Dag og Tid har no ein serie om ungdomskriminalitet og straff. Frå 2016 til 2018 auka talet på registrerte straffbare tilhøve blant ungdomar under 18 år frå 13.000 til 15.500. Og talet på unge gjengangarar som gjer seg skuldige i grov kriminalitet, aukar.

Eit av dei vanskelege spørsmåla i denne samanhengen er om ein skal ta i bruk fengsel for nokre av desse mindreårige. Det er sjølvsagt ikkje ønskjeleg, men i ein del tilfelle vil fengselsstraff vera det beste. For ungdomar som gong etter gong utfører grove, straffbare gjerningar, som valdtekt, knivstikking eller ran, og der tett oppfylging med samfunnstraff og barnevern ikkje har nytta, vil fengsel kunna vera det beste alternativet.

Det er lett å demonisera fengsling av mindreårige og framstilla det som eit stort overgrep mot ungdomane det gjeld. Men her er det ikkje tale om fengsel i vanleg forstand, slik vi kjenner det frå Ullersmo og krinsfengsla. Det er tale om fengsel som er tilpassa ungdomane, og ikkje omvendt.

Ungdomsfengsla er spesialiserte og særleg tilrettelagde fengselsplassar der det vert investert mykje energi og pengar for å fylgja opp dei innsette. I Bergen, som har fire slike ungdomsfengselsplassar, er tolv fengselsvakter og tolv miljøterapeutar tilsette i turnus. Kvar plass kostar 6 millionar kroner årleg, og ungdomane får gode tilbod om behandling av rus- og psykiske problem, noko som vonleg kan bidra til å få dei ut av kriminaliteten.

Alternativet til å fengsla ungdomane det er tale om, er å venta til dei har passert 18 år og plassera dei rett inn i vanlege fengsel. Då har vi berre utsett problemet og gjort ungdomane ei bjørneteneste, og både ungdomane og vi som samfunn har tapt på det heile.

Svein Gjerdåker