Ny folkerøysting
Brexit-saka har ført til ei lagnadstung avgjerslekrise for Storbritannia. Same kva dei gjer, ser det ut til at det vert gale på ein eller annan måte. Så den som har skråsikre meiningar om kva landet no skal gjera, er det ikkje mykje verdt å lytta til.
Det naturlege er å fylgja opp resultatet frå folkerøystinga. Folket røysta for brexit, så då må politikarane retta seg etter det, enkelt og greitt. Eller ikkje?
Her kjem ein inn på eit tema som er interessant i norsk samanheng òg. For spørsmålet var sterkt framme i den norske EU-debatten i 1994: Skulle folkerøystinga vera bindande for Stortinget?
Mange på nei-sida meinte nei dersom det vart eit knapt fleirtal for innmelding. Fleirtalet for EU måtte vera stort nok for at eit nei-mindretal på Stortinget skulle røysta ja til ei så stor suverenitetsavståing som eit medlemskap i EU er. Nei-sida fekk mykje kritikk for dette synet, men standpunktet var greitt nok. Folkerøystinga i 1994 var rådgjevande.
Det same var folkerøystinga i Storbritannia i 2016. Og rådet folket gav, var ikkje eintydig slik resultatet var i 1975, då britane gjekk inn i EF etter at to tredelar røysta ja. England og Wales røysta ja til brexit i 2016, men Skottland og Nord-Irland røysta for medlemskap. Og ungdomen røysta dessutan i større grad for EU enn dei eldre.
I ettertid har det synt seg at det ikkje var så lett å få til gode avtalar med EU som brexit-kampanjen hevda. Særleg verkar det nesten umogeleg å få til ei fornuftig løysing på grensespørsmålet mellom Nord-Irland og Irland.
Det beste av alle dårlege alternativ er såleis å ta brexit-spørsmålet opp til ei ny folkerøysting med utgangspunkt i det konkrete forhandlingsresultatet. Slik vi i Noreg i 1994 hadde eit konkret forhandlingsresultat å ta stilling til.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Brexit-saka har ført til ei lagnadstung avgjerslekrise for Storbritannia. Same kva dei gjer, ser det ut til at det vert gale på ein eller annan måte. Så den som har skråsikre meiningar om kva landet no skal gjera, er det ikkje mykje verdt å lytta til.
Det naturlege er å fylgja opp resultatet frå folkerøystinga. Folket røysta for brexit, så då må politikarane retta seg etter det, enkelt og greitt. Eller ikkje?
Her kjem ein inn på eit tema som er interessant i norsk samanheng òg. For spørsmålet var sterkt framme i den norske EU-debatten i 1994: Skulle folkerøystinga vera bindande for Stortinget?
Mange på nei-sida meinte nei dersom det vart eit knapt fleirtal for innmelding. Fleirtalet for EU måtte vera stort nok for at eit nei-mindretal på Stortinget skulle røysta ja til ei så stor suverenitetsavståing som eit medlemskap i EU er. Nei-sida fekk mykje kritikk for dette synet, men standpunktet var greitt nok. Folkerøystinga i 1994 var rådgjevande.
Det same var folkerøystinga i Storbritannia i 2016. Og rådet folket gav, var ikkje eintydig slik resultatet var i 1975, då britane gjekk inn i EF etter at to tredelar røysta ja. England og Wales røysta ja til brexit i 2016, men Skottland og Nord-Irland røysta for medlemskap. Og ungdomen røysta dessutan i større grad for EU enn dei eldre.
I ettertid har det synt seg at det ikkje var så lett å få til gode avtalar med EU som brexit-kampanjen hevda. Særleg verkar det nesten umogeleg å få til ei fornuftig løysing på grensespørsmålet mellom Nord-Irland og Irland.
Det beste av alle dårlege alternativ er såleis å ta brexit-spørsmålet opp til ei ny folkerøysting med utgangspunkt i det konkrete forhandlingsresultatet. Slik vi i Noreg i 1994 hadde eit konkret forhandlingsresultat å ta stilling til.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen