Jon Hustad

jon@dagogtid.no

Ein av valets taparar vart Infact og dimed VG som nyttar byrået til meiningsmålingar. Konsekvent gjennom heile valkampen gav dei venstresida leiinga, og VG køyrde ei rekkje oppslag om at Arbeidarpartiet låg an til å vinna valet. Særleg dårleg var VG på Framstegspartiet og Høgre. Her er den siste målinga før valet: Ap 28, Høgre 21,5, Frp 12,6, Venstre 5,2, KrF 4,7, Sp 10,7, SV 8,1, MDG 4,4 og Raudt 3,3.

Resultatet: Ap 27,4, Høgre 25, Frp 15,2, Venstre 4,4, KrF 4,2, Sp 10,3, SV 6, MDG 3,2 og Raudt 2,4.

Knut Weberg er fagsjef i Infact.

– Korleis kunne de bomma såpass sterkt på dei blåblå?

– Det er spørsmålet. Vi har i grunnen ikkje endra metode frå andre val der vi har treft godt. Vi sit no på over 100.000 intervju og forskar. Det underlege er at intervjua er veldig konsistente og syner ein klar trend. No kikar vi på strukturane og aggregeringa av tala, og sjølvsagt på dei ulike vektvariablane. Men det er ingen tvil om at tala våre var for ulike dei endelege. Så no har vi sett i gang eit stort forskingsprosjekt.

– De nyttar robotoppringingar. Når eg får slike, legg eg på.

– Det er du ikkje åleine om, men det skjer òg med vanlege intervju. Eg veit ikkje om det skal gje seg store utslag. Tidlegare har vi ikkje sett at tala vert systematisk skeive grunne intervjumetoden, men det må vi òg sjå på denne gongen, sidan skilnaden vart så store. Men eg kjenner meg trygg på at vi skal makta å forska opp fram til årsaka.

– Nettstaden Polls of Polls og jusprofessor Johan Giertsen som driv sida, har vore skeptisk til Infact. Han seier at de har hatt 90 prosent frammøte som utgangpunkt?

– Det er nok ikkje så enkelt. Det kjem an på kva variabel ein snakkar om, og om ein snakkar om denne gongen eller førre val. Vi har teke ut dei som ikkje røysta førre gong og ikkje har tenkt å røysta neste gong. Desse er mindre viljuge til å svara på politiske målingar, enn dei som røyster er. Vi har ikkje gjort noko nytt på dette feltet, og vi har tidlegare ikkje sett at metoden vår der har gjeve skeive utslag. Men ja, det er mogleg at vi må vekte opp denne gruppa.

– Eg kjem frå ei bygd der det er 20 prosent lægre valdeltaking ved kommuneval enn ved storingsval. Likevel vekta det mot kommunevalet i 2015 i staden for stortingsvalet i 2013. Var det eit mistak?

– Det er òg noko vi vurderer. Tidlegare har vi fått best presisjon ved å vekta mot det valet som ligg nærast. Men ja, også her kan det vera at vi må endra, det spørs om stortingsval mot stortingsval er best. Eg må diverre skuffa deg og seia at vi ikkje har alle svara no. No er det testing av ei rekkje hypotesar som står for døra.

– Saman med Norsk regnesentral bomma de mest av alle. Er det vondt å sjå at merkevara vert skada av bommerten?

– Ja. Vi er skuffa. Det er ei såkalla dynamisk verksemd vi driv. Vi arbeider heile tida for å betra presisjonen. Då er vi sjølvsagt lei oss for at vi denne gongen vart uvanleg upresise.

– Har de fagfolk som reknar?

– Ja, han som gjer det, er både siviløkonom og statistikar. Han har drive med dette i 16 år, og har jamt treft godt. Men sjølve utrekninga er ikkje komplisert, det er meir eit spørsmål om korleis ein vel å gjera det. Vi har lagt vekt på at empirien skal styra oss. Vala våre er empirisk veldokumenterte. Vi har no alle desse tusen intervjua, og vi skal finna ut kva som gjev høgst presisjon, og om dette valet hadde noko uvanleg ved seg. Men igjen: Denne gongen feila vi.