Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

SjakkKunnskap

Blindsjakk-simultan

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Timur Garejev i Oslo Schakselskap i 2017.

Timur Garejev i Oslo Schakselskap i 2017.

Foto: Rolf Haug

Timur Garejev i Oslo Schakselskap i 2017.

Timur Garejev i Oslo Schakselskap i 2017.

Foto: Rolf Haug

2435
20231222
2435
20231222

Veteranen Ole Christian Moen fortalde om ein simultan han gav på 70-talet. Han spela mot heile sju spelarar samstundes. Motstandarane kom frå sjakk-klubben Rokaden, ein klubb for blinde spelarar. Så det var ein «blindsjakksimultan», sa Moen. Berre at det var motstandarane som spela blindt.

Meir imponerande er det når simultangjevaren spelar blindt. Millionar av amatørar har late seg fascinera av Magnus Carlsen i klipp på YouTube. I 2013 spela Carlsen blindt mot ti Harvard-advokatar samstundes. Han tok opp att stuntet like etterpå for programmet 60 Minutes på amerikansk TV.

For mange er dette prov på genialitet. Men det er for lett å seia. At ein er advokat og har gått på Harvard, gjer ein ikkje automatisk til ein frykta sjakkmotstandar. Og kor vanskeleg er det eigenleg å spela blindt mot ti spelarar? Då Simen Agdestein som 19-åring var i USA, skreiv han i dagboka si: «I kveld spilte jeg blindsimultan mot 8 spillere som alle var dårlige» (privat dagbok, 13. september 1986). Agdestein gadd ikkje eingong nemna at han sjølvsagt vann alle partia, slik Carlsen seinare gjorde mot Harvard-advokatane.

Stormeister Rune Djurhuus sette noregsrekord i 1998 då han spela blindt mot 13 motstandarar. Djurhuus sa etterpå at han kunne ha spela mot fleire hadde det ikkje vore for at den gamle rekorden han skulle slå, berre var på 12.

I ein vanleg simultan er det ikkje så viktig om ein spelar mot 8, 10 eller 12. Men i blindsjakk er utfordringa mykje større når talet aukar med berre éin spelar. Det som verkeleg er imponerande, er verdsrekorden til amerikansk-usbekiske Timur Garejev frå 2016: Han spela 48 parti simultant med bind for augo gjennom 19 timar, samstundes som han sykla over 80 mil på ein ergometersykkel. Motstanden var sterk, med gjennomsnittleg 1700 i rating (solid klubbnivå), og Garejev vann 80 prosent av partia.

Det Garejev gjorde – 48 parti! – er på nobelprisnivå. Prestasjonane til Carlsen (10), Agdestein (8) og Djurhuus (13) er i samanlikning som å vinna ein novellekonkurranse i skuleavisa, og dei skryter heller ikkje av seansane.

Eg inviterte Garejev til Oslo i 2017. Røynde sjakkspelarar sa at det han synte oss frå scena, var det mest spektakulære dei hadde sett nokon gong. Garejev meinte at Carlsen hadde potensial til å kunna trena seg opp til ein seriøs blindsjakksimultan, men ingen nordmenn vil seg sjølv så vondt.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Veteranen Ole Christian Moen fortalde om ein simultan han gav på 70-talet. Han spela mot heile sju spelarar samstundes. Motstandarane kom frå sjakk-klubben Rokaden, ein klubb for blinde spelarar. Så det var ein «blindsjakksimultan», sa Moen. Berre at det var motstandarane som spela blindt.

Meir imponerande er det når simultangjevaren spelar blindt. Millionar av amatørar har late seg fascinera av Magnus Carlsen i klipp på YouTube. I 2013 spela Carlsen blindt mot ti Harvard-advokatar samstundes. Han tok opp att stuntet like etterpå for programmet 60 Minutes på amerikansk TV.

For mange er dette prov på genialitet. Men det er for lett å seia. At ein er advokat og har gått på Harvard, gjer ein ikkje automatisk til ein frykta sjakkmotstandar. Og kor vanskeleg er det eigenleg å spela blindt mot ti spelarar? Då Simen Agdestein som 19-åring var i USA, skreiv han i dagboka si: «I kveld spilte jeg blindsimultan mot 8 spillere som alle var dårlige» (privat dagbok, 13. september 1986). Agdestein gadd ikkje eingong nemna at han sjølvsagt vann alle partia, slik Carlsen seinare gjorde mot Harvard-advokatane.

Stormeister Rune Djurhuus sette noregsrekord i 1998 då han spela blindt mot 13 motstandarar. Djurhuus sa etterpå at han kunne ha spela mot fleire hadde det ikkje vore for at den gamle rekorden han skulle slå, berre var på 12.

I ein vanleg simultan er det ikkje så viktig om ein spelar mot 8, 10 eller 12. Men i blindsjakk er utfordringa mykje større når talet aukar med berre éin spelar. Det som verkeleg er imponerande, er verdsrekorden til amerikansk-usbekiske Timur Garejev frå 2016: Han spela 48 parti simultant med bind for augo gjennom 19 timar, samstundes som han sykla over 80 mil på ein ergometersykkel. Motstanden var sterk, med gjennomsnittleg 1700 i rating (solid klubbnivå), og Garejev vann 80 prosent av partia.

Det Garejev gjorde – 48 parti! – er på nobelprisnivå. Prestasjonane til Carlsen (10), Agdestein (8) og Djurhuus (13) er i samanlikning som å vinna ein novellekonkurranse i skuleavisa, og dei skryter heller ikkje av seansane.

Eg inviterte Garejev til Oslo i 2017. Røynde sjakkspelarar sa at det han synte oss frå scena, var det mest spektakulære dei hadde sett nokon gong. Garejev meinte at Carlsen hadde potensial til å kunna trena seg opp til ein seriøs blindsjakksimultan, men ingen nordmenn vil seg sjølv så vondt.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Bjørn Olaf Johannessen er manusforfattar for ei rekkje filmar og TV-seriar. Årets roman er den tredje sidan debuten i 2017.

Bjørn Olaf Johannessen er manusforfattar for ei rekkje filmar og TV-seriar. Årets roman er den tredje sidan debuten i 2017.

Foto: Jacob Johannessen Maske

BokMeldingar

Inni er me like, men det er utanpå

Bjørn Olaf Johannessen skriv artig, men mest utanpå om det innvendige.

Odd W. Surén
Bjørn Olaf Johannessen er manusforfattar for ei rekkje filmar og TV-seriar. Årets roman er den tredje sidan debuten i 2017.

Bjørn Olaf Johannessen er manusforfattar for ei rekkje filmar og TV-seriar. Årets roman er den tredje sidan debuten i 2017.

Foto: Jacob Johannessen Maske

BokMeldingar

Inni er me like, men det er utanpå

Bjørn Olaf Johannessen skriv artig, men mest utanpå om det innvendige.

Odd W. Surén
Stridsvogner øver på å slå attende kinesiske landgangsstyrkar på Penghu-øyane i Taiwansundet.

Stridsvogner øver på å slå attende kinesiske landgangsstyrkar på Penghu-øyane i Taiwansundet.

Foto: Taiwan Military News Agency / Taiwan's Defense Ministry / AP / NTB

UtanriksSamfunn

Starten på ein storkrig?

For tida bur eg i eit fredeleg, demokratisk og velståande land, som risikerer å utløysa den neste storkrigen i verda.

HalvorEifring
Stridsvogner øver på å slå attende kinesiske landgangsstyrkar på Penghu-øyane i Taiwansundet.

Stridsvogner øver på å slå attende kinesiske landgangsstyrkar på Penghu-øyane i Taiwansundet.

Foto: Taiwan Military News Agency / Taiwan's Defense Ministry / AP / NTB

UtanriksSamfunn

Starten på ein storkrig?

For tida bur eg i eit fredeleg, demokratisk og velståande land, som risikerer å utløysa den neste storkrigen i verda.

HalvorEifring

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis