Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

KunstMeldingar

Kurt Schwitters på Hjertøya

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Merzbau på Hjertøya.

Merzbau på Hjertøya.

Foto: Ismene

Merzbau på Hjertøya.

Merzbau på Hjertøya.

Foto: Ismene

1838
20211112
1838
20211112

Hjertøya er den største av Moldeholmane, ei idyllisk øy for bading og friluftsaktivitetar. Her ligg også den vesle steinbua som den tyske kunstnaren Kurt Schwitters (1887­–1948) budde i på 1930-talet. I 1932 leigde han denne potetkjellaren på tolv kvadratmeter på ein tidlegare husmannsplass. Her ville han vere med kone og son om somrane.

Han utbetra husværet på enklast vis, med takpapp og 100 brukte margarinkassar. I tillegg til å ordne seg med vedomn, sengeplassar og slikt ein treng i kvardagen, gjorde han bygget om til eit kunstprosjekt. Schwitters hadde lenge arbeidd med noko han kalla merz-bilde, der papirfragment frå allslags trykksaker var monterte saman til kollasjar. På liknande vis smykka han steinhytta med tette lag av avisutklipp, bilde og dokument, til ei såkalla Merzbau.

Det sterkt eksperimenterande og radikale uttrykket låg fjernt frå kunstmiljøet i Noreg. Schwitters vart nok sett på som ein framand fugl i Romsdalen. Den allsidige kunstnaren var oppteken av norsk natur, og han måla mange landskap i meir tradisjonell stil. Denne delen av kunstnarskapet fall betre i smak og sikra han ei viss inntening også i Noreg.

I fleire år var han på Nordvestlandet i kortare opphald, men den politiske situasjonen i heimlandet skulle endre dette. Over nyttår 1937 fekk Schwitters beskjed om at Gestapo ønskte ein samtale. Då slo han seg ned på Hjertøya, fram til han ?ykta frå Noreg i 1939.

Hytta vart ståande utan tilsyn i 50 år. Først i 2015 vart det unike interiøret konservert og teke vare på i eit eige Schwitters-rom i Romsdalsmuseet i Molde.

Men steinhytta står att på den vesle husmannsplassen, saman med ein kopi av den store merzsøyla han hadde reist her. Hytta er open, og du kan gå inn og sjå kor smått det er. Tenk, her budde ein av Europas kjende ekspresjonistar.

Eva Furseth

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Hjertøya er den største av Moldeholmane, ei idyllisk øy for bading og friluftsaktivitetar. Her ligg også den vesle steinbua som den tyske kunstnaren Kurt Schwitters (1887­–1948) budde i på 1930-talet. I 1932 leigde han denne potetkjellaren på tolv kvadratmeter på ein tidlegare husmannsplass. Her ville han vere med kone og son om somrane.

Han utbetra husværet på enklast vis, med takpapp og 100 brukte margarinkassar. I tillegg til å ordne seg med vedomn, sengeplassar og slikt ein treng i kvardagen, gjorde han bygget om til eit kunstprosjekt. Schwitters hadde lenge arbeidd med noko han kalla merz-bilde, der papirfragment frå allslags trykksaker var monterte saman til kollasjar. På liknande vis smykka han steinhytta med tette lag av avisutklipp, bilde og dokument, til ei såkalla Merzbau.

Det sterkt eksperimenterande og radikale uttrykket låg fjernt frå kunstmiljøet i Noreg. Schwitters vart nok sett på som ein framand fugl i Romsdalen. Den allsidige kunstnaren var oppteken av norsk natur, og han måla mange landskap i meir tradisjonell stil. Denne delen av kunstnarskapet fall betre i smak og sikra han ei viss inntening også i Noreg.

I fleire år var han på Nordvestlandet i kortare opphald, men den politiske situasjonen i heimlandet skulle endre dette. Over nyttår 1937 fekk Schwitters beskjed om at Gestapo ønskte ein samtale. Då slo han seg ned på Hjertøya, fram til han ?ykta frå Noreg i 1939.

Hytta vart ståande utan tilsyn i 50 år. Først i 2015 vart det unike interiøret konservert og teke vare på i eit eige Schwitters-rom i Romsdalsmuseet i Molde.

Men steinhytta står att på den vesle husmannsplassen, saman med ein kopi av den store merzsøyla han hadde reist her. Hytta er open, og du kan gå inn og sjå kor smått det er. Tenk, her budde ein av Europas kjende ekspresjonistar.

Eva Furseth

Emneknaggar

Fleire artiklar

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis