Song om Sogn
Sognefjellet sett frå Turtagrø.
Foto: Dagfinn Nordbø
Grønsakkraft
ei sellerirot
to gulrøter
to stilkar stongselleri
ein stor lauk
ein purre
peparkorn
Skrell sellerirota og skjer alt i grove bitar med god snittflate. Hell over friskt vatn til det dekkjer grønsakene. Kok opp og la det trekkje på svak varme i éin time. Sil av krafta og trekk kjøt og kål i to–tre timar til det er mørt.
Grønsakkraft
ei sellerirot
to gulrøter
to stilkar stongselleri
ein stor lauk
ein purre
peparkorn
Skrell sellerirota og skjer alt i grove bitar med god snittflate. Hell over friskt vatn til det dekkjer grønsakene. Kok opp og la det trekkje på svak varme i éin time. Sil av krafta og trekk kjøt og kål i to–tre timar til det er mørt.
Då eg reiste til Solvorn i Sogn for eit par år sidan, oppdaga eg noko merkeleg. Som ein mann på over 60 år hadde eg aldri før vore i Sogn. Eg sjekka kartet og fann mange plassar der eg hadde vore, på grensa til Sogn.
Eg har gjennom livet turnert og opptredd og fiska og feriert på dei underlegaste stader her i landet, men Sogn har altså vore den kvite flekken på kartet for meg. At det skulle vere det drustelege Walaker Hotell og Solvorn som blei debuten min, var det reine lukketreffet.
Nok ein gong har eg vore til stades ved filosofisk seminar på dette paradiset av ein stad, og sidan eg har skrive om det her før, skal eg nøye meg med å konstatere at maten var like framifrå i år: kveite, andebryst, villaks, økologiske grønsaker, lokal eplemost, pinot noir, panna cotta. Det vert ikkje betre enn det.
Me køyrde bil oppover denne gongen, over Filefjell. Då måtte eg jo slå nokre vitsar om den legendariske sunnfjordingen og samferdsleministeren Kjell Opseth, som vel fekk bora fleire hòl i Noreg enn nokon annan politikar i historia. I NRK radios satireprogram Hallo i uken hadde vi ei ståande punchline om at så fort Opseth blei nemnd, var neste setninga: «Me må ha ein tunnel.»
Ruta over Filefjell er jo i store strekk «å sjå Noreg innanfrå», så eg slo frampå til sjåføren om vi ikkje kunne ta ei anna rute heimover, og dermed bar det over Sognefjellet, i sprakande sol. Å, hildrande du, for ein tur! Og for meg var det fyrste gong.
På vegen opp mot fjellovergangane passerte me mange titals tonn levande fårikål. Ja, på fire bein vandra fårikålen gnafsande og brekande i bakkane med det blanke grøne graset, nokre nyklipte, andre langragga, men alle saman så feite og fine og lukkelege.
Eg blei nøydd til å leggje planar. Korleis skal eg gjere det i år? Gamlemåten er jo heilt fin, men tru om eg ikkje skal freiste å få tak i villsau. Eg fekk eit sensasjonelt resultat då eg brukte villsau sist, og fårikålen blei om mogleg endå meir smakfull då han vart trekt i ei enkel grønsakkraft.
Om eg ikkje får tak i dei ville eksemplara, vil eg uansett bruke eit triks eg nyleg har lært meg: ein god klatt smør i gryta. Det gir endå rikare smak. Er du sjølv vill og galen, prøv å slenge oppi nokre uskrelte kvitlauksfedd. Eit anna alternativ er tørka eller fersk chili. Noko eg ofte har tenkt mykje på, er at fårikål slik han tradisjonelt blir laga, ikkje har noko syre. Derfor trur eg at eit glas kvitvin i kjelen kan gjere susen. Skal du ha noko godt å drikke til maten, er dessutan mogen champagne, crémant eller fyldig turr kvitvin gode val.
Men så var det Sognefjellet. Reine Trollstigen var det på veg opp, og så kom me til Turtagrø, der biletet er tatt. Fjella du ser, er Skagastølstindane. Trur eg. Vidare opp kjem vegen til 1400 meters høgd, og i det jublande solskinet vart det ei naturoppleving av høgste karat. No kan eg trygt døy, eg har sett Sognefjellet i all si prakt. Og over det heile, vaggande langs vegen, med intenst fotograferande franske bilturistar springande etter seg: fårikål.
Så kjem me nedover i retning Gudbrandsdalen. Det mystiske høge skulpturtårnet med norrøne motiv, som skulle vore reist ved Stortinget, men så kom krigen og gjorde slutt på dei planane. Hadde tyskarane vunne, ville nok Hitler sett umåteleg pris på den søyla.
I sjølve Gudbrandsdalen er det ikkje så spektakulært å køyre. Det er vakkert, men litt traust. Eg vert trøytt, men sjåføren pratar. Ho seier mykje interessant også. Det viktigaste er at ho pratar, og eg får med meg at ho synest det er ei stor skam å måtte halde 90. Nitti! Det er visst for feigingar.
Eg tenkjer at eg like godt kan døy i 50 eller 60. Ned mot Oslo vert det mørkt på motorvegen, og bilistane vert hissigare. Ein gauk av ein Ford skjer rett ut i vegbanen framfor oss, og me må bremse ofseleg. Eg skrik som mitt siste sekund var kome. Men det var det ikkje. Det gjekk bra, sjølv i 90. Og sjåføren pratar.
Me kom fram. Heile. Og eg tenkjer at sjølv om eg er heidning, er eg no blitt eit sognebarn.
Dagfinn Nordbø er
tekstforfattar og satirikar.
post@nordbo.no
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Då eg reiste til Solvorn i Sogn for eit par år sidan, oppdaga eg noko merkeleg. Som ein mann på over 60 år hadde eg aldri før vore i Sogn. Eg sjekka kartet og fann mange plassar der eg hadde vore, på grensa til Sogn.
Eg har gjennom livet turnert og opptredd og fiska og feriert på dei underlegaste stader her i landet, men Sogn har altså vore den kvite flekken på kartet for meg. At det skulle vere det drustelege Walaker Hotell og Solvorn som blei debuten min, var det reine lukketreffet.
Nok ein gong har eg vore til stades ved filosofisk seminar på dette paradiset av ein stad, og sidan eg har skrive om det her før, skal eg nøye meg med å konstatere at maten var like framifrå i år: kveite, andebryst, villaks, økologiske grønsaker, lokal eplemost, pinot noir, panna cotta. Det vert ikkje betre enn det.
Me køyrde bil oppover denne gongen, over Filefjell. Då måtte eg jo slå nokre vitsar om den legendariske sunnfjordingen og samferdsleministeren Kjell Opseth, som vel fekk bora fleire hòl i Noreg enn nokon annan politikar i historia. I NRK radios satireprogram Hallo i uken hadde vi ei ståande punchline om at så fort Opseth blei nemnd, var neste setninga: «Me må ha ein tunnel.»
Ruta over Filefjell er jo i store strekk «å sjå Noreg innanfrå», så eg slo frampå til sjåføren om vi ikkje kunne ta ei anna rute heimover, og dermed bar det over Sognefjellet, i sprakande sol. Å, hildrande du, for ein tur! Og for meg var det fyrste gong.
På vegen opp mot fjellovergangane passerte me mange titals tonn levande fårikål. Ja, på fire bein vandra fårikålen gnafsande og brekande i bakkane med det blanke grøne graset, nokre nyklipte, andre langragga, men alle saman så feite og fine og lukkelege.
Eg blei nøydd til å leggje planar. Korleis skal eg gjere det i år? Gamlemåten er jo heilt fin, men tru om eg ikkje skal freiste å få tak i villsau. Eg fekk eit sensasjonelt resultat då eg brukte villsau sist, og fårikålen blei om mogleg endå meir smakfull då han vart trekt i ei enkel grønsakkraft.
Om eg ikkje får tak i dei ville eksemplara, vil eg uansett bruke eit triks eg nyleg har lært meg: ein god klatt smør i gryta. Det gir endå rikare smak. Er du sjølv vill og galen, prøv å slenge oppi nokre uskrelte kvitlauksfedd. Eit anna alternativ er tørka eller fersk chili. Noko eg ofte har tenkt mykje på, er at fårikål slik han tradisjonelt blir laga, ikkje har noko syre. Derfor trur eg at eit glas kvitvin i kjelen kan gjere susen. Skal du ha noko godt å drikke til maten, er dessutan mogen champagne, crémant eller fyldig turr kvitvin gode val.
Men så var det Sognefjellet. Reine Trollstigen var det på veg opp, og så kom me til Turtagrø, der biletet er tatt. Fjella du ser, er Skagastølstindane. Trur eg. Vidare opp kjem vegen til 1400 meters høgd, og i det jublande solskinet vart det ei naturoppleving av høgste karat. No kan eg trygt døy, eg har sett Sognefjellet i all si prakt. Og over det heile, vaggande langs vegen, med intenst fotograferande franske bilturistar springande etter seg: fårikål.
Så kjem me nedover i retning Gudbrandsdalen. Det mystiske høge skulpturtårnet med norrøne motiv, som skulle vore reist ved Stortinget, men så kom krigen og gjorde slutt på dei planane. Hadde tyskarane vunne, ville nok Hitler sett umåteleg pris på den søyla.
I sjølve Gudbrandsdalen er det ikkje så spektakulært å køyre. Det er vakkert, men litt traust. Eg vert trøytt, men sjåføren pratar. Ho seier mykje interessant også. Det viktigaste er at ho pratar, og eg får med meg at ho synest det er ei stor skam å måtte halde 90. Nitti! Det er visst for feigingar.
Eg tenkjer at eg like godt kan døy i 50 eller 60. Ned mot Oslo vert det mørkt på motorvegen, og bilistane vert hissigare. Ein gauk av ein Ford skjer rett ut i vegbanen framfor oss, og me må bremse ofseleg. Eg skrik som mitt siste sekund var kome. Men det var det ikkje. Det gjekk bra, sjølv i 90. Og sjåføren pratar.
Me kom fram. Heile. Og eg tenkjer at sjølv om eg er heidning, er eg no blitt eit sognebarn.
Dagfinn Nordbø er
tekstforfattar og satirikar.
post@nordbo.no
På vegen opp mot fjellovergangane passerte me mange titals tonn levande fårikål.
Fleire artiklar
Foto via Wikipedia Commons
«Ørjasæter var fyrst god ven med diktarbroren sin frå Gudbrandsdalen, men så fekk han høyre ting om Aukrust som skar han 'gjenom hjarte som eit tvieggja sverd'.»
Han heitte John Guillot, men skifta namn til Johnnie Allan og blei pub-rockar.
Arkivet: For tida framstår ikkje USA som det lova landet, men hausten for 50 år sidan var Elvis Presley på hitlistene i USA og England med «Promised Land»
Mogleg trasé for jarnbane mellom Narvik eller Bjørnfjell til Tromsø.
«Tanken om å realisera tog til Tromsø gjennom Sverige er på ingen måte ny.»
Daniel Sommer, Johannes Lundberg og Arve Henriksen.
Foto: Kristin Lidell
Fint nordisk samarbeid
Her er det ikkje spor av langhalm.
Polakkane er skumle bridgespelarar. Her frå avslutningsseremonien under World Bridge Games i Buenos Aires nyleg.
Foto: Poli Zolto / World Bridge Federation
Dąbrowskis masurka
For to veker sidan vann Polen gull i det som uformelt blir kalla bridgens olympiade, i Buenos Aires.