Det er mykje å seie om kyllingar. Vi nordmenn kjøper enorme mengder kyllingfilet, og eg flirar godt når eg ser det står «Indrefilet av kylling» på pakka. Eg trur både Tor, Odin og Vårherre gremmar seg over slikt, for kyllingen har då ingen indrefilet!

Men det store problemet med filetar er at folk har lett for å oversteikje dei, med turt viskelêr som resultat. Så derfor bør du gå for ein heil fugl.

Heile kyllingar kjem i mange former her i landet, og det finst sjølvsagt endå fleire spennande typar utanlands. Men kva er viktig å vite om skilnaden på dei me får her heime? Jo, dei masseproduserte er gjerne feitare og saftigare enn dei økologiske.

Skal eg ha ein kylling på grillen, då vel eg helst ein traust industriprodusert ein. Eg gnir han inn med ein såkalla «rub», altså spesialkrydder som er laga spesielt for steiking av kjøt. Mange av dei kan med hell brukast på alle typar kjøt.

Er eg skikkelig lat ein dag, og det skjer titt og ofte, då fiskar eg med meg ein nysteikt kylling frå supermarknaden. Vel heime varmar eg ein halv pariserloff eller store surdeigsbrødskiver i omnen. Så riv eg kyllingkjøtet frå kvarandre og byggjer eit dobbelt smørbrød med modne tomatskiver, knasande sprø salat og så – prikken over i-en – dugeleg med favorittmajonesen min. Det er middag god som nokon, og særleg for oss utgamle ungkarar. Det tek fire minutt å smelle det saman, og kombinasjonen av desse ingrediensane er himmelsk.

Du fann ikkje tørka oliven, nei? Bruk kapers.

Foto: Dagfinn Nordbø

Har eg god tid ein dag, eller har eg folk på vitjing rundt bordet i helga, vel eg gjerne ein stor økologisk kylling eller, som denne gongen, ein líveche på om lag to kilo. Og kvar gong får eg kommentaren eg helst ynskjer meg når folk har smakt på maten: «Dette er det møyraste og saftigaste kjøtet eg nokon gong har smakt!»

Eg har nemnt kylling i leirgryte i spalta tidlegare, og me skal også denne gongen bruke ei slik ei. Men sidan ikkje alle har leirgryte, kan du òg bruke ei stor jarngryte med lok, eller ei stor eldfast form dekt til med aluminiumsfolie. Slik gjer du det:

Skrell seks–sju store sjalottlaukar og skjer ein halv stor purre i bitar. Bruk gjerne det grøne, som du kanskje ikkje får brukt på anna vis. Del ein appelsin i små båtar og eit kvitlaukshovud i to på tvers. Når leirgryta og loket har vore nedsøkkt i vatn ein halvtimes tid, legg du i kyllingen og fyller han med så mykje du får plass til av purre og appelsinbåtar. Resten legg du rundt, saman med kvitlauken, og ein liten handfull tørka oliven. Kapers kan òg nyttast.

Både oliven og kapers vert til små, milde saltbomber, og den smaken vil du gjerne ha. Gni inn kyllingen med smelta smør, og deretter med ein rub. Eller bruk salt, nykverna pepar, vanleg paprika og tørka oregano. Så slår du i ein boks kremfløyte.

Sett forma inn i kald omn med loket på og skru varmen på 200 gradar. Etter halvannan time tek du av loket så du får sprøtt skinn – for det er så forførande godt at fine restaurantar ofte brukar det som tiltugg! Ta ut forma av omnen etter om lag to timar, og sjekk med ein skarp kniv om det renn ut klår saft når du skjer langs låra.

Når kyllingen er ferdig, deler du han opp på kjøkenet og legg alt tilbake i forma. Så kan folk servere seg sjølv, finne sine favorittdelar og velje kor mykje saus dei torer å ta. Eg synest det er mest praktisk, men vil du leike stjernekokk, så kan du alltids leggje ut enkeltporsjonar på fire tallerkar.

Problemet då er berre at det finst berre to lår, men dei skal sjølvsagt ungane få og ete med hendene. Nybakt brød er alltid fint å ha for å få med seg all sausen, og luftig basmatiris er også svært passande. Til dette herremåltidet vil eg gjerne drikke øl, iskald turr kvitvin eller musserande.

Er det fire til bords, kan det framleis vere restar att. Dei kan du varme opp til lunsj neste dag – ungkar eller ikkje. God appetitt!

Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.

post@nordbo.no