Månen og Carlsen
I det sjette VM-partiet mellom Carlsen og Nepomnjasjtsjij 3. desember 2021 ser ein at forteljinga frå 2015 var ein sann draum: Etter fem remisar vann Carlsen med ein ny rekord då Nepomnjasjtsjij kollapsa etter 136 trekk og nesten åtte timar spel.
Foto: Eric Rosen / FIDE
Den spanske stormeisteren Miguel Illescas, kjend som sekundant for Vladimir Kramnik då sistnemnde tok VM-trona frå Garri Kasparov i 2000, dikta ei lita framtidshistorie i 2015, publisert i Peon de Rey nr. 115. I grove trekk går ho slik:
Året er 2250. Eit overjordisk vesen kjem til Jorda og utfordrar jordbuarane i sjakk, eit meiningsløyst spel som hadde døydd ut på profesjonelt nivå nokre hundre år tidlegare. Den framande seier han vil ta med seg Månen som premie heim til galaksen sin om han vinn.
Jordbuarane går til dei historiske kjeldene og finn ut at dei må gjenoppliva dei tre beste i menneskehistoria: Fischer (rekonstruert med DNA frå eit hårstrå funne i arkivet etter Spasskij), Kasparov og Carlsen. Alle tre er visse på at dei vil slå den framande. Carlsen hevdar at den framande «syg» (på spansk chupa) når han kjem ut av teorien. (Forteljaren presiserer at Carlsen på norsk eigenleg nytta eit mindre vulgært uttrykk.)
Kor som er, fyrst ute er Fischer og Kasparov, som båe går til åtak på den framande. Båe partia endar remis etter at den framande verjar seg meisterleg. Så er det Carlsen.
Det er ei elektrisk spaning i salen. Den framande kjenner ei uvanleg stråling og krev at partiet vert spela utan publikum, bak lukka dører. Partiet held fram i time etter time. Spaninga stig.
Etter ti timar opnar døra seg. Carlsen har reist seg frå stolen, men motstandaren er borte. «Kva skjedde? Kvar er han?» spør alle. Carlsen svarar: «Det var noko han måtte fiksa i Andromedagalaksen, så han ville ikkje spela ferdig.»
Alle pustar letta ut, og sjakkspelarane vert på nytt plasserte i kasser til nedfrysing. Ein funksjonær kastar eit blikk på stillinga på brettet og noteringsskjemaet til den framande. Etter det siste trekket, trekk nr. 183, har han skrive: «Eg sver ved alle galaksar at stillinga er remis, men eg orkar ikkje meir av denne maredraumen. Eg vil ikkje ha Månen dykkar eller dette hersens spelet.»
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Den spanske stormeisteren Miguel Illescas, kjend som sekundant for Vladimir Kramnik då sistnemnde tok VM-trona frå Garri Kasparov i 2000, dikta ei lita framtidshistorie i 2015, publisert i Peon de Rey nr. 115. I grove trekk går ho slik:
Året er 2250. Eit overjordisk vesen kjem til Jorda og utfordrar jordbuarane i sjakk, eit meiningsløyst spel som hadde døydd ut på profesjonelt nivå nokre hundre år tidlegare. Den framande seier han vil ta med seg Månen som premie heim til galaksen sin om han vinn.
Jordbuarane går til dei historiske kjeldene og finn ut at dei må gjenoppliva dei tre beste i menneskehistoria: Fischer (rekonstruert med DNA frå eit hårstrå funne i arkivet etter Spasskij), Kasparov og Carlsen. Alle tre er visse på at dei vil slå den framande. Carlsen hevdar at den framande «syg» (på spansk chupa) når han kjem ut av teorien. (Forteljaren presiserer at Carlsen på norsk eigenleg nytta eit mindre vulgært uttrykk.)
Kor som er, fyrst ute er Fischer og Kasparov, som båe går til åtak på den framande. Båe partia endar remis etter at den framande verjar seg meisterleg. Så er det Carlsen.
Det er ei elektrisk spaning i salen. Den framande kjenner ei uvanleg stråling og krev at partiet vert spela utan publikum, bak lukka dører. Partiet held fram i time etter time. Spaninga stig.
Etter ti timar opnar døra seg. Carlsen har reist seg frå stolen, men motstandaren er borte. «Kva skjedde? Kvar er han?» spør alle. Carlsen svarar: «Det var noko han måtte fiksa i Andromedagalaksen, så han ville ikkje spela ferdig.»
Alle pustar letta ut, og sjakkspelarane vert på nytt plasserte i kasser til nedfrysing. Ein funksjonær kastar eit blikk på stillinga på brettet og noteringsskjemaet til den framande. Etter det siste trekket, trekk nr. 183, har han skrive: «Eg sver ved alle galaksar at stillinga er remis, men eg orkar ikkje meir av denne maredraumen. Eg vil ikkje ha Månen dykkar eller dette hersens spelet.»
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.