Sanninga
Epistel
«Tru på sanninga, men du treng ikkje nett å ropa henne ut!» sa tanta mi til meg. Ho var ein dyktig engelskomsetjar og lærde meg om opplysingstankar då eg var fjorten år. Eg underviste ein kamerat i matte, og han forstod ikkje særleg. «Du er dum!» sa eg til han då.
Grunna dette vart han ein fiende, og eg sleit med hatet hans i årevis. Eg meinte eg sa sanninga. Då lærde tanta mi meg å vega konsekvensane før eg sa sanninga. Ho fortalde meg ei historie som eg sidan gløymde ut.
Då eg kom til Noreg, las eg Vildanden. Ibsen fortel om det same: Sanninga er ikkje det beste om ho får fatale konsekvensar. Ibsen fortel om ein mann som trur blindt på sanninga. Han seier til ein annan mann som lever i harmoni og lukke med kone og dotter: «Dotter di er ikkje di, kona di hadde ein affære med ein annan mann.» Det førde til eit drap, og lukka vart til ulukke.
Då kom eg på historia tante fortalde meg: Under den franske revolusjonen vart tre menn dømde til døden: ein prest, ein advokat og ein fysikar.
Bøddelen la hovudet til presten under giljotinbladet og spurde han: «Kva er det siste ordet du ynskjer å seia?»
«Eg trur på Jesus, og han kjem til å berga meg!» svara presten.
Bøddelen heisa giljotinen, og bladet fall, men stogga ein halv meter over hovudet til presten. Då sa dommaren at presten var uskuldig og måtte setjast fri.
Så la bøddelen advokaten under giljotinen og spurde han: «Kva er ditt siste ord?»
Advokaten sa: «Eg er ikkje prest og kjenner ikkje Jesus, men trur på rettferda og at ho vil berga meg!»
Bøddeleg drog ut sperra, og det store bladet fall, men stogga ein halv meter over hovudet til advokaten. Dommaren sa: «Dette er eit prov på at han er uskuldig og må setjast fri!»
Så var turen komen til at fysikaren skulle leggja hovudet under bladet, og bøddelen spurde: «Kva er ditt siste ord?»
Fysikaren sa: «Eg er korkje ein prest som kjenner Jesus, eller ein advokat som kjenner rettferda, men eg er ein kunnskapens mann og ser at det er ein knute på tauet som gjer at bladet stoggar ein halv meter over hovudet mitt, og knuten vil berga meg slik han berga presten og advokaten.»
Bøddelen innsåg feilen, løyste knuten og avretta fysikaren. Han sa sanninga og måtte bøta for det med hovudet sitt.
Walid al-Kubaisi er forfattar og fast skribent i Dag og Tid.
Vi trykkjer ein epistel som har stått på trykk før, fordi
Walid er for sjuk til å skriva denne veka òg.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Epistel
«Tru på sanninga, men du treng ikkje nett å ropa henne ut!» sa tanta mi til meg. Ho var ein dyktig engelskomsetjar og lærde meg om opplysingstankar då eg var fjorten år. Eg underviste ein kamerat i matte, og han forstod ikkje særleg. «Du er dum!» sa eg til han då.
Grunna dette vart han ein fiende, og eg sleit med hatet hans i årevis. Eg meinte eg sa sanninga. Då lærde tanta mi meg å vega konsekvensane før eg sa sanninga. Ho fortalde meg ei historie som eg sidan gløymde ut.
Då eg kom til Noreg, las eg Vildanden. Ibsen fortel om det same: Sanninga er ikkje det beste om ho får fatale konsekvensar. Ibsen fortel om ein mann som trur blindt på sanninga. Han seier til ein annan mann som lever i harmoni og lukke med kone og dotter: «Dotter di er ikkje di, kona di hadde ein affære med ein annan mann.» Det førde til eit drap, og lukka vart til ulukke.
Då kom eg på historia tante fortalde meg: Under den franske revolusjonen vart tre menn dømde til døden: ein prest, ein advokat og ein fysikar.
Bøddelen la hovudet til presten under giljotinbladet og spurde han: «Kva er det siste ordet du ynskjer å seia?»
«Eg trur på Jesus, og han kjem til å berga meg!» svara presten.
Bøddelen heisa giljotinen, og bladet fall, men stogga ein halv meter over hovudet til presten. Då sa dommaren at presten var uskuldig og måtte setjast fri.
Så la bøddelen advokaten under giljotinen og spurde han: «Kva er ditt siste ord?»
Advokaten sa: «Eg er ikkje prest og kjenner ikkje Jesus, men trur på rettferda og at ho vil berga meg!»
Bøddeleg drog ut sperra, og det store bladet fall, men stogga ein halv meter over hovudet til advokaten. Dommaren sa: «Dette er eit prov på at han er uskuldig og må setjast fri!»
Så var turen komen til at fysikaren skulle leggja hovudet under bladet, og bøddelen spurde: «Kva er ditt siste ord?»
Fysikaren sa: «Eg er korkje ein prest som kjenner Jesus, eller ein advokat som kjenner rettferda, men eg er ein kunnskapens mann og ser at det er ein knute på tauet som gjer at bladet stoggar ein halv meter over hovudet mitt, og knuten vil berga meg slik han berga presten og advokaten.»
Bøddelen innsåg feilen, løyste knuten og avretta fysikaren. Han sa sanninga og måtte bøta for det med hovudet sitt.
Walid al-Kubaisi er forfattar og fast skribent i Dag og Tid.
Vi trykkjer ein epistel som har stått på trykk før, fordi
Walid er for sjuk til å skriva denne veka òg.
Fleire artiklar
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.
Alle foto: Svein Gjerdåker
Soga om stølspurka
Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.
Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.
Foto: Aurel Obreja / AP / NTB
Moldova i skvis
Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.
Gatekunsten på denne muren i Kyiv er basert på kunsten til Marija Prymatsjenko, som ukrainarane no omfamnar.
Foto via Wikimedia Commons
Naiv kunst og nøktern røyndom
Dei naivistiske dyrefigurane til Marija Prymatsjenko har blitt viktige for gjennomsnittsukrainaren, som kjempar vidare i trua på mirakel.
I november 2017 besøkte president Donald Trump kollegaen Xi Jinping i Beijing. Same året tok handelskrigen mellom USA og Kina til.
Foto: Damir Sagolj / Reuters / NTB
Det som kjem etter globaliseringa
35 år etter at Berlinmuren fall og liberalismen såg ut til å ha vunne, reiser tollmurane seg i verda.
Papiravisa