I det sjette partiet i dag har Magnus Carlsen (31) kvit mot Jan Nepomnjasjtsjij (31). Verdsmeisteren har spela 19 remisparti på rad i klassisk langsjakk-VM. Han er lei av duellformatet, men er ved godt mot og ikkje utan von om å utnytta føremonen med dei kvite brikkene.

Naiv optimisme

Det var ein naiv og falsk optimisme når ekspertane før VM-kampen prata om den aggressive og emosjonelle russiske utfordraren som ein garantist for ein sjanserik duell med mange avgjorde parti. Med fasiten i handa er det så opplagt at russarane har narra oss. Dei gjorde det heilt ope.

Utfordraren frå 2016, Sergej Karjakin, fortalde norske journalistar for fleire veker sidan at han var invitert inn i leiren til den jamgamle konkurrenten og landsmannen Nepomnjasjtsjij. Karjakin, som var klart dårlegare enn Carlsen i dei fleste fasar av spelet, var i praksis berre eitt trekk frå å verta verdsmeister i 2016, hadde han funne eit springartrekk som førte til forsert (direkte) remis i det 10. partiet i New York. Sigeren i det partiet er den siste for Carlsen i dette formatet.

Nepomnjasjtsjij er betre enn Karjakin. Russarane har hatt fem år på å perfeksjonera taktikken til Karjakin: å spela trygt, teoretisk og avventande. Magnus Carlsen, som den sterkaste spelaren, sit med alt presset. Verda vil sjå Carlsen briljera, og då er «Nepo» klar med kontringa.

Det er for meg opplagt at den tradisjonsrike og vakre VM-duellen, ein genial idé frå 1886, ikkje lenger kan halda fram i same spor. Korkje Carlsen eller publikum er nøgde med situasjonen som han er no, berre russarane kan smila. Samstundes er spaninga der òg med alle remisane. VM-kampen kan eksplodera når som helst. Kjem det fyrst ein siger, kan det koma ein til … og ein til … Men skulle alle dei 14 partia enda med remis, vil det like fullt vera ulideleg nervepirrande for norske sjakkhjarto å kåra vinnaren gjennom omspel i snøggsjakk, som i 2016 og 2018.

Carlsen har gjort alt rett på brettet, men verdssjakkforbundet FIDE og det norske sjakkpublikummet har hatt uflaks. Dei 12 remisane mot Caruana i 2018 var eigenleg matematisk heilt usannsynleg, då båe spelarane freista vinna med aggressivt spel med kvit. Men remissjuka i Karjakin- og Nepomnjasjtsjij-duellane er diverre ikkje uflaks. Carlsen er fanga av systemet, og han hatar det.

Journalisten

Eg spurde den mest røynde norske sports- og russlandsjournalisten, Ole Kristian Strøm frå VG, kva han syntest. Til vanleg er det han som spør, men Strøm, som elles er ein vanleg hobbysjakkspelar på mobilen, har ei unik røynsle: VG-journalisten er ved sida av Henrik Carlsen den einaste nordmannen som har vore ringside under alle VM-partia sidan 2013. Han har rapportert resignert frå dei 19 siste remispartia.

Strøm fortel at han saknar dei to kampane mot Anand: 3 av 10 avgjorde parti i Chennai 2013 og 4 av 11 avgjorde parti i Sotsjij 2014. Strøm skjønar at nivået er høgare no: «Jeg innser at trolig er det remis jeg må rapportere om nok en gang. Og det er litt vrient med tanke på tidens krav om vinnere og tapere i alle mulige sammenhenger.» Strøm gler seg til VM i snøggsjakk og lynsjakk i romjula, der han òg alltid er på plass.

Ikkje heilt svart

Det andre VM-partiet, med Carlsen som kvit, gav meg trua på ein forrykande duell dei neste tre vekene. Verdsmeisteren hamna i trøbbel og måtte ofra både ein bonde og eit tårn mot berre ein springar (hest). Og så gjekk han til åtak i diagramstillinga nedanfor med det fantastiske laupartrekket til e4. Trekket er ikkje objektivt så godt, men mot eit menneske – og Nepomnjasjtsjij er framleis ikkje ein maskin – fungerer det i praksis. Russaren fekk panikk og makta ikkje ta sigeren trass i stort materielt overtak.

Slike parti, fulle av liv, kan gå båe veger. Og eit slikt kvitparti kan vi òg få i dag kl. 13.30.

Atle Grønn