Ny folkerøysting
Brexit-saka har ført til ei lagnadstung avgjerslekrise for Storbritannia. Same kva dei gjer, ser det ut til at det vert gale på ein eller annan måte. Så den som har skråsikre meiningar om kva landet no skal gjera, er det ikkje mykje verdt å lytta til.
Det naturlege er å fylgja opp resultatet frå folkerøystinga. Folket røysta for brexit, så då må politikarane retta seg etter det, enkelt og greitt. Eller ikkje?
Her kjem ein inn på eit tema som er interessant i norsk samanheng òg. For spørsmålet var sterkt framme i den norske EU-debatten i 1994: Skulle folkerøystinga vera bindande for Stortinget?
Mange på nei-sida meinte nei dersom det vart eit knapt fleirtal for innmelding. Fleirtalet for EU måtte vera stort nok for at eit nei-mindretal på Stortinget skulle røysta ja til ei så stor suverenitetsavståing som eit medlemskap i EU er. Nei-sida fekk mykje kritikk for dette synet, men standpunktet var greitt nok. Folkerøystinga i 1994 var rådgjevande.
Det same var folkerøystinga i Storbritannia i 2016. Og rådet folket gav, var ikkje eintydig slik resultatet var i 1975, då britane gjekk inn i EF etter at to tredelar røysta ja. England og Wales røysta ja til brexit i 2016, men Skottland og Nord-Irland røysta for medlemskap. Og ungdomen røysta dessutan i større grad for EU enn dei eldre.
I ettertid har det synt seg at det ikkje var så lett å få til gode avtalar med EU som brexit-kampanjen hevda. Særleg verkar det nesten umogeleg å få til ei fornuftig løysing på grensespørsmålet mellom Nord-Irland og Irland.
Det beste av alle dårlege alternativ er såleis å ta brexit-spørsmålet opp til ei ny folkerøysting med utgangspunkt i det konkrete forhandlingsresultatet. Slik vi i Noreg i 1994 hadde eit konkret forhandlingsresultat å ta stilling til.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Brexit-saka har ført til ei lagnadstung avgjerslekrise for Storbritannia. Same kva dei gjer, ser det ut til at det vert gale på ein eller annan måte. Så den som har skråsikre meiningar om kva landet no skal gjera, er det ikkje mykje verdt å lytta til.
Det naturlege er å fylgja opp resultatet frå folkerøystinga. Folket røysta for brexit, så då må politikarane retta seg etter det, enkelt og greitt. Eller ikkje?
Her kjem ein inn på eit tema som er interessant i norsk samanheng òg. For spørsmålet var sterkt framme i den norske EU-debatten i 1994: Skulle folkerøystinga vera bindande for Stortinget?
Mange på nei-sida meinte nei dersom det vart eit knapt fleirtal for innmelding. Fleirtalet for EU måtte vera stort nok for at eit nei-mindretal på Stortinget skulle røysta ja til ei så stor suverenitetsavståing som eit medlemskap i EU er. Nei-sida fekk mykje kritikk for dette synet, men standpunktet var greitt nok. Folkerøystinga i 1994 var rådgjevande.
Det same var folkerøystinga i Storbritannia i 2016. Og rådet folket gav, var ikkje eintydig slik resultatet var i 1975, då britane gjekk inn i EF etter at to tredelar røysta ja. England og Wales røysta ja til brexit i 2016, men Skottland og Nord-Irland røysta for medlemskap. Og ungdomen røysta dessutan i større grad for EU enn dei eldre.
I ettertid har det synt seg at det ikkje var så lett å få til gode avtalar med EU som brexit-kampanjen hevda. Særleg verkar det nesten umogeleg å få til ei fornuftig løysing på grensespørsmålet mellom Nord-Irland og Irland.
Det beste av alle dårlege alternativ er såleis å ta brexit-spørsmålet opp til ei ny folkerøysting med utgangspunkt i det konkrete forhandlingsresultatet. Slik vi i Noreg i 1994 hadde eit konkret forhandlingsresultat å ta stilling til.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.