Overivrige vegbyggjarar
«Vi skal bygge vei og jernbane i et omfang nasjonen aldri har sett maken til», sa statsminister Jens Stoltenberg då han var på Lysaker stasjon i Bærum i 2008 og lanserte samferdslesatsinga til den raudgrøne regjeringa.
Fire år seinare kom han med nye lovnader: 100 milliardar kroner ekstra til veg og jernbane. «Tidenes løft, og det bygges over hele landet», sa Stoltenberg i 2012.
For Solberg-regjeringa var ikkje hundrevis av milliardar lenger nok. I 2017 ville Erna Solberg og samferdsleminister Ketil Solvik-Olsen nytta 1 billion kroner på veg og jernbane fram til 2029. «Et svært høyt bevilgningsnivå til samferdselssektoren», som det stod i Nasjonal transportplan. Og sjølvsagt var den massive satsinga, i tråd med talen i tida, med på å sikra ei «klimavennlig framtid».
Deretter har nye prosjekt og planar kome på rekkje og rad. Dyrast vert det med ny ferjefri veg frå Kristiansand til Trondheim. Ei tid trudde ein at prosjektet skulle kosta rundt 60 milliardar kroner, no er kalkylane på 350.
Men dei kostar, dei mindre utbyggingane òg. Forsking har synt at kostnadene fort kan auka med 40 prosent frå dei fyrste overslaga i Nasjonal transportplan til det som seinare vert dei reelle kostnadene.
Ein får nærast mistanke om at kostnadene vert underestimerte med vilje. Det gjeld å få sjølve vegutbygginga vedteken, så kan ein heller utvida prosjektet og kostnadene etter kvart. Ein planlegg for ein tofeltsveg, men det endar med fire felt.
Bompengar er bra – fyrst og fremst for å få ned bilbruken og rushtrafikken i dei store byane. Det gode med bompengeopprøret er likevel at overivrige politikarar vonleg no skjønar at pengebruken til samferdsle må strammast inn.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
«Vi skal bygge vei og jernbane i et omfang nasjonen aldri har sett maken til», sa statsminister Jens Stoltenberg då han var på Lysaker stasjon i Bærum i 2008 og lanserte samferdslesatsinga til den raudgrøne regjeringa.
Fire år seinare kom han med nye lovnader: 100 milliardar kroner ekstra til veg og jernbane. «Tidenes løft, og det bygges over hele landet», sa Stoltenberg i 2012.
For Solberg-regjeringa var ikkje hundrevis av milliardar lenger nok. I 2017 ville Erna Solberg og samferdsleminister Ketil Solvik-Olsen nytta 1 billion kroner på veg og jernbane fram til 2029. «Et svært høyt bevilgningsnivå til samferdselssektoren», som det stod i Nasjonal transportplan. Og sjølvsagt var den massive satsinga, i tråd med talen i tida, med på å sikra ei «klimavennlig framtid».
Deretter har nye prosjekt og planar kome på rekkje og rad. Dyrast vert det med ny ferjefri veg frå Kristiansand til Trondheim. Ei tid trudde ein at prosjektet skulle kosta rundt 60 milliardar kroner, no er kalkylane på 350.
Men dei kostar, dei mindre utbyggingane òg. Forsking har synt at kostnadene fort kan auka med 40 prosent frå dei fyrste overslaga i Nasjonal transportplan til det som seinare vert dei reelle kostnadene.
Ein får nærast mistanke om at kostnadene vert underestimerte med vilje. Det gjeld å få sjølve vegutbygginga vedteken, så kan ein heller utvida prosjektet og kostnadene etter kvart. Ein planlegg for ein tofeltsveg, men det endar med fire felt.
Bompengar er bra – fyrst og fremst for å få ned bilbruken og rushtrafikken i dei store byane. Det gode med bompengeopprøret er likevel at overivrige politikarar vonleg no skjønar at pengebruken til samferdsle må strammast inn.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.