Den svenske avisa Aftonbladet la denne veka fram urovekkjande tal om gjengkriminaliteten i Sverige. Dei siste sju åra er 131 menneske drepne og 520 skadde i skyteepisodar. Totalt har dei registrert 1500 skyteepisodar.

Og dette er berre tala for tre svenske byar: Malmö, Göteborg og Stockholm. Mange andre byar opplever òg mange drap og mykje vald frå gjengar. Dessutan er tala berre knytte til gjengkriminalitet, ikkje drap og vald generelt.

Politisjefen i Stockholm, Gunnar Appelgren, seier at tala er skremmande, at han ikkje ville ha trudd på ei slik utvikling for ti år sidan, men at utviklinga i andre land burde ha gjeve dei ein tydelegare peikepinn på kva som kunne koma til å skje – òg i Sverige. Han peikar på stor tilgang på våpen frå Balkan og at Sverige har fått ein ny generasjon unge kriminelle som «er lettkrenkte og som nyttar ekstrem vald».

Dei store innvandringsbydelane er overrepresenterte i gjengkriminalitetsstatistikken. Ein av grunnane til dette kan vera at flyktningane i Sverige kan busetja seg der dei vil, gjerne hjå slekt og vener, medan dei ventar på svar på om dei får asyl eller ikkje. Det har ført til større gettoutvikling i Sverige og dårlege butilhøve i desse bydelane, med høg arbeidsløyse og aukande fattigdom.

Noreg er i ein mykje betre situasjon enn Sverige, men vi må læra av Sverige og ta utfordringane dei slit med alvorleg. Difor må vi syta for nok ressursar til førebygging, slik at skule, sosialarbeidarar og politifolk har god nok kapasitet til å hindra ei uheldig utvikling. God førebygging krev tett kontakt og oppfølging av personar og miljø som kan gå i feil retning. Det er eit særs ressurskrevjande arbeid som kostar pengar, men som vi må prioritera. Fråvær av vald er eit umisteleg gode.

Svein Gjerdåker