Det europeiske draumehelikopteret
Det ligg store ambisjonar bak den sørgjelege soga om NH90.
NH90 vart planlagd som eit europeisk prestisjeprosjekt på slutten av 1990-åra, eit tysk/fransk/italiensk/nederlandsk samarbeid for å utvikle eit avansert militærhelikopter for dei europeiske Nato-landa (NH står ganske enkelt for «Nato Helicopter»). Det var òg nordisk sus over innkjøpet: Planen var at Noreg, Sverige, Danmark og Finland skulle kjøpe same helikoptermodell, i håp om å få vinstar på samdrift og sams kompetanse i alle landa. Danmark trekte seg tidleg frå samarbeidet og kjøpte amerikanske Seahawk i staden, eit val som har vist seg å vere klokt.
Norske styresmakter hadde òg økonomiske motiv for å satse på eit helikopter under utvikling i staden for hyllevare: Det kunne gje fleire oppdrag til norsk forsvarsindustri. For det norske forsvaret var det dessutan attraktivt å få eit mest mogleg avansert helikopter, sjølv om det slett ikkje var naudsynt ut frå behova til Kystvakta. Det kunne dessutan gje stordriftsfordelar å kjøpe same modell både til Kystvakta og til fregattane.
NH90 var i starten tenkt som erstattar også for dei aldrande Sea King-helikoptera i den norske redningstenesta. Ei god stund tviheldt norske styresmakter på dette valet, trass i at dei faglege råda var klare: NH90 var ikkje eigna til redningstenesta, det var for lite og hadde for kort rekkjevidd. I 2003 snudde regjeringa, kanskje av frykt for søksmål frå andre helikopterprodusentar om det ikkje vart halde ein open anbodskonkurranse. Og i 2013 valde Noreg etter ein langdryg prosess å kjøpe det større helikopteret AW 101 frå AgustaWestland til redningstenesta, ein modell som no blir fasa inn i Noreg. I Danmark har desse helikoptera hatt store innkøyringsproblem, og det første AW 1010 som kom til Noreg, velta. Helikopterkjøp er ikkje enkelt.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
NH90 vart planlagd som eit europeisk prestisjeprosjekt på slutten av 1990-åra, eit tysk/fransk/italiensk/nederlandsk samarbeid for å utvikle eit avansert militærhelikopter for dei europeiske Nato-landa (NH står ganske enkelt for «Nato Helicopter»). Det var òg nordisk sus over innkjøpet: Planen var at Noreg, Sverige, Danmark og Finland skulle kjøpe same helikoptermodell, i håp om å få vinstar på samdrift og sams kompetanse i alle landa. Danmark trekte seg tidleg frå samarbeidet og kjøpte amerikanske Seahawk i staden, eit val som har vist seg å vere klokt.
Norske styresmakter hadde òg økonomiske motiv for å satse på eit helikopter under utvikling i staden for hyllevare: Det kunne gje fleire oppdrag til norsk forsvarsindustri. For det norske forsvaret var det dessutan attraktivt å få eit mest mogleg avansert helikopter, sjølv om det slett ikkje var naudsynt ut frå behova til Kystvakta. Det kunne dessutan gje stordriftsfordelar å kjøpe same modell både til Kystvakta og til fregattane.
NH90 var i starten tenkt som erstattar også for dei aldrande Sea King-helikoptera i den norske redningstenesta. Ei god stund tviheldt norske styresmakter på dette valet, trass i at dei faglege råda var klare: NH90 var ikkje eigna til redningstenesta, det var for lite og hadde for kort rekkjevidd. I 2003 snudde regjeringa, kanskje av frykt for søksmål frå andre helikopterprodusentar om det ikkje vart halde ein open anbodskonkurranse. Og i 2013 valde Noreg etter ein langdryg prosess å kjøpe det større helikopteret AW 101 frå AgustaWestland til redningstenesta, ein modell som no blir fasa inn i Noreg. I Danmark har desse helikoptera hatt store innkøyringsproblem, og det første AW 1010 som kom til Noreg, velta. Helikopterkjøp er ikkje enkelt.
Fleire artiklar
Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.
Foto: Sindre Deschington
Mikrobrikkene som formar framtida
Finst det ein snarveg til å forstå stormaktsspelet og teknologien bak dei viktige databrikkene? Ja, ein kan ta turen til Sintefs laboratorium på Blindern i Oslo.
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
På 70-talet meinte nokon at Billy Swan song som ein mellomting av Ringo Starr og Elvis. Det held vel til husbruk på eldre dagar.
Foto: Ctsy Monument Records, 1976
Arkivet: Hjelpa er nær
I november for femti år sidan blei genistreken «I Can Help» skriven og framført av ringreven Billy Swan.