Finst det eit liv for sjakksporten i norske medium etter Magnus Carlsen? Nei, det gjer ikkje det. Det er påfallande kor tyst det er om VM-kampen i Singapore mellom verdsmeister Ding Liren (32) og utfordraren Gukesh (18). Ein journalist frå NRK ringde meg i førre veke for å spørja om ein ung indar. Men det var ikkje tenåringen Gukesh han var interessert i, men treåringen Anish Sarkar, den yngste i verda med ratingtal.

Sjakken lever altså vidare som eit kuriosum og freak-show, noko som passar meg ganske bra i denne spalta. Det er nok å ta av. Men på same vis som sjakken ville ha vore fattigare utan kunsten eller vitskapen, er spelet også mykje fattigare utan sporten. Som sjakknerd følgjer eg VM-kampen med stor interesse.

India er ikkje berre det mest folkerike landet i verda (1,4 milliardar, litt meir enn Kina), men også landet med størst sjakkinteresse. Sjakkspelet kom frå India for 1500 år sidan, og eg ser gjerne at kongen av sjakken vert indisk. Om Gukesh eller Ding Liren vinn, vil verdsmeisteren kor som er ikkje vera øvst i sjakkhierarkiet. Amerikanske Fabiano Caruana (32) og indiske Arjun Erigaisi (21) er båe høgare rangerte enn VM-duellantane, og alle er eit stykke bak pensjonisten Carlsen.

Carlsen, ja. Han har vorte ekspertkommentator på den nye plattforma si Take Take Take. Kommentatoren veit så mykje om å spela lange VM-kampar (han vann fem av fem tittelkampar mellom 2013 og 2021) at han får Gukesh og Ding til å sjå ut som læregutar. Fyrst i parti 7 var Carlsen nøgd med nivået deira. Gukesh er jo den nye vinen, men som Carlsen seier gong på gong: 18-åringen har ikkje ein intuisjon eller kjensle for spelet som dei beste i historia. Difor er Gukesh direkte svak i lynsjakk. Men i langsjakk er det imponerande kor mykje han reknar. Ifølgje Carlsen går variantrekninga til Gukesh djupare enn hos alle konkurrentane, inkludert hos Carlsen sjølv.

Gukesh inkarnerer dei tradisjonelle indiske talmagikarane, medan Ding Liren er det gode mennesket i konfutsiansk tenking. Båe er smålåtne og sympatiske på asiatisk vis – noko heilt anna enn mediefavorittane Fischer, Kasparov og Carlsen.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.