Ynske for språkåret 2021
Fyrst ei positiv melding: I 2020 ser vi ut til å ha sloppe dei meiningslause namneendringane vi har måtta slita med dei siste åra, som OsloMet, Viken, Vestland, Ruralis og Equinor. Bra!
Men her fire nøkterne ynske for språkåret 2021:
Den nye språklova som skal vedtakast til neste år, må koma med krav om at ikkje berre statsorgan, men også selskap der staten er majoritetseigar, skal rådføra seg med og lytta til Språkrådet ved namneendringar. Då kunne vi unngått namn som Vy. Namn på statlege organ og verksemder treng ikkje vera moderne og fikse. Dei skal vera sjølvforklarande og attkjennelege for publikum.
Skulane må skjøna at den digitale undervisninga må avgrensast sterkt. Elevane lærer best gjennom vanlege fysiske lærebøker og ved å skriva med blyant på papir.
NRK må tilsetja korrekturlesarar til nettsidene sine. NRK har no ei av dei mest lesne nettavisene i landet. Det forpliktar. Språket må røktast kvar dag av kompetente fagfolk. Då held det ikkje med maskinkorrektur og at deskarbeidarane skal lesa korrektur imellom alt det andre arbeidet. NRK har eit budsjett på over seks milliardar kroner og bør ha råd til korrekturlesarar.
Universiteta og høgskulane våre må endeleg ta kampen mot engelsken på alvor. Å hindra at engelske ord og vendingar breier om seg, er det viktigaste språkstrevet vi kan driva med, ikkje minst i høgre utdanning. Då kan ikkje dei tilsette ved Kunsthøgskulen i Oslo, i eit nyleg felles klagebrev til styret, skriva på engelsk og opna slik: «Dear Måns & Pål. Please find below an urgent letter for the attention of KHiO’s styret.»
For å seia det med Gustav Indrebø, Noregs nest største nynorsking: «Namni, tilliks med målet, er verdfullaste kultureiga folket hev, avgjerande for norsk serkjenne, norsk identitet.»
Svein Gjerdåker
Fredag om ei veke er det 1. januar og inga avis.
Neste avis kjem 8. januar. Dag og Tid ynskjer alle lesarane ei god jul og eit godt nytt år.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Fyrst ei positiv melding: I 2020 ser vi ut til å ha sloppe dei meiningslause namneendringane vi har måtta slita med dei siste åra, som OsloMet, Viken, Vestland, Ruralis og Equinor. Bra!
Men her fire nøkterne ynske for språkåret 2021:
Den nye språklova som skal vedtakast til neste år, må koma med krav om at ikkje berre statsorgan, men også selskap der staten er majoritetseigar, skal rådføra seg med og lytta til Språkrådet ved namneendringar. Då kunne vi unngått namn som Vy. Namn på statlege organ og verksemder treng ikkje vera moderne og fikse. Dei skal vera sjølvforklarande og attkjennelege for publikum.
Skulane må skjøna at den digitale undervisninga må avgrensast sterkt. Elevane lærer best gjennom vanlege fysiske lærebøker og ved å skriva med blyant på papir.
NRK må tilsetja korrekturlesarar til nettsidene sine. NRK har no ei av dei mest lesne nettavisene i landet. Det forpliktar. Språket må røktast kvar dag av kompetente fagfolk. Då held det ikkje med maskinkorrektur og at deskarbeidarane skal lesa korrektur imellom alt det andre arbeidet. NRK har eit budsjett på over seks milliardar kroner og bør ha råd til korrekturlesarar.
Universiteta og høgskulane våre må endeleg ta kampen mot engelsken på alvor. Å hindra at engelske ord og vendingar breier om seg, er det viktigaste språkstrevet vi kan driva med, ikkje minst i høgre utdanning. Då kan ikkje dei tilsette ved Kunsthøgskulen i Oslo, i eit nyleg felles klagebrev til styret, skriva på engelsk og opna slik: «Dear Måns & Pål. Please find below an urgent letter for the attention of KHiO’s styret.»
For å seia det med Gustav Indrebø, Noregs nest største nynorsking: «Namni, tilliks med målet, er verdfullaste kultureiga folket hev, avgjerande for norsk serkjenne, norsk identitet.»
Svein Gjerdåker
Fredag om ei veke er det 1. januar og inga avis.
Neste avis kjem 8. januar. Dag og Tid ynskjer alle lesarane ei god jul og eit godt nytt år.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.