Vindkraft til bry
Den norske vindkraftutbygginga har vore særs dårleg planlagd og utgreidd. Mange utbyggingar verkar forhasta og ikkje godt nok forankra i lokalmiljøa. Det verkar nærast som om mange av kommunane ikkje var oppgåva si vaksne då dei inngjekk avtale om utbygging. Konsekvensane ser vi no der utbyggingane skapar stor motstand lokalt.
Det er nok av døme på ein manglande overordna politikk: Mange av dei godkjende vindkraftprosjekta er vedtekne trass i at fleire offentlege institusjonar har hatt sterke innvendingar mot utbygginga.
I motsetnad til vasskraftverka betalar vindkraftselskapa korkje konsesjonsavgift, grunnrenteskatt eller naturressursskatt. Dette er særleg problematisk av di utanlandske selskap i dag eig 50 prosent av vindkraftverka. Og trenden er klar: Mellom 2018 og 2020 var så mange som 16 av 18 nye anlegg eigde av utanlandske selskap. Det treng ikkje vera eit problem i seg sjølv, men den store utanlandske eigardelen burde i så fall vore del av ein aktiv strategi frå Stortinget. Det kan vi ikkje sjå er tilfellet.
Dessutan medfører vindturbinane store naturøydeleggingar og mykje støy, og ikkje minst skapar dei ei stor visuell forsøpling. Det siste er eit poeng som styresmaktene må ta langt meir alvorleg enn dei har gjort, for det er ei stor ulempe å få ei rekkje vindturbinar på eit høgdedrag i den nære synsranda.
Mange lokalmiljø kunne kanskje ha forsona seg meir med den visuelle øydelegginga om ein visste at vindparkane skapte mange varige arbeidsplassar og gode inntekter til heimkommunen. Men vindkraftverka har særs gunstige avskrivingsreglar, og lite av overskotet frå vindkraftproduksjonen hamnar lokalt eller nasjonalt.
Det er avgjerande no at heile den norske vindkraftpolitikken vert drøfta og gjennomgått på nytt. Målet må vera at den framtidig vindkraftutbygginga får ei grundigare konsekvensutgreiing, og at ein tek meir omsyn til lokalmiljøa enn det vi har sett til no.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Den norske vindkraftutbygginga har vore særs dårleg planlagd og utgreidd. Mange utbyggingar verkar forhasta og ikkje godt nok forankra i lokalmiljøa. Det verkar nærast som om mange av kommunane ikkje var oppgåva si vaksne då dei inngjekk avtale om utbygging. Konsekvensane ser vi no der utbyggingane skapar stor motstand lokalt.
Det er nok av døme på ein manglande overordna politikk: Mange av dei godkjende vindkraftprosjekta er vedtekne trass i at fleire offentlege institusjonar har hatt sterke innvendingar mot utbygginga.
I motsetnad til vasskraftverka betalar vindkraftselskapa korkje konsesjonsavgift, grunnrenteskatt eller naturressursskatt. Dette er særleg problematisk av di utanlandske selskap i dag eig 50 prosent av vindkraftverka. Og trenden er klar: Mellom 2018 og 2020 var så mange som 16 av 18 nye anlegg eigde av utanlandske selskap. Det treng ikkje vera eit problem i seg sjølv, men den store utanlandske eigardelen burde i så fall vore del av ein aktiv strategi frå Stortinget. Det kan vi ikkje sjå er tilfellet.
Dessutan medfører vindturbinane store naturøydeleggingar og mykje støy, og ikkje minst skapar dei ei stor visuell forsøpling. Det siste er eit poeng som styresmaktene må ta langt meir alvorleg enn dei har gjort, for det er ei stor ulempe å få ei rekkje vindturbinar på eit høgdedrag i den nære synsranda.
Mange lokalmiljø kunne kanskje ha forsona seg meir med den visuelle øydelegginga om ein visste at vindparkane skapte mange varige arbeidsplassar og gode inntekter til heimkommunen. Men vindkraftverka har særs gunstige avskrivingsreglar, og lite av overskotet frå vindkraftproduksjonen hamnar lokalt eller nasjonalt.
Det er avgjerande no at heile den norske vindkraftpolitikken vert drøfta og gjennomgått på nytt. Målet må vera at den framtidig vindkraftutbygginga får ei grundigare konsekvensutgreiing, og at ein tek meir omsyn til lokalmiljøa enn det vi har sett til no.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».
Foto: Another World Entertainment
Djevelen i detaljane
By mot land er eit sentralt tema i endå ein framifrå film av Ryusuke Hamaguchi.
Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.
Foto: Merete Haseth
Våren over mannalivet
Ingrid Storholmen gjer tørre helsedata om til levande liv i Bloddråpetall.
Finaste finnbiffen med grøne erter, potet og tyting.
Foto: Dagfinn Nordbø
Finaste finnbiffen
«Seier eg at eg skal invitere på finnbiff, blir folk berre glade. Dei veit at dei skal få smake noko av det beste landet vårt har å by på av ingrediensar, med reinkjøt som helten.»
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.