Jon Hustad

jon@dagogtid.no

Normaliteten har byrja å senkja seg over Statistisk sentralbyrå, og sjølv om det har vorte få som arbeider med dei store tradisjonelle systema, er det då nokre. Denne veka kom byrået med prognosane sine for dei tre neste åra. Det ligg ikkje så gale an. Ådne Cappelen har vore med å utarbeida prognosane.

– Kva er stoda generelt?

– Vi ser at det er ein svak konjunkturoppgang der ute: Ein viktig ting er trass alt investeringane i bustadmarknaden og den kraftige stimulansen i norsk finanspolitikk. Vi har som kjent hatt eit fall i oljeinvesteringane, men desse ser no ut til å auka att. Samla ser det ut som impulsane er åt å snu og at vi dimed får ein liten vekst i økonomien. Men handlingsrommet i finanspolitikken er rett nok så godt som fullnytta, men heldigvis ser det ut til å det går bra i Europa, og vi får særleg hjelp av den låge krona.

– Men vi har ikkje mykje å gå på?

– No ligg vi på grensa for Handlingsregelen, som altså er 3 prosent. Renta er ikkje null, men ho er veldig låg. Krona er på si side særs svak. Dimed har vi ikkje mykje krut att i politikken. Om det verkeleg skjer seg i bustadmarknaden, kan vi rett nok endra bustadlåneføreskrifta. Ei slik vurdering er varsla revidert statsbudsjett. I alle høve går føreskrifta ut til sumaren, og då kan vi sjå om det har skjedd så mykje i marknaden at vi kan fjerna henne.

– Men etter Castberg og særleg Sverdrup byrjar det å vera lite å investera i her heime?

– No er det litt utanfor vår horisont, denne gongen. Men vi har ein oppgang til om lag 2020, og der byrjar då aktivitetane å verta lågare. Men hugs at vi no er inne i ein fase der vi byggjer ut mykje infrastruktur, energi og nett på land. Det gjev tilskot til at oppgangen no er her.

– Men denne aktiviteten er vel ikkje samfunnsøkonomisk lønsam?

– Vel, nettet er nok lønsamt, men ein del vindsprosjekt er nok ikkje det. Men også dei fører til aktivitet.

– Om vi ser på Nasjonal transportplan, er det der planlagt noko svære og ulønsame prosjekt. Kjem politikarane til å flytta arbeidarane frå lønsam olje til ulønsame vegar og bruer på land?

– Vi er på ingen måte ferdige med omstillinga av oljesektoren, og om oljenæringa ikkje maktar å omstilla seg til eksport, må vi finna noko for dei å gjera her i land. Men eg trur at når vi har kome såpass langt fram i tid, vil presset på å betala ut pensjonar og gje gode nok helse- og omsorgsplassar verta så stort at ulønsame infrastrukturprosjekt ikkje er det fyrste politikarane kjem til å byrja med. Men det kjem an på korleis dei er skrudde saman i neste periode.

– Men det er vel fyrst og fremst gjennom aktivitetsfall i investeringar at vi vil merka den komande oljekrisa?

– Absolutt. Då fallet kom i 2014, var vi heldige ved at sjølv om prisen på olje fall, gjekk børsverdien på fondet den andre vegen. Eg ser ikkje heilt føre meg at vi skal vera så heldige neste gong. Ja, vi står truleg overfor ei såkalla utfordring når aktiviteten på sokkelen går ned, men det er altså etter vår prognosefront.