Kva er det beste husdyret?
Skinka er ein staseleg gjest som held seg i ro.
Alle foto: Dagfinn Nordbø
Skjørost
Du treng fem liter skumma kulturmjølk.
Ha mjølka i ein stor kjele og varm ho opp til 45 gradar, då vil mjølka skilje seg i ost og myse. Mjølka må varmast opp sakte, ein bør helst bruke minst éin time. Jo betre tid du brukar på oppvarminga, desto betre blir osten.
Ta kjelen av plata og ta ut osten med holsleiv eller mjølsikt. Legg osten i ein mysesil eller eit osteklede, og lat mysa renne godt av.
Kjelde: Norsktradisjonsmat.no
Skjørost
Du treng fem liter skumma kulturmjølk.
Ha mjølka i ein stor kjele og varm ho opp til 45 gradar, då vil mjølka skilje seg i ost og myse. Mjølka må varmast opp sakte, ein bør helst bruke minst éin time. Jo betre tid du brukar på oppvarminga, desto betre blir osten.
Ta kjelen av plata og ta ut osten med holsleiv eller mjølsikt. Legg osten i ein mysesil eller eit osteklede, og lat mysa renne godt av.
Kjelde: Norsktradisjonsmat.no
Eg vaks opp med hundar. Dei var fuglehundar og opptekne av fysisk fostring – ut å trene skulle dei i eitt bankande køyr. Ikkje forstår eg kvifor – hundar treng jo ikkje skrytebilete på Tinder for å få fart på kjærleikslivet. Det er rett på sak der i garden.
Og kattar – jammen har eg eigd kattar i mitt vaksne liv. Fantastiske dyr, men dei er lite vane med menneske. Dårleg integrerte, spør du meg: Dei slit med å forstå alt ein ikkje skal gjere innandørs, til dømes fange og drepe hakkespettar, kattugler, pungrotter og den slags.
Og dei eig ikkje særleg kompetanse på moderne tekniske ting. Eg hugsar spesielt ein episode der eg hadde sett frå meg ei glovarm steikepanne på oppvaskbenken av metall. Då eg tok vekk steikepanna, hoppa kattjækelen straks opp der panna hadde stått. Dermed spratt han av garde som eit prosjektil og knuste sju Kosta Boda krystallglas som stod oppmarsjerte.
I moden alder har eg difor skjønt at det beste husdyret ein kan ha, er ei spekeskinke. Ho held seg i ro, og ho lagar ikkje lyd eller halloi på noko vis. Du treng ikkje mate ho og slepp dermed problemet du alltid har med husdyr: Hundar er svoltne heile døgnet, mens kattar plent nektar å ete maten om han ikkje er temperert til perfeksjon.
Spekeskinka har dessutan den store føremonen at når du har gått lei av ho, er ho borte. Ingen veterinærutgifter eller dyre riflepatronar. Når kjøtet er ete opp, går beinet i gryta og vert framifrå suppebase.
Set du skinka på stativ og skrur ho godt fast, er du òg sikra at ho ikkje stikk av saman med mann brann, høne pøne, gasse vasse og pannekaka. Nett no har eg ei spansk serranoskinke på stativet, fordi eg likar at skinka smakar noko anna enn berre salt.
Kva grisen et, er jo like essensielt som jordsmonnet for ein vin – og her har spanjolane den gode vanen med å sleppe grisane ut i skogen for å fråtse i nøtter. Denne gongen har eg gått grundig til verks for å lære korleis ein handsamar ei jamon serrano slik dei innfødde gjer det:
Skinkestativet kallar dei ein jamonero, sjølvsagt. Skinka skal stå på stativet med undersida av hoven vend oppover. Ein angrip då la babilla, som den delen blir kalla. Han høver best å starte med om skinka skal nytast i heimen, og det ikkje går med store mengder kjøt kvar gong.
Deretter må du ha du stor kniv og ein breiblada, fleksibel og tynn kniv å skjere skivene med. Du skal skjere frå hoven, ikkje mot. Først tek du vekk svoren med den store kniven. Så skjer du nokre tynne breie skiver av kvitt feitt, og dei legg du att på snittflata til skinka etter bruken, for å hindre uttørking og oksidering. Skal du ha stort selskap og må skjere mykje, snur du skinka og startar på hi sida, som dei kallar la maza.
Som sagt, spekeskinka er det perfekte husdyret. Du har alltid mat, anten det er til frukost, middag eller kveldsmat. Ho kan varierast i det uendelege – i salat saman med høvling av ein god hardost, eller med terningar av kvit geitost av typen feta eller chevre frå Haukeli. Melon con jamon er ein spansk klassikar.
Eller et skinka med eggerøre, eller ein god potetsalat med eple, fennikel, sjalottlauk, kvitlauk, rømme og majones. Du kan ha ho på pizza, men legg då gjerne skinka på etter at pizzaen er ferdig steikt.
Vil du ha steikt spekeskinke, er ho også glimrande i salatar eller i andre rettar. Legg skivene på matpapir i steikeomnen i fem minutt på 180 gradar, hakk dei opp og bruk bitane som garnityr på supper, eller som crunch. Og prøv gjerne saman med skjørost! Han finst i butikk, om du ikkje lagar han sjølv (sjå oppskrift).
No har eg ført prov for at du aldri vil finne eit betre husdyr enn spekeskinka. Du slepp å gå til innkjøp av klorebrett, katteseng, leikebein og hundehus. Skinka klarar seg fint med ein bomullspose rundt seg på stativet. Ho er nøgd med å stå kjølig, og eg lovar: Ho legg seg aldri til å sove og røyte saman med dei beste kasjmirgenserane i klesskåpet og lagar aldri bråk og spetakkel om natta fordi ho vil ut. Gjer ho det, kontakt leverandøren.
Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Eg vaks opp med hundar. Dei var fuglehundar og opptekne av fysisk fostring – ut å trene skulle dei i eitt bankande køyr. Ikkje forstår eg kvifor – hundar treng jo ikkje skrytebilete på Tinder for å få fart på kjærleikslivet. Det er rett på sak der i garden.
Og kattar – jammen har eg eigd kattar i mitt vaksne liv. Fantastiske dyr, men dei er lite vane med menneske. Dårleg integrerte, spør du meg: Dei slit med å forstå alt ein ikkje skal gjere innandørs, til dømes fange og drepe hakkespettar, kattugler, pungrotter og den slags.
Og dei eig ikkje særleg kompetanse på moderne tekniske ting. Eg hugsar spesielt ein episode der eg hadde sett frå meg ei glovarm steikepanne på oppvaskbenken av metall. Då eg tok vekk steikepanna, hoppa kattjækelen straks opp der panna hadde stått. Dermed spratt han av garde som eit prosjektil og knuste sju Kosta Boda krystallglas som stod oppmarsjerte.
I moden alder har eg difor skjønt at det beste husdyret ein kan ha, er ei spekeskinke. Ho held seg i ro, og ho lagar ikkje lyd eller halloi på noko vis. Du treng ikkje mate ho og slepp dermed problemet du alltid har med husdyr: Hundar er svoltne heile døgnet, mens kattar plent nektar å ete maten om han ikkje er temperert til perfeksjon.
Spekeskinka har dessutan den store føremonen at når du har gått lei av ho, er ho borte. Ingen veterinærutgifter eller dyre riflepatronar. Når kjøtet er ete opp, går beinet i gryta og vert framifrå suppebase.
Set du skinka på stativ og skrur ho godt fast, er du òg sikra at ho ikkje stikk av saman med mann brann, høne pøne, gasse vasse og pannekaka. Nett no har eg ei spansk serranoskinke på stativet, fordi eg likar at skinka smakar noko anna enn berre salt.
Kva grisen et, er jo like essensielt som jordsmonnet for ein vin – og her har spanjolane den gode vanen med å sleppe grisane ut i skogen for å fråtse i nøtter. Denne gongen har eg gått grundig til verks for å lære korleis ein handsamar ei jamon serrano slik dei innfødde gjer det:
Skinkestativet kallar dei ein jamonero, sjølvsagt. Skinka skal stå på stativet med undersida av hoven vend oppover. Ein angrip då la babilla, som den delen blir kalla. Han høver best å starte med om skinka skal nytast i heimen, og det ikkje går med store mengder kjøt kvar gong.
Deretter må du ha du stor kniv og ein breiblada, fleksibel og tynn kniv å skjere skivene med. Du skal skjere frå hoven, ikkje mot. Først tek du vekk svoren med den store kniven. Så skjer du nokre tynne breie skiver av kvitt feitt, og dei legg du att på snittflata til skinka etter bruken, for å hindre uttørking og oksidering. Skal du ha stort selskap og må skjere mykje, snur du skinka og startar på hi sida, som dei kallar la maza.
Som sagt, spekeskinka er det perfekte husdyret. Du har alltid mat, anten det er til frukost, middag eller kveldsmat. Ho kan varierast i det uendelege – i salat saman med høvling av ein god hardost, eller med terningar av kvit geitost av typen feta eller chevre frå Haukeli. Melon con jamon er ein spansk klassikar.
Eller et skinka med eggerøre, eller ein god potetsalat med eple, fennikel, sjalottlauk, kvitlauk, rømme og majones. Du kan ha ho på pizza, men legg då gjerne skinka på etter at pizzaen er ferdig steikt.
Vil du ha steikt spekeskinke, er ho også glimrande i salatar eller i andre rettar. Legg skivene på matpapir i steikeomnen i fem minutt på 180 gradar, hakk dei opp og bruk bitane som garnityr på supper, eller som crunch. Og prøv gjerne saman med skjørost! Han finst i butikk, om du ikkje lagar han sjølv (sjå oppskrift).
No har eg ført prov for at du aldri vil finne eit betre husdyr enn spekeskinka. Du slepp å gå til innkjøp av klorebrett, katteseng, leikebein og hundehus. Skinka klarar seg fint med ein bomullspose rundt seg på stativet. Ho er nøgd med å stå kjølig, og eg lovar: Ho legg seg aldri til å sove og røyte saman med dei beste kasjmirgenserane i klesskåpet og lagar aldri bråk og spetakkel om natta fordi ho vil ut. Gjer ho det, kontakt leverandøren.
Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.
I moden alder har eg skjønt at det beste husdyret ein kan ha, er ei spekeskinke.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.