Kunsten etter olja
Det er ikkje til å kome vekk frå at kunstnaryrket er prega av usikker økonomi. Derfor er tiltak som Lorck Schive kunstpris viktige.
«Stone Story» var eit omfattande og kostbart kunstprosjekt. I 1999 flytta konseptkunstnaren Marianne Heske ein stein på 17 tonn frå fjella i Tafjord til skulpturutstillinga Open på Lidoen i Venezia.
Utstillinga i Trondheim kan føre til refleksjonar også om økonomien i kunstnaryrket. Kunstnarar er ikkje beskytta av reglar om minsteløn. Ikkje har dei rett på sjukepengar, og dei treng gjerne store atelier og kostbare produksjonsmateriale. Ei omfattande utreiing om kunstnarøkonomi i 2015 viste at økonomien til norske kunstnarar er forverra. Årleg snittinntekt frå kunstnarverksemd er under 90.000 kroner. Paradoksalt nok er det stor etterspørsel etter kunst. Problemet er den rådande haldninga; kunst skal helst vere gratis eller rimeleg. Dei fleste kunstnarane må ha arbeid ved sida av. Det er også mykje som tyder på at den offentlege støtta til kunsten kjem til å bli mindre i takt med at olja tek slutt.
Utsiktene til ein tornefull leveveg hindrar likevel ikkje at mange som utdannar seg til kunstnarar. For tida er det mykje snakk om å legge entreprenørskap og økonomi inn i kunstutdanninga for å ruste dei opp til å gripe og skape moglegheiter. Kreativ næring er det nye plussordet. På oppdrag frå Kulturdepartementet har også Kulturrådet opna ny seksjon nettopp for kreativ næring i Trondheim (Kreativt Norge).
Dette er ikkje dårlege tankar. Her kan ein lære mykje av dei kunstnarane som faktisk har lukkast som entreprenørar. Fleire av våre beste samtidskunstnarar viser god forretningsteft samstundes som dei lagar kunst som er internasjonalt kjend. Og når kunstnaren har eit namn, verkar det som om lommeboka vidar seg ut, og få klagar på prisen.
Eit godt eksempel er Marianne Heske, den leiande konseptkunstnaren i landet, som har store utstillingar verda over. Ho opererer med omfattande budsjett til prosjekta, er dyktig til å skape entusiasme kring verka og skaffe privat finansiering. Og det utan at sponsorane så mykje som pirkar borti integriteten hennar som kunstnar.
Eva Furseth
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Utstillinga i Trondheim kan føre til refleksjonar også om økonomien i kunstnaryrket. Kunstnarar er ikkje beskytta av reglar om minsteløn. Ikkje har dei rett på sjukepengar, og dei treng gjerne store atelier og kostbare produksjonsmateriale. Ei omfattande utreiing om kunstnarøkonomi i 2015 viste at økonomien til norske kunstnarar er forverra. Årleg snittinntekt frå kunstnarverksemd er under 90.000 kroner. Paradoksalt nok er det stor etterspørsel etter kunst. Problemet er den rådande haldninga; kunst skal helst vere gratis eller rimeleg. Dei fleste kunstnarane må ha arbeid ved sida av. Det er også mykje som tyder på at den offentlege støtta til kunsten kjem til å bli mindre i takt med at olja tek slutt.
Utsiktene til ein tornefull leveveg hindrar likevel ikkje at mange som utdannar seg til kunstnarar. For tida er det mykje snakk om å legge entreprenørskap og økonomi inn i kunstutdanninga for å ruste dei opp til å gripe og skape moglegheiter. Kreativ næring er det nye plussordet. På oppdrag frå Kulturdepartementet har også Kulturrådet opna ny seksjon nettopp for kreativ næring i Trondheim (Kreativt Norge).
Dette er ikkje dårlege tankar. Her kan ein lære mykje av dei kunstnarane som faktisk har lukkast som entreprenørar. Fleire av våre beste samtidskunstnarar viser god forretningsteft samstundes som dei lagar kunst som er internasjonalt kjend. Og når kunstnaren har eit namn, verkar det som om lommeboka vidar seg ut, og få klagar på prisen.
Eit godt eksempel er Marianne Heske, den leiande konseptkunstnaren i landet, som har store utstillingar verda over. Ho opererer med omfattande budsjett til prosjekta, er dyktig til å skape entusiasme kring verka og skaffe privat finansiering. Og det utan at sponsorane så mykje som pirkar borti integriteten hennar som kunstnar.
Eva Furseth
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.