versus mann som demokrat versus republikanar.

Det er sant at det dei seinaste vekene har kome fleire skuldingar mot Kavanaugh om uakseptabel seksuell åtferd. Men ingen av desse historiene, inkludert Fords, ville halde i ein rettssal, fordi ikkje finst ein snev av prov som stadfestar det som vert fortalt.

Etter å ha sett vitnemålet til Ford er eg ikkje i tvil om at ho trur det ho sa, er sant. Men som historikar som har brukt mange og lange timar på å intervjue folk om fortidige hendingar, også sterkt personlege saker, ser eg ikkje på det som godt nok til å øydeleggje omdømmet til ein framståande dommar.

Den menneskelege hugsen er jamt over svak på historie. Om eg skreiv Brett Kavanaughs biografi, kunne eg ikkje på grunnlag av usikre vitnemål lang tid etter hendingane teikne eit bilete av han som ein mann som freista valdta nokon i ungdomen og laug om det etterpå. Minnet hans er truleg heller ikkje perfekt. Men historia hans – at han som ung mann belma øl og hadde dei vanlege katolske førestillingane om sex – er meir plausibel.

«Kanskje det», vil svaret vere, «men republikanarane brukte utspekulert utsetjingstaktikk for å halde Merrick Garland unna høgsterett.» Skilnaden er at Garlands omdømme ikkje vart øydelagt i prosessen.

#Metoo-rørsla er revolusjonær feminisme. Til liks med alle revolusjonære rørsler fremjar ho summarisk justis. Sidan april 2017 har over 200 prominente menn blitt offentleg skulda for seksuell misferd, frå valdtekt til upassande språkbruk. Nokre få ser ut til å ha gjort seg skuldige i brotsverk og blir rettsforfølgde i samsvar med det – særleg Hollywood-mogulen Harvey Weinstein, som nektar for alle skuldingar om sex utan samtykke. Men det verkar som #metoo har laga eit samleomgrep for brotsverk som omfattar alt frå valdtekt og overfall til klønete tilnærmingar og erting. Omdømme er øydelagde, og karrierar har teke slutt. «Eg trur henne», er dei lagnadstunge orda som, om dei vert ytra av mange nok, spelar rolla som dommar og jury.

Seksuell trakassering er ille, ingen tvil om det. Men det finst eit mykje større trugsmål mot kvinnerettar som stort sett er ukjent for vestlege feministar. Som kona mi, Ayaan Hirsi Ali, liker å peike på, slår sure 2:282 i Koranen fast at vitnemålet til ei kvinne er berre halvparten så mykje verdt i retten som ein vitnemålet til ein mann. (Somme vil at det motsette skal gjelde i Ford versus Kavanaugh.)

Kvar sharia enn blir innført – frå dei væpna IS-leirane til shariadomstolane i muslimskdominerte land – er det kvinnene som taper på det. Bryr demokratiske senatorar seg om det? Nei. Da kona mi vitna om dette i fjor, oversåg dei henne.

Karakterdrapet på Kavanaugh er sjølvsagt del av ein større kampanje mot Donald Trump. Prova på hans grafsing og utruskap er unekteleg overveldande, men det utgjer berre litt av ei mykje større sak mot han som omfattar samansverjing med den russiske regjeringa, oppmuntring av tilhengjarar av kvitt overherredømme, sympati for autoritære statsleiarar og rein og skjær inkompetanse.

Det fungerer. Trump-regjeringa styrer den største framgangen for amerikansk økonomi sidan hundreåret tok til. Likevel er presidenten omtykt av berre 44 prosent av veljarane, og partiet hans vil venteleg tape fleirtalet i underhuset i Kongressen ved mellomvalet tidleg i november.

For første gong i historia står USA i fare for å bli passert økonomisk og teknologisk av eit anna land. Men når Trump freistar å tygle framveksten til Kina med dei få midla han framleis har til rådvelde, vert han fordømd av ekspertar på utanrikspolitikk fordi han bryt det dei kallar den «liberale internasjonale ordenen».

Internasjonal orden er å føretrekkje framfor alternativet, sjølvsagt. Det 20. hundreåret var eit blodbad. Men det enda med siger for den frie verda over ein annan eittpartistat med talent for å stele den intellektuelle eigedomen vår. Den sigeren vart vunnen fordi USA – utan omsyn til kva parti som sat med makta – stod steilt imot sovjetkommunismen.

All internasjonal orden som vaks fram av den kalde krigen, kan like gjerne kallast konservativ som liberal. Det var ideala om økonomisk og politisk fridom som sigra, og grunnvollen til desse ideala, rettsstaten, har toryane like mykje æra for som whigane. I dag ser det diverre ut til at vi siktar mot å kaste vekk sigrane frå 1989, og eg godtek ikkje at berre høgrepopulistane skal klandrast for det.

Lat meg legge fram to hypotesar om kvifor vi ha hamna i dette uføret. Den første er at eliteutdanningsinstitusjonane i heile verda no er så dominerte av sjølvutnemnde liberalarar og progressive at stadig fleire menneske i andre eliteinstitusjonar – næringslivet, media, regjeringstilknytte organisasjonar – no seier seg samde i heile eller delar av ideologien deira.

Spør dagens studentar om dei meiner det burde vere grenser for talefridom, slik at folk kan «kjenne seg trygge». Spør dei om «uuttalt slagside» er noko alle kvite menn lir av. Spør dei om det er viktigare å oppnå «mangfald» enn at ein skal gjere seg fortent til forfremjing. Svara vil for det meste vere ja. Campuspolitikk spreier seg. Snart vil du òg bli spurd om kva pronomen du føretrekkjer ved starten på kvart møte. Kan hende vil du òg bli skulda for eit 30 år gamalt sexbrotsverk.

Den andre hypotesen min er at dei nye internettplattformene som Facebook, Youtube og Twitter på katastrofalt vis har forverra polariseringa av USA. For det er i såkalla sosiale medium showrettssakene blir haldne i vår tid – det veit alle som følgde høyringa på Twitter.

Rettsstaten kan bli drepen på meir enn éin måte. I liberale mareritt er det ein despotisk president som feiar til sides grunnlova lik ein latinamerikansk caudillo. Men i konservative mareritt er det uteksaminerte studentar frå Yale Law School som er samde om at sosial rettferd best vert fremja ved å fjerne hypotesen om uskuld og stole på meiningsmålingar på Twitter for å avgjere skuld.

Om berre Tom Wolfe hadde vore her for å skrive The Bonfire of the Legalities (Legalitetsfyrverkeriet).

Einerett:
The Sunday Times /
Dag og Tid

Omsett av Lasse H. Takle