Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Kunnskap

Rindalsklanen

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Bilete av arten jerpe med journalnummer og skildringar som refererer til Alfred Karlstrøm.

Bilete av arten jerpe med journalnummer og skildringar som refererer til Alfred Karlstrøm.

Foto: Per Gätzschmann / NTNU Vitskapsmuseet

Bilete av arten jerpe med journalnummer og skildringar som refererer til Alfred Karlstrøm.

Bilete av arten jerpe med journalnummer og skildringar som refererer til Alfred Karlstrøm.

Foto: Per Gätzschmann / NTNU Vitskapsmuseet

1869
20200207
1869
20200207

Rindal er porten til Trollheimen. I alle år var kommunen med om lag 2000 innbyggjarar ein del av Møre og Romsdal fylke, men frå 1. januar 2019 melde han overgang til Trøndelag. Kommunen har eit skimuseum (Sigurd Røen vart verdsmeister i kombinert og stafett i 1937) – og i 2005 vart Rindal kåra til Noregs beste kommune å bu i.

Men vi skal attende til 1930-åra, då Michael Aune skipa eit miljø med sentrale namn som Ragnvald Rindøien, John Grytbakk og Alfred Karlstrøm. Seinare kom òg Fredrik Brønstad og Arne Karlstrøm (son av Alfred), Arne Rindalsholt og Peder Rindal. Kva gjorde desse karane i den vesle mørebygda? Dei komponerte. Dei gjorde det mange sjakkspelarar tykkjer er ganske sært: Dei spela ikkje sjakk, men konstruerte sjakkproblem.

Det gjekk mest i to-trekkarar (kvit set matt i to trekk), der karane vart premierte internasjonalt. Den fremste var transportarbeidaren Alfred Karlstrøm, framleis rekna som den mest fantasirike problemisten i norsk sjakkhistorie. Han fann, saman med ein ungarar, eit nytt motiv i problemsjakken som er kjent som «Karlstrøm-Fleck-temaet». David Hjelle, problemguruen frå Volda som seinare hadde ei spalte i Dag og Tid, publiserte fleire av problema til Karlstrøm i Nynorsk vekeblad.

Det meste rindalsklanen, som dei vart kalla, produserte, er altfor avansert for oss. (Nynorsk Vekeblad gjekk inn i 1954, og vi vil ikkje risikera noko liknande.) Men Alfred Karlstrøm mora seg òg med å laga tulleoppgåver i sjangeren «fantasisjakk». Ei slik ei kan eg syna fram. Karlstrøm var lenge den einaste i Noreg som dreiv med slikt. I 1939 kom han på prent i det britiske magasinet Fairy Chess Review.

Karlstrøm, som døydde i 1966, var òg ein kompetent amatørornitolog som samla over 700 fugleegg. Den unike samlinga er overført til NTNU Vitskapsmuseet i Trondheim.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Rindal er porten til Trollheimen. I alle år var kommunen med om lag 2000 innbyggjarar ein del av Møre og Romsdal fylke, men frå 1. januar 2019 melde han overgang til Trøndelag. Kommunen har eit skimuseum (Sigurd Røen vart verdsmeister i kombinert og stafett i 1937) – og i 2005 vart Rindal kåra til Noregs beste kommune å bu i.

Men vi skal attende til 1930-åra, då Michael Aune skipa eit miljø med sentrale namn som Ragnvald Rindøien, John Grytbakk og Alfred Karlstrøm. Seinare kom òg Fredrik Brønstad og Arne Karlstrøm (son av Alfred), Arne Rindalsholt og Peder Rindal. Kva gjorde desse karane i den vesle mørebygda? Dei komponerte. Dei gjorde det mange sjakkspelarar tykkjer er ganske sært: Dei spela ikkje sjakk, men konstruerte sjakkproblem.

Det gjekk mest i to-trekkarar (kvit set matt i to trekk), der karane vart premierte internasjonalt. Den fremste var transportarbeidaren Alfred Karlstrøm, framleis rekna som den mest fantasirike problemisten i norsk sjakkhistorie. Han fann, saman med ein ungarar, eit nytt motiv i problemsjakken som er kjent som «Karlstrøm-Fleck-temaet». David Hjelle, problemguruen frå Volda som seinare hadde ei spalte i Dag og Tid, publiserte fleire av problema til Karlstrøm i Nynorsk vekeblad.

Det meste rindalsklanen, som dei vart kalla, produserte, er altfor avansert for oss. (Nynorsk Vekeblad gjekk inn i 1954, og vi vil ikkje risikera noko liknande.) Men Alfred Karlstrøm mora seg òg med å laga tulleoppgåver i sjangeren «fantasisjakk». Ei slik ei kan eg syna fram. Karlstrøm var lenge den einaste i Noreg som dreiv med slikt. I 1939 kom han på prent i det britiske magasinet Fairy Chess Review.

Karlstrøm, som døydde i 1966, var òg ein kompetent amatørornitolog som samla over 700 fugleegg. Den unike samlinga er overført til NTNU Vitskapsmuseet i Trondheim.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Eystein Hanssen då han talte på LOs representantskapsmøte i 2020, første gong Forfatterforbundet var med som eige LO-forbund.

Eystein Hanssen då han talte på LOs representantskapsmøte i 2020, første gong Forfatterforbundet var med som eige LO-forbund.

Foto: Vidar Ruud / NTB

KommentarSamfunn

Forfatterforbundet på ranstokt

Kanskje skulle Forfatterforbundet ha noko å vise til før dei speler ut grådigskapen sin. Som ei byrjing kunne dei offentleggjere medlemslista.

Jan H. Landro
Eystein Hanssen då han talte på LOs representantskapsmøte i 2020, første gong Forfatterforbundet var med som eige LO-forbund.

Eystein Hanssen då han talte på LOs representantskapsmøte i 2020, første gong Forfatterforbundet var med som eige LO-forbund.

Foto: Vidar Ruud / NTB

KommentarSamfunn

Forfatterforbundet på ranstokt

Kanskje skulle Forfatterforbundet ha noko å vise til før dei speler ut grådigskapen sin. Som ei byrjing kunne dei offentleggjere medlemslista.

Jan H. Landro
Bjørn Rasmussen vaks opp blant dyr – ikkje minst hestar. Det har forma forfattarskapet hans.

Bjørn Rasmussen vaks opp blant dyr – ikkje minst hestar. Det har forma forfattarskapet hans.

Foto: Frida Gregersen

LitteraturKultur

I fri dressur

Når vi endeleg får lese kontroversielle Bjørn Rasmussen på norsk, handlar det om ei hestejente. Men skinnet bedrar.

Marita Liabø
Bjørn Rasmussen vaks opp blant dyr – ikkje minst hestar. Det har forma forfattarskapet hans.

Bjørn Rasmussen vaks opp blant dyr – ikkje minst hestar. Det har forma forfattarskapet hans.

Foto: Frida Gregersen

LitteraturKultur

I fri dressur

Når vi endeleg får lese kontroversielle Bjørn Rasmussen på norsk, handlar det om ei hestejente. Men skinnet bedrar.

Marita Liabø

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis