Eva Aalberg Undheim

eva@dagogtid.no

Skal vi tru Høgre og Venstre, vitnar det om lågare ambisjonar på vegner av lærarane når Arbeidarpartiet og Senterpartiet no skal fjerne kravet om karakter 4 i matte for å kome inn på lærarutdanning. Stortingsrepresentant Mathilde Tybring-Gjedde (H) er blant dei som har gått hardt ut mot å vrake firarkravet.

– Karakterkrav 4 i P-matte, som er den enklaste matten frå vidaregåande, har ført til at fleire fullfører lærarutdanninga og at langt færre stryk på matteeksamen på lærarutdanninga. Det gjer at vi får fleire gode lærar med grunnleggjande matematisk forståing ut i andre enden.

– Men kravet vart innført i 2016, og lærarutdanninga er femårig, så de har berre eitt kull å måle resultata ut frå.

– Ja, og vi såg at 7 prosentpoeng fleire gjennomførte lærarutdanninga i år enn i fjor, som er eit stort hopp. Liknande hopp såg vi då karakterkravet 3 i norsk og matte vart innført tidleg på 2000-talet.

– Samstundes går søkjartala til lærarutdanningane ned, og i august i år hadde 23 lærarutdanningar ledige plassar.

– At det er for få søkjarar, må vi ta på alvor. Samstundes var det rekordmange søkjarar for tre år sidan, og då hadde vi òg firarkravet. Vi kunne sikkert fått fleire inn om vi fjerna krava heilt, reduserte talet på studieår eller ikkje satsa på vidareutdanning, men det hadde ikkje ført til betre undervisning eller å gje yrket auka status. Matte er dessutan obligatorisk i grunnskulelærarutdanninga, og det er framleis det faget flest stryk i.

– Er de sikre på at det er firarkravet som gjer at fleire fullfører?

– Det er mykje som tyder på det, ifølgje ein analyse frå Nordisk institutt for studiar av innovasjon, forsking og utdanning (NIFU), men eg håpar jo òg at det kjem av betre kvalitet i lærarutdanninga generelt. Men fagleg sterke søkjarar har betyding for gjennomføringa. Sjukepleiarforbundet jubla jo då vi innførte karakterkrav 3 i norsk og matte for sjukepleiarutdanninga.

– Men Utdanningsforbundet jublar på ingen måte over firarkravet i matte?

– Nei, men Lektorlaget er positivt. Utdanningsforbundet ønskjer jo dessutan framleis karakterkravet 3 i både matte og norsk, usemja ligg fyrst og fremst i kor ambisiøse vi skal vere. Difor synest eg ikkje argumentasjonen til Utdanningsforbundet, Ap og Sp heng på greip. Når dei fyrst vil ha fagspesifikke krav, kvifor ikkje vere meir ambisiøse på vegner av mattefaget?

– Kvifor matte? Er det ikkje vel så viktig med god grunnleggjande språkforståing og eit høgare karakterkrav i norsk i staden?

– Vi stiller krav om 3 i norsk, og målet til Høgre har vore at vi skal auke til 4 der òg, men det er to grunnar til at vi starta med matte. Det eine er at det var i matte nesten 40 prosent av lærarstudentane strauk, og det andre er at matte er det faget der utdanningsbakgrunnen til foreldre har mest å seie for korleis det går med eleven. Fleire lærarar med god matematisk forståing er difor viktig for å utjamne sosiale skilnader. I tillegg såg vi at krav om 4 i norsk ville ført til at svært få av søkjarane til lærarutdanninga var kvalifiserte.

– Men det er snakk om karakteren ein har frå vidaregåande. Burde det ikkje bety meir korleis ein gjer det i sjølve lærarutdanninga?

– Ja, men det var fleire som strauk i utdanninga før vi innførte kravet. Og det argumentet kan jo brukast til å fjerne opptakskrav heilt. Opptakskrav aukar statusen til lærarane, gjev betre søkjarar og betrar kvaliteten på studiane. Det er jo ingen som problematiserer at ein må ha nesten seks i snitt for å kome inn på medisin, ingeniørstudiet, veterinærstudiet eller juss, men at ein på lærarutdanninga må ha fire i den enklaste matten, det skal vere så problematisk.

– Trur du ikkje det finst personar som kunne vore glimrande lærarar i norsk og engelsk sjølv om dei ikkje fekk 4 i matte?

– Jau, men eg trur det er mange som ikkje oppfyller opptakskrav til andre utdanningar, som kunne gjort det godt i dei yrka òg. Og det vert ikkje meir rettvist om ein erstattar kravet med snittkarakter. Då kan jo ein dårleg gymkarakter øydeleggje. Det vil alltid vere nokon som ikkje kjem gjennom, men det som ligg til grunn for opptakskrav, er jo kva nivå vi meiner studentar bør ha, og kva vi ser som viktig kunnskap for yrket. Matematisk forståing er viktig for mange fag. I samfunnsfag skal læraren til dømes òg kunne framstille og tolke talmateriale. Dessutan er det viktig å seie at mykje av P-mattepensumet faktisk er repetisjon frå grunnskulen. Det er grunnleggjande matte.