Bokmesse

Ottar Fyllingsnes

ottar@dagogtid.no

I 2017 fekk den vesle høgreekstreme avisa Nya Tider plass i ein liten monter inne på messa.

Det vekte sterke reaksjonar og mykje debatt i Sverige. Dei som sa ja til avisa, viste til ytringsfridomen, til frykta for å gjera dei høgreekstreme til martyrar, og meinte at monteren til den vesle avisa kom til å drukna i den store aktiviteten på bokmessa.

Men debatten var heftig, og kring 150 forfattarar valde å boikotta messa. Dei som var mest mot, arrangerte ei mindre, alternativ messe.

Skremde folk bort

I tillegg til at ei høgreekstrem avis fekk plass på bokmessa i fjor, valde nynazistane i Den nordiska motståndsrörelsen å leggja ein demonstrasjon til gatene utanfor messeområdet. Store politistyrkar vart kalla inn. Det vart uro og steinkasting, men politiet greidde å hindra den store konfrontasjonen.

Men støyen kring nynazistane skremde folk vekk frå bokmessa. Besøkstalet gjekk ned med 20 prosent i høve til året før, og på demonstrasjonsdagen var publikumsbesøket 35 prosent mindre enn på tilsvarande dag året før. Forlaga måtte tola økonomiske tap, og det vart ein nedtur for Nordens største kultur- og mediearrangement.

I glansåra hadde messa mange store internasjonale namn på plakaten, men dei var det færre av i år.

«En mellanmässa i blekaste laget», konstaterer Maria Schottenius i Dagens Nyheter.

Nokre norske forfattarar brukar alltid vera med i programmet, og i var Nina Lykke, Geir Gulliksen og Helga Flatland plukka ut.

Og bokmessa er framleis gigantisk. Statistikken fortel om til saman 762 forfattarar, meir enn 800 utstillarar, 3800 programpunkt og over 900 akkrediterte frå media.

Større publikum

Då messa i Göteborg var på høgda, hadde ho meir enn 100.000 besøkjande. Men i fjor var publikumstalet heilt nede i 77.300, og det vart rekna for eit labert år.

Etter støyen rundt messa vart leiinga skifta ut, og i år fekk Nya Tider ikkje delta. Det førte til at den vesle høgreekstreme avisa søkte om å få arrangera ei alternativ messe, men politiet viste til at det skulle vera sportsarrangement i det same området, og sa nei.

Dermed var ein tilbake til normalen, og den 35 år gamle bokmessa registrerte 85.400 besøkjande, ein auke på om lag 10 prosent.

Nynazistane

Merkeleg nok har ikkje nynazistane som deltok i bråket i fjor, fått straffa si. Men Simon Engelin, som var nominert som riksdagskandidat for Den nordiska motståndsrörelsen (NMR) i Vest-Sverige, vart i vår dømd til å betala 12.500 kroner i bot for ulydnad. Elles er det snakk om å tiltale 17 personar som var knytte til NMR. Det høyrer med til historia at elleve motdemonstrantar er dømde for valdelege opptøyar, i hovudsak steinkasting mot politiet.