To kjønn posisjonerer seg
Den iranske sjakkdommaren Shohreh Bayat kasta hijaben under verdsmeisterskapen i sjakk for kvinner i Shanghai 6. januar i år.
Foto: Lewis Liu / Fide / Reuters / NTB scanpix
Då Dag og Tid kom med posten førre fredag, var all merksemd i sjakkverda vend mot to kvinner og to menn. Vi byrjar med kvinnene.
Ein måtte stå opp tidleg fredag morgon for å få med seg avslutninga i Vladivostok, VM-kampen for kvinner mellom tittelforsvararen Ju Wenjun (28) frå Kina og det nye russiske stjerneskotet Aleksandra Gorjatsjkina (21). Denne duellen hadde alt. Det fyrste dramaet kom utanfor brettet ei veke tidlegare, då hovuddomaren, Shohreh Bayat (32) frå Iran, kasta hijaben og gjorde det umogleg å venda attende til heimlandet. På brettet vann jentene annankvar gong med Gorjatsjkina i leiinga etter parti 8, før kinesaren vann både parti 9 og 10. Den russiske utfordraren måtte vinna i det 12. og siste ordinære partiet for å utlikna til 6–6. Og dermed vart det førre fredag spela omkamp i snøggsjakk. Her vann Ju Wenjun, som forsvara tittelen for to nye år.
Den same dagen jaga Magnus Carlsen rivalen Fabiano Caruana (27) i Wijk aan Zee. Carlsen hadde fått opp farten med tre sigrar på rad og låg tre rundar før slutt berre eit halvt poeng bak amerikanaren. Carlsen gjekk offensivt ut mot polakken Jan-Krzysztof Duda (21). «Ingen er så god som Duda», song Halvdan Sivertsen etter at verdsmeisteren måtte seia seg nøgd med remis, men då hadde ein gløymt Caruana. Den amerikanske verdstoaren møtte Duda laurdag og vann på energisk vis, medan Carlsen var attende i remissporet.
Caruana tok 5,5 poeng på dei siste seks rundane i Nederland. «Han spela nokre fantastiske parti mot slutten», måtte Carlsen medgje. Etter 13 rundar stod Caruana attende som vinnar, heile to poeng føre Carlsen på 2. plass. Ein så suveren siger har ein aldri sett i denne turneringa. Carlsen har vunne heile sju gonger, men berre i 2013 tok han ti poeng, slik Caruana fekk i år. Men at Caruana dessutan kom to poeng føre verdsmeisteren, er eit kraftig skremmeskot i det nye året med VM-kamp i november.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Då Dag og Tid kom med posten førre fredag, var all merksemd i sjakkverda vend mot to kvinner og to menn. Vi byrjar med kvinnene.
Ein måtte stå opp tidleg fredag morgon for å få med seg avslutninga i Vladivostok, VM-kampen for kvinner mellom tittelforsvararen Ju Wenjun (28) frå Kina og det nye russiske stjerneskotet Aleksandra Gorjatsjkina (21). Denne duellen hadde alt. Det fyrste dramaet kom utanfor brettet ei veke tidlegare, då hovuddomaren, Shohreh Bayat (32) frå Iran, kasta hijaben og gjorde det umogleg å venda attende til heimlandet. På brettet vann jentene annankvar gong med Gorjatsjkina i leiinga etter parti 8, før kinesaren vann både parti 9 og 10. Den russiske utfordraren måtte vinna i det 12. og siste ordinære partiet for å utlikna til 6–6. Og dermed vart det førre fredag spela omkamp i snøggsjakk. Her vann Ju Wenjun, som forsvara tittelen for to nye år.
Den same dagen jaga Magnus Carlsen rivalen Fabiano Caruana (27) i Wijk aan Zee. Carlsen hadde fått opp farten med tre sigrar på rad og låg tre rundar før slutt berre eit halvt poeng bak amerikanaren. Carlsen gjekk offensivt ut mot polakken Jan-Krzysztof Duda (21). «Ingen er så god som Duda», song Halvdan Sivertsen etter at verdsmeisteren måtte seia seg nøgd med remis, men då hadde ein gløymt Caruana. Den amerikanske verdstoaren møtte Duda laurdag og vann på energisk vis, medan Carlsen var attende i remissporet.
Caruana tok 5,5 poeng på dei siste seks rundane i Nederland. «Han spela nokre fantastiske parti mot slutten», måtte Carlsen medgje. Etter 13 rundar stod Caruana attende som vinnar, heile to poeng føre Carlsen på 2. plass. Ein så suveren siger har ein aldri sett i denne turneringa. Carlsen har vunne heile sju gonger, men berre i 2013 tok han ti poeng, slik Caruana fekk i år. Men at Caruana dessutan kom to poeng føre verdsmeisteren, er eit kraftig skremmeskot i det nye året med VM-kamp i november.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.