Politisk gangsyn
Ein samrøystes finanskomité på Stortinget gav eit tydeleg svar i spørsmålet om tilsetjinga av den nye oljefondsjefen. Saka har synt at norsk politikk på sitt beste er av det gode for banken og fondet.
Men finansministeren burde ha kome med same svar frå fyrste stund: At ein sjef for Oljefondet ikkje kan ha eigarskap eller interesser som skapar, eller kan tenkjast å skapa, interessekonfliktar som kan svekkja tilliten og omdømet til Oljefondet og Noregs Bank. Sjefen for fondet kan heller ikkje ha eigarskap eller interesser som svekkjer eller kan svekkja arbeidet som Oljefondet skal gjera for å sikra innsyn om skatt.
Dette har for dei fleste av oss vore sjølvsagt frå starten av, men det var det altså ikkje for korkje styret eller styreleiaren i sentralbanken. At dei ikkje skjøna dette, er oppsiktsvekkjande.
Vi må kunne venta at styremedlemene i landets sentralbank, utnemnd av regjeringa, har politisk røynsle og gangsyn nok til å skjøna at ein sjef for Oljefondet må ha full tillit i opinionen. Då kan ein ikkje tilsetja ein som sit med store penger i eit hedgefond som opererer via såkalla skatteparadis.
Før var mange av dei eksterne medlemene i styret til Noregs Bank tidlegare politikarar. I dag er styret prega av medlemer med lite politisk røynsle. Dei er sikkert fagleg flinke alle fem, men denne saka har synt at det ikkje er nok. Ein må ta omsyn til opinionen og skjøna kva som er politisk gangbart når ein skal sitja i ein slik viktig posisjon for landet vårt.
No er styret og sentralbanksjefen berga av at Nicolai Tangen overraskande gjekk med på krava til finanskomiteen og valde å selja seg ut av sitt eige selskap.
Stortinget bør no fylgja opp denne saka og sikra at hovudstyret i sentralbanken får eit tyngre innslag av politisk røynsle og samfunnsforståing. Noregs Bank og Oljefondet er ikkje institusjonar frikopla frå politikk og samfunn.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ein samrøystes finanskomité på Stortinget gav eit tydeleg svar i spørsmålet om tilsetjinga av den nye oljefondsjefen. Saka har synt at norsk politikk på sitt beste er av det gode for banken og fondet.
Men finansministeren burde ha kome med same svar frå fyrste stund: At ein sjef for Oljefondet ikkje kan ha eigarskap eller interesser som skapar, eller kan tenkjast å skapa, interessekonfliktar som kan svekkja tilliten og omdømet til Oljefondet og Noregs Bank. Sjefen for fondet kan heller ikkje ha eigarskap eller interesser som svekkjer eller kan svekkja arbeidet som Oljefondet skal gjera for å sikra innsyn om skatt.
Dette har for dei fleste av oss vore sjølvsagt frå starten av, men det var det altså ikkje for korkje styret eller styreleiaren i sentralbanken. At dei ikkje skjøna dette, er oppsiktsvekkjande.
Vi må kunne venta at styremedlemene i landets sentralbank, utnemnd av regjeringa, har politisk røynsle og gangsyn nok til å skjøna at ein sjef for Oljefondet må ha full tillit i opinionen. Då kan ein ikkje tilsetja ein som sit med store penger i eit hedgefond som opererer via såkalla skatteparadis.
Før var mange av dei eksterne medlemene i styret til Noregs Bank tidlegare politikarar. I dag er styret prega av medlemer med lite politisk røynsle. Dei er sikkert fagleg flinke alle fem, men denne saka har synt at det ikkje er nok. Ein må ta omsyn til opinionen og skjøna kva som er politisk gangbart når ein skal sitja i ein slik viktig posisjon for landet vårt.
No er styret og sentralbanksjefen berga av at Nicolai Tangen overraskande gjekk med på krava til finanskomiteen og valde å selja seg ut av sitt eige selskap.
Stortinget bør no fylgja opp denne saka og sikra at hovudstyret i sentralbanken får eit tyngre innslag av politisk røynsle og samfunnsforståing. Noregs Bank og Oljefondet er ikkje institusjonar frikopla frå politikk og samfunn.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.