Kongen og domaren
Illustrasjonsfoto: Michael Probst / AP / NTB scanpix
Epistel
Då kongen ville vita om domaren i byen var rettvis, tok på seg kjøpmannskostyme og rei til byen. Der møtte han ein krøpling som tagg. Etter at han fekk gåva, bad krøplingen om å få vera med til bytorget. Kjøpmannen tok han på hesteryggen. Då dei kom fram til torget, nekta krøplingen å gå ned frå hesten og skreik:
– Hjelp! Denne mannen vil kasta meg av hesten min.
Dei som stod rundt, vart forvirra og tok dei to med til domaren som var oppteken med ei tjuverisak.
– Då eg kjøpte smør, snappa smørseljaren lommeboka ut av handa mi, sa snikkaren.
– Det er lygn. Snikkaren kom for å kjøpa smør. Då eg fylte bollen hans, bad han meg om å veksla ein gullmynt. Då eg la pungen på bordet, tok han pengane og sprang, men eg klarte å nå han att.
Domaren bad dei leggja att pengane og koma attende neste dag.
Så sa domaren at kjøpmannen og krøplingen skulle reisa seg. Dei forklarte seg, kvar med sin påstand. Etter å ha tenkt seg om sa domaren at dei skule setja hesten i stallen og koma att dagen etter.
Neste dag møttest alle i retten. Domaren bad snikkaren og smørseljaren om å reisa seg.
– Pengane er dine. Smørseljaren vert dømd til 50 stokkeslag, sa domaren til snikkaren.
Så bad han kjøpmannen og krøplingen om å reisa seg.
– Kom til stallen og prøv om de kan kjenna att hesten av dei 20 hestane som står der, sa domaren.
Dei drog til stallen, og begge peika på den same hesten.
Då dei kom attende til rettssalen, hadde domaren domen klar:
– Hesten er din, sa han til kjøpmannen og bad vakta om å førakrøplingen til torget for å gje han 50 piskeslag.
Då domaren skulle heim att, følgde kjøpmannen etter han.
– Kva vil du, undra domaren.
– Eg vil vita korleis du forstod at pengane tilhøyrde snikkaren og at hesten tilhøyrde meg? Krøplingen og eg peika ut same hesten.
– I går la eg pengane i eit glas vatn. I dag tidleg såg eg at det ikkje fanst feitt frå smør på vassoverflata. Om pengane hadde tilhøyrt smørseljaren, ville vatnet ha vore feitt etter dei feittete fingrane hans. Difor gav eg snikkaren medhald. Eg visste at både krøplingen og du kjende hesten, men kven var det hesten kjende att? Då du kom nær, snudde hesten på hovudet og strekte seg mot deg. Men då krøplingen kom i nærleiken av han, reiste øyra seg. Altså vart han på vakt og flytta seg vekk. Slik visste eg at hesten var din.
– Eg er ingen kjøpmann. Eg er kongen. Eg kom til deg for å få vita om domaren eg valde, var rettvis og klok. Berre med rettvise kan riket mitt takast vare på.
Walid al-Kubaisi er forfattar og fast skribent i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Epistel
Då kongen ville vita om domaren i byen var rettvis, tok på seg kjøpmannskostyme og rei til byen. Der møtte han ein krøpling som tagg. Etter at han fekk gåva, bad krøplingen om å få vera med til bytorget. Kjøpmannen tok han på hesteryggen. Då dei kom fram til torget, nekta krøplingen å gå ned frå hesten og skreik:
– Hjelp! Denne mannen vil kasta meg av hesten min.
Dei som stod rundt, vart forvirra og tok dei to med til domaren som var oppteken med ei tjuverisak.
– Då eg kjøpte smør, snappa smørseljaren lommeboka ut av handa mi, sa snikkaren.
– Det er lygn. Snikkaren kom for å kjøpa smør. Då eg fylte bollen hans, bad han meg om å veksla ein gullmynt. Då eg la pungen på bordet, tok han pengane og sprang, men eg klarte å nå han att.
Domaren bad dei leggja att pengane og koma attende neste dag.
Så sa domaren at kjøpmannen og krøplingen skulle reisa seg. Dei forklarte seg, kvar med sin påstand. Etter å ha tenkt seg om sa domaren at dei skule setja hesten i stallen og koma att dagen etter.
Neste dag møttest alle i retten. Domaren bad snikkaren og smørseljaren om å reisa seg.
– Pengane er dine. Smørseljaren vert dømd til 50 stokkeslag, sa domaren til snikkaren.
Så bad han kjøpmannen og krøplingen om å reisa seg.
– Kom til stallen og prøv om de kan kjenna att hesten av dei 20 hestane som står der, sa domaren.
Dei drog til stallen, og begge peika på den same hesten.
Då dei kom attende til rettssalen, hadde domaren domen klar:
– Hesten er din, sa han til kjøpmannen og bad vakta om å førakrøplingen til torget for å gje han 50 piskeslag.
Då domaren skulle heim att, følgde kjøpmannen etter han.
– Kva vil du, undra domaren.
– Eg vil vita korleis du forstod at pengane tilhøyrde snikkaren og at hesten tilhøyrde meg? Krøplingen og eg peika ut same hesten.
– I går la eg pengane i eit glas vatn. I dag tidleg såg eg at det ikkje fanst feitt frå smør på vassoverflata. Om pengane hadde tilhøyrt smørseljaren, ville vatnet ha vore feitt etter dei feittete fingrane hans. Difor gav eg snikkaren medhald. Eg visste at både krøplingen og du kjende hesten, men kven var det hesten kjende att? Då du kom nær, snudde hesten på hovudet og strekte seg mot deg. Men då krøplingen kom i nærleiken av han, reiste øyra seg. Altså vart han på vakt og flytta seg vekk. Slik visste eg at hesten var din.
– Eg er ingen kjøpmann. Eg er kongen. Eg kom til deg for å få vita om domaren eg valde, var rettvis og klok. Berre med rettvise kan riket mitt takast vare på.
Walid al-Kubaisi er forfattar og fast skribent i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Dyrlegen kjem
Joachim Cooder er kjend som perkusjonist frå fleire utgivingar saman med opphavet, Ry Cooder.
Foto: Amanda Charchian
Motellet til drøymaren
Joachim Cooder opnar dørene til sju musikalske rom.
Det kjæraste eg har? Min ser ikkje slik ut, men eg er ganske glad i han, ja.
Foto via Wikimedia Commons
Smørbutten min får du nok aldri
Ei flygande badstove skal få ny heim, sit det nokon inni alt?
Foto: Maren Bø
Badstovene tek av
Det er interessant korleis badstove inne kan vere så ut, mens badstove ute er så in.
Morgonfrisk fersking
«Ein kan kjenna seg frisk og sterk, vera åndsfrisk eller endåtil frisk som ein fisk, friskna til, verta frisk att frå sjukdomen og heilt friskmeld.»